Deprem bölgesinde insani yaşam koşullarının hızla sağlanabilmesi, uzun vadeli çalışmaların da acilen devreye sokulması için büyük bir beklenti söz konusu. Depremin hemen ardından gördük ki, tüm bu imkansızlıkların içinde dahi yazılımcılar, bilim insanları, sivil toplum kuruluşları, gönüllüler, şirketler, küçük girişimciler ve sanatçılar hızlı bir şekilde harekete geçebildi. Şu anda da bölgenin kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için beyin fırtınası devam ediyor. Amacımız, aşağıdaki yenilikçi yaklaşımların şu anda bir proje geliştirmek için uğraşan insanlara ilham vermesi; bu coğrafyaya uygun çok daha iyi ürünler, hizmetler tasarlanabilmesi. İçerikleri bu gözle değerlendirebilirsiniz.
Bu derlemedeki projelerin hepsinin depremle ilgili olmadığını da görebilirsiniz. Bugün deprem bölgesi için en çok konuşulan sorunlara paralel olarak; barınma, tuvalet, duş, temiz su, özel dış giyim, kişisel ısınma, iletişim ve acil durum/kaçış çantası temalı ilham verici işleri derledik. Hem bugün için faydalı olacak, hem de bundan sonra yaşanabilecek felaketlere hazırlıklı olmayı sağlayacak projelerin doğması dileğiyle…
Acil Durumlar İçin Geri Dönüşüme Dayalı Barınma Alanları
İngiliz araştırmacıların geliştirdiği yeniden kullanılabilir barınma alanları, acil durumlarda insani yaşam koşulları sağlamayı amaçlıyor. 2017 yılında başlatılan “Healthy Housing for the Displaced” projesi kapsamında yaratılan yapılar, İngiltere merkezli bir sürdürülebilir barınma çalışması. Bath Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu barınakları tasarlamak ve test etmek için plastik mühendisliği alanında uzman bir şirket olan Protomax’la iş birliği yapmış. Barınakların malzemesi, yeniden işleme ve yeniden kullanım için uygun olan, Storm Board isimli geri dönüştürülmüş plastik. Bath, bu proje için Mersin Üniversite’siyle de iş birliği yapılmış.
Nendo’dan Afet Bölgelerine Portatif Tuvalet
Nendo’dan Afet Bölgelerine Portatif TuvaletNendo, 2011 ve 2016’da Japonya’da gerçekleşen Tōhoku ve Kumamoto depremlerinden sonra, yönünü bu konuda yardımcı olabilecek tasarımlar geliştirmeye çevirdi. Tōhoku ve Kumamoto depremleri büyük tsunamilere sebebiyet olup birçok kişiye ve kaldıkları alanlara zarar vermişti. Ana problemin yaşam alanı olduğunu saptayan Nendo; elektrik, su, yemek gibi temel ihtiyaçların da yaşam alanı problemlerine dahil olduğunu belirtiyor. minimLET isimli bu tuvalet toplamda 6 parçadanoluşuyor. Dört alüminyum boru, bir c şeklinde oturak, etrafına örtmek için bir cibinlik, çöp torbaları ve sıvıyı topaklaştırması için koagülan madde içeriyor.
Otobüsleri Gezici Duşlara Dönüştürmek
San Francisco teknoloji sektöründeki çalışanların akınına uğraması ve beraberinde kira fiyatlarının artmasıyla şehirdeki evsiz nüfusu ciddi ölçüde arttı. Bunun üzerine Google, evsiz kalan gruplara geçen yıl 2 milyon dolar bağışlama sözü vermişti. Bu söz, onlara ev imkanı kazandırma, eğitim programı hazırlama gibi seçenekler i kapsıyordu. Teknoloji ekosisteminin bölge halkına zarar verdiği kanısını ortadan kaldırmak için ekosistemin devleri bu konu üzerine olabildiğince çözüm üretmeye ve bağış yapmaya çalışıyor. Şehir otobüslerinin, gezici duşlara dönüştürülmesi de bu bağışlarla gerçekleştirildi.
24 Saatten Kısa Bir Sürede Tamamlanan 3B Baskı Ev
24 Saatten Kısa Bir Sürede Tamamlanan 3B Baskı EvSphere, Avrupa standartlarına uygun ısı yalıtımına ve Japonya standartlarına uygun yüksek sismik performansa sahip. Ev, 23 saat 12 dakika içinde tamamlanabiliyor. Yapı 10 m2’den daha küçük. Bu da onun Japonya’nın inşaat yönetmelikleri dışında bir yapı olmasını sağlıyor. Nervür takviyeli yapı, Avrupa standartlarına uygun ısı yalıtım performansına sahip. Ayrıca mühendisler, Japonya’daki yüksek sismik performans standartlarını da karşılamasını sağlamış.
Virüs Geçirmeyen Taşınabilir İçme Suyu, Lavabo ve Duş Sistemi
GoSun Flow, kullanıcıya gittiği her yerde temiz içme suyuna erişme, temiz suyla ellerini yıkama ve duş alma imkanı sunuyor. Ürünü tasarlayan ABD’li şirket GoSun; güneş fırınları, güneş soğutucuları, solar şarj cihazları ve daha pek çok güneş enerjisiyle çalışan dış mekan ürünleri konusunda uzman. GoSun Flow da güneş enerjili sistem, taşınabilir şarj aleti, musluk, pompa ve filtre yeteneklerini içeren kompakt, hepsi bir arada bir kasa ile donatılmış. Güneş enerjisiyle çalışmasına ek olarak, USB uyumlu pili sayesinde pompası bir telefon şarj cihazına takılabiliyor.
Operatöre, İnternet Servis Sağlayıcısına ve Uydu Bağlantısına Erişim Olmadan İletişim
Sonnet, akıllı telefonu gelişmiş bir telsiz gibi kullanabilmeyi sağlayarak; metin, ses kaydı, konum ve fotoğraf alışverişi yapabilmeyi mümkün kılıyor. Sonnet ise herhangi bir operatöre, internet servis sağlayıcısına veya uydu bağlantısına erişim olmadan telefonunuzla metin mesajları, ses kayıtları, fotoğraflar ve konum bilgisi gönderebilmenizi mümkün kılıyor. Cihaz, akıllı telefonun ve uzun menzilli telsizin avantajlarını birleştirip, akıllı telefonunuzu gelişmiş bir telsiz gibi kullanmanızı sağlıyor. Akıllı telefon Sonnet’e Wi-Fi ile bağlanıyor ve telefonunuzdan gönderilen tüm verileri uzun menzilli radyo dalgası yoluyla diğer Sonnet cihazlarına aktarabiliyor. Bu da bölgesel olarak operatörlere ve internet sağlayıcılarına olan bağımlılığı ortadan kaldırıyor.
Origamiden İlham Alan Geçici Barınma Konsepti
Harvard John A. Paulson School of Engineering and Applied Sciences’dan (SEAS) bir grup araştırma ekibi gerektiğinde şişirilebilen ve havası alındığında düz bir şekilde katlanabilen barınma sistemi geliştirdi. David Melancon, Katia Bertoldi, Benjamin Gorissen, Carlos J. García Mora ve Chuck Hoberman elastik ve yumuşak mimari malzemelerin işlevselliğini artırmak için geleneksel Japon kağıt katlama sanatı origaminin mekaniğinden ilham alıyor.
Tuvalet, Duş, Mutfak ve Isınma İhtiyaçlarını Karşılayan Kapsül
Wauben Mimarlık, evsizler ve mülteciler için boş alanlara yerleştirilebilecek bir tak-çalıştır ev çözümü geliştirdi. Bu küçücük kompakt yapının genişliği 0.8, yüksekliği ise 2 metre. HomePod isimli tasarım, her hangi bir boş alanı kendi kendine yetebilen, müstakil bir eve dönüştürüyor.
Güneşi ve Havayı Kullanarak Şebekeden Bağımsız Temiz Su Üreten “Atmosferik Su Jeneratörü”
Tunuslu şirket Kumulus tarafından yaratılan Kumulus-1 adlı tasarım, yalnızca güneşten ve havadan faydalanarak şebekeden bağımsız temiz su üretebiliyor. Kumulus-1, herhangi bir harici elektrik kaynağı olmadan günde 20 – 30 litre arasında su üretebiliyor. Ayrıca, tamamen otonom bir makine olduğunun; taşınmasının, kurulumunun ve bakımının da kolay olduğunun altı çiziliyor. Hava makineye girdikten sonra kirleticilerden arındırılmak üzere hava filtresinden geçiyor. Daha sonra makine havayı soğutuyor. Bu sayede içinde oluşan su, makinenin iç yüzeyinde yoğuşarak bir su tankında toplanıyor ve kullanıma hazır hale geliyor.
Felaket Sonrası Normal Yaşama Dönüş için Çok İşlevli Afet Çadırı
Felaket Sonrası Normal Yaşama Dönüş için Çok İşlevli Afet ÇadırıLattice Tent, afet sonrası normal yaşama dönüş sürecinde afetzedelerin ihtiyaçlarını geniş kapsamlı bir şekilde karşılamak üzere tasarlanmış bir afet çadırı. Orta direğinin üzerinde tepe noktasında şapka gibi duran kubbesi; radyo anteni, uydu anteni ve yağmur suyu biriktirme sistemi eklenebilen bir bağlantı noktası işlevi görüyor. İskelet sert bir malzemeden yapılmamış, tamamen şişme bir parça. İskeletin içinde konumlanan çadır duvarları çok hafif, sağlam ve doğa dostu bir materyalden yapılmış. Çadır katlanarak silindir şeklini alıyor ki o haliyle antrenmana giderken kullandığınız bir spor çanta kadar yer kaplıyor.
Tamamen Geri Dönüştürülebilir Karton Çadır
KarTent müzik festivallerindeki atık sorununa karşı, kalın kartondan yapılmış, tamamen geri dönüştürülebilen ve su geçirmeyen çadırlar sunuyor. Kartent’in ömrü tek bir günden ibaret değil. Özellikle 3 günlük festivaller için tasarlanan çadır, kalın kartondan yapıldığından standart bez çadırların sahip olamayacağı dayanıklılığa sahip. KarTent, iki kişinin barınabileceği şekilde tasarlanmış. Temiz hava girişi için küçük bir arka penceresi var.
Can Dostunuzu da Düşünen Acil Durum Çantası
Ching Lin Tsai’nin Escapet adlı acil durum kiti yalnızca insanları değil, patili dostlarını da işin içine katarak hayvan dostu bir hayatta kalma aracı sunuyor. Ching Lin Tsai’nin paylaştığı istatistiklere göre, afetlerin ardından evcil hayvanların yaklaşık % 32’si yaşamını sokak hayvanı olarak devam ettirmek zorunda kalıyor. Ancak evde bakılmaya alışmış bu canların %40’ı sokakta hayatını kaybediyor. İşte Escapet’in çıkış noktası dostlarımızın hayatta kalmasını ve afet sonrası belli yaşamsal ihtiyaçlarını sağlamak.
Hava Soğudukça Daha Çok Isıtan Giysi
Hava Soğudukça Daha Çok Isıtan GiysiTitan Fleece Jacket, -50°C derecede %5-10 daha güçlü bir koruma sağlıyor; sıcaklık düştükçe koruma gücü daha da artıyor. Vollebak, Titan Fleece Jacket ile kriyojenik soğuklarda (örneğin -179°C derecede) dahi kullanıcıyı sıcak tutmayı vadediyor. Kriyojeni, çok düşük sıcaklıklarda yapılan üretim ve işlemler için kullanılan bir fizik terimi. Titan Fleece, kullanıcıyı sadece soğuktan korumakla kalmayıp, aynı zamanda sıradan giysilerin hasar göreceği bazı koşullardan da etkilenmeyen güçlü bir yapıya sahip. Örneğin sıcak tuttuğu ve rahat olduğu için tercih edilen polar giysilerin yırtılması ve parçalanması oldukça kolay. Titan Fleece ise yüksek mukavemetli naylondan yapılmış, su geçirmez, hafif ve üç katmanlı bir malzemeyle güçlendirilmiş. Bu malzemelerin içinde en çok dikkat çekeni de Dyneema. Giysinin yaratıcısı Vollebak’a göre, Dünya’dan sonraki evimiz -179°C olan Titan isimli Satürn uydusu olabilir. Bu giysi, Titan’da dahi hayatta kalmak için tasarlanmış.
Kıyamet Günü Giysisi
Vollebak tarafından tasarlanan Apocalypse Jacket, acil durumlarda ve felaketlerde hayatta kalmaya yardımcı bir dış giyim ürünü. İngiltere merkezli Vollebak, Apocalypse Jacket ile kullanıcılarını bir felaket sırasında meydana gelebilecek tehlikelerden korumayı amaçlamış. Bu ürün; kızgın lavlardan, büyük yangınlara ve kimyasal erozyona kadar pek çok senaryoya göre koruma sağlayan bir dış giyim parçası. 1950’lerin sonlarında Dr. Carl Marvel tarafından NASA’nın Apollo programına özel olarak icat edilen bir malzemeden yapılmış. Tanıtım fotoğraflarındaki zombi temasının esin kaynağı ise, CDC’nin (ABD’deki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi) yayınladığı eski bir paylaşım olan Preparedness 101: Zombie Apocalypse (Hazırlık 101: Zombi Kıyameti).
Isıtıcı Yelek: Entropy Vest
Petit Pli’nin soğuk kış günlerinde ve açık hava etkinliklerinde kullanım için piyasaya sürdüğü Entropy Vest, herhangi bir elektronik donanım olmadan kişisel ısıtma sağlıyor. Bu yelek, aşırı soğuk koşullarda yapılan açık hava etkinlikleri için tasarlanmış. Toksik maddeler içermeyen kimyasal çözüm, istendiğinde salınmak üzere ısı enerjisini depolayabiliyor. Yelek, komut verildiğinde ısıyı serbest bırakabilen ve kullanıcısını aşırı soğuktan yalıtmaya yardımcı olan özel bir ısı depolayıcı sıvı içeriyor. Bu sıvı, damar benzeri içi boş kanalların içinde asılı duran bir faz değişim malzemesi.
Akıllı Acil Durum Çantası: Seventy2
Seventy2, acil durumların ve felaketlerinden ardından gelen ilk 72 saat boyunca hayatta kalabilmeyi sağlayan ödüllü bir set. Tıp uzmanlarının, askerlerin, dağcıların ve felaket zamanlarında hayatta kalmanın formüllerini bilen diğer uzmanların birlikte tasarladığı bir ürün. Uncharted Supply Co, Seventy2 setini tasarlamadan önce uzman gözüyle şu soruya cevap aramış: “Artan nüfus, iklim değişikliği nedeniyle artan doğal felaketler ve terör saldırıları korku veren boyutlara ulaşmış durumdayken ailenizi güvende tutmak için onlara ne öğretirdiniz, hangi malzemeleri yanlarına almalarını isterdiniz?”.
Görsel: Lava Mae
