Yaratıcı bünyeler için günlük besin kaynağı
Sokaktaki Sanat [Bigumigu’da 2022]

Sokaktaki Sanat [Bigumigu’da 2022]

Bigumigu’da 2022 yılını özetliyoruz: Sokaklara renk katan murallar, mizah dolu ilanlar, reklam panosu ele geçirme çalışmaları, gündeme dair sözünü söyleyen yerleştirmeler ve performanslar.

Geride bırakmaya hazırlandığımız yılın haberlerini inceledik ve ele aldığımız konular arasında öne çıkanları belirledik. Bigumigu’da 2022’nin öne çıkan konularını diğer derlemelerimizde de görebilirsiniz. Bu derlemede, sokak sanatı işlerini bir araya getirdik.

Bu yıl hem Türkiye hem de dünya, çok yaratıcı sokak sanatı işlerine sahne oldu. Sokaklara neşe katan murallar, mizah dolu ilanlar ve billboard hacking (reklam panosu ele geçirme) çalışmaları yapıldı. İran’daki kadınlara destek veren, mülteci krizini ele alan murallar ve yerleştirmeler tüm dünyanın ilgi odağı oldu.  Gelin hep birlikte bu eserlere yakından bakalım.

Kuklalı Mural

Sokak sanatçısı Danaé Brissonnet, Montreal’de bir binanın dışını kaplayan kuklalı muralıyla kente renk kattı.  Grotesk ve rengarenk bir canavarın tasvir edildiği muralın bir kısmı çizimle bir kısmı ise 3 boyutlu malzemelerle tasvir edilmiş. Sanatçı; kanatları, kolları, kirpikleri, açılıp kapanan gözleri ve kocaman bir ağzı olan bu kukla canavar için sanat kolektifi Poncili Creacion ile iş birliği yapmış. Poncili Creacion’ın işlerini incelediğinizde kukla biçiminde etkileşimli heykellerde uzmanlaştıklarını görebilirsiniz. Bina, Saint Laurent Bulvarı ve Marie-Anne Caddesi’nin kesiştiği noktada bulunuyor.


Teneke Kutularla Sokak Sanatı

Jakuna Melata, teneke kutuları motive edici mesajlarla renklendirerek özgün grafiti çalışmaları üretiyor. Jakuna Melata, 2014 yılından bu yana sokak sanatı işleri üreten sanatçı bir çiftin takma ismi. Barselona’da çalışmalarını sürdüren sanatçılar, teneke kutuları renklendirerek ve üzerlerine olumlu mesajlar yazarak ileri dönüştürüyor. Kutuları boyadıkları sprey boyaların tenekelerini bile daha sonra sanat malzemesi olarak kullanıyorlar. Kutulara yazdıkları mesajlarla sevgi dolu olan daha iyi bir bir dünya talep ediyorlar. Çalışmalarının, sonsuz aşka ve geçici sanata dayandığını ifade ediyorlar.


Çocuksu Mutlulukları Tasvir Eden Murallar

Fransız sanatçı Julien Malland, namıdiğer Seth Globepainter çocukluk yıllarına ait oyuncu yaklaşımı, masumiyeti ve merakı ele aldığı duvar resimleriyle tanınıyor. Çocukları, diğer sanatçılardan kolaylıkla ayırt edebileceğiniz kendine özgü bir stille tasvir ediyor. Paris’ten Jersey City’ye ve Amman’a kadar dünyanın farklı şehirlerinde çok büyük ölçekli eserler üretmiş.


Köşe Başında Sizi Şaşırtabilecek Muzip İlanlar

Ankara sokaklarında karşınıza çıkabilecek bu neşeli ilanlar, ilginç içeriği ve yaratıcı dokunuşlarıyla yüzlerde tebessüm bırakıyor. İlanların arkasındaki kişi, Instagram’da Hikmeti Tabiyeci kullanıcı adıyla paylaşım yapan bir illüstratör ve grafik sanatçısı. Tasarımcının yarattığı, gündelik hayatta pek de görmeye alışık olmadığımız afişleri, insanları şaşırtıyor ve yüzlerde minik tebessüm bırakıyor.


Panoları Ele Geçiren Tuhaf Reklamlar

Yasin Arıbuğa, Uğur Acil, Kadir Çıtak ve MRE; Ayrılık Çeşmesi Marmaray İstasyonu karşısındaki reklam panolarını ele geçirerek, bu noktayı geçici bir sergi alanına dönüştürdü. Panolarda yer alan işlerde; farklı sektörlere ait kurgusal ürünler görüyoruz. Klişe reklam dilini tiye alıyorlar. Hatta bunu “berbat ve iğrenç” gibi daha açık sözlü ifadelerle yapıyorlar.


Yüzlerce İnsan İranlı Nika Shakarami’nin Saçı Oldu

Dünyaca ünlü Fransız sokak sanatçısı JR, bu defa da İran’daki protesto eylemlerinde hayatını kaybeden 16 yaşındaki Nika Shakarami’yi tasvir ettiği yerleştirme serisiyle tüm dünyada ses getirdi. Sanatçı, Shakarami’nin siyah beyaz portresini kamusal alanlara yerleştirdi ve performansa katılan yüzlerce kişi Shakarami’nin saçlarını oluşturdu. Şimdiye kadarki en dikkat çekici canlı yerleştirme, New York City’deki Franklin D. Roosevelt Four Freedoms State Park’ta gerçekleştirilen ikinci versiyon oldu. Bu yerleştirmeye 300 gönüllü katıldı.


Sıradan Bir Duvara Anlamlı Bir Hikaye Katmak

Pejac Everything is Relative başlıklı yeni eserinde, sıvaları dökülmüş bir duvarı minyatür bir anlatının parçası haline getiriyor. Everything is Relative (Her Şey Görecelidir), Madrid’de açılan yeni sanat galerisi VETA’nın yan duvarına çizilmiş minicik figürlerden oluşuyor. Figürler duvarın sıvasındaki çatlaklarla ve döküntülerle etkileşim içinde. Bu etkiyi yaratmak için Pejac duvardaki soyulmuş alanlara ışık ve gölge efekti uygulamış. Böylece sıvadaki soyulmuş alanlara 3 boyutlu bir nesne havası vermiş. Figürler de birer işçi gibi bu nesneleri taşıyor.


Sokağın Renkli Sakinleri

Tebeşir dolu çantasıyla sokakları arşınlayan David Zinn, sevimli karakterleriyle yoldan geçenlerin yüzünü güldürecek eserler yaratıyor. Buluntu sokak nesnelerinin üzerinde önce karakalemiyle çizimler yapan David Zinn bu eserleri tebeşirlerle renklendiriyor. Duvarların, zeminin, kaldırımların ya da bankların kendi yapısında olan rögar kapakları, çiviler, oyuklar, delikler kimi zaman eserlerinin bir parçası oluyor. Çizim yapmak için profesyonel ekipmanlara da ihtiyaç olmayabileceğini gösteren sanatçının geniş renk yelpazesinde onlarca tebeşiri bulunuyor.

Kent Fareleri İçin Minyatür Mekanlar

Anonim sanatçı grubu AnonyMouse, İsveç’in güney sahilinde bir liman kenti olan Malmö’de fareler için yaptığı minicik dükkanlarla tanınıyor. Kimlikleri hakkında yıllardır hiçbir şey bilinmeyen grup, sıkça seyahat ediyor. Son zamanlarda özellikle Avrupa’da pek çok farklı şehirde minyatür işler üretmiş. İsveç’e döndükten sonra yine Malmö’de; minyatür bir sanat müzesi, atari salonu ve sadece birkaç fareye yetecek büyüklükte bir iskele inşa etmiş.


Klasik Eserler Çukurları Kaplayan Sokak Mozaiklerine Dönüştü

Jim Bachor Master Pieces serisinde, Chicago sokaklarındaki çukurları ünlü tabloların mozaikleriyle süsledi. Konusuna yakışır şekilde Master Pieces olarak adlandırdığı bu seri, Chicago Sanat Enstitüsü’nde korunan kült sanat eserlerinin tasvirlerini içeriyor. Jim Bachor, seriyi hazırlarken nelerden ilham aldığını şöyle açıklamış: “Her şey yan yana gelmekle ilgili. Bazen yeni bir çukur sanatı serisine başlarken entelektüel düzeyi yüksek bir konuyu, çukur sanatıyla yan yana getirmeyi severim. Master Pieces serisi de aynı şeyi yapıyor; Chicago Sanat Enstitüsü koleksiyonundan çok ünlü, ikonik parçaların ayrıntılarını alıyor ve onları kirli sokaklara yerleştiriyor.”


Kentleri Güzelleştiren Devasa Kelebekler

Fransız sokak sanatçısı Mantra, murallarında detaylı kelebek ve çiçek tasvirlerine yer veriyor. Bu yeni murallarda, ailesinin evinin bahçesindeki vahşi yaşamı keşfetmeye yönelik çocukluk anılarından yola çıkmış. Kaynak olaraksa annesinin Lessy’deki bahçesinde çektiği fotoğrafları kullanmış. Fotoğrafçılık deneyimi olanlar “bokeh” veya “boke” olarak isimlendirilen efekti bilir. Bokeh, fotoğrafçının seçtiği objektif, kullandığı diyafram gibi ayarlar neticesinde fotoğrafta oluşan bir bulanıklık efekti. Fotoğraf çekilirken odak dışında kalan kısımların bulanık görünmesi, fotoğraflara farklı bir hava katıyor.


Sanat Eserine Dönüşen Can Yelekleri

Çinli aktivist sanatçı Ai Weiwei, yüzlerce can yeleği kullanarak oluşturduğu duvar ile mülteci sorununa dikkat çekti. Her yıl 25 Haziran-10 Ekim tarihleri arasında Quebec City’de düzenlenen açık hava sanat festivali Passages Insolites kapsamında hazırlanan çalışmada yer alan can yelekleri, Yunanistan’ın Midilli adasının kıyılarından toplanarak Kanada’ya getirildi. Çalışmaya ev sahipliği yapan surun parçası olduğu Royal Battery, 1691 yılında Fransızlar tarafından İngiliz saldırılarından korunmak için inşa edildi. Çalışmayı on günde tamamlayan Weiwei’nin ekibi, Kuzey Amerika’nın kendi göç ve sömürgecilik tarihini vurgulamak amacıyla burayı tercih ettiklerini ifade etti.


Regl Tabularına Sanatla Başkaldırı

Whisper ve Leo Burnett Hindistan, okul çağındaki genç kızları menstürasyon konusunda eğitmek için sokak sanatından ve Hindistan’ın kültürel sanat kodlarından faydalanıyor. 28 sokak sanatçısı tarafından, ülkenin kültürel sanat kodları ve stillerine bağlı kalınarak yaratılan eserler, Kerala, Gujarat, Jharkhand ve Tamil Nadu gibi bölgelerde duvarları süslüyor. Kimi eserler 12. yüzyıl geleneksel Hint sanatı Pattachitra’dan da izler taşıyor.

Görsel: Instagram