1999 yılında kurulan fuseproject’in kurucusu, August Home, FORME Life and Canopy Space gibi tasarım ve teknoloji odaklı şirketlerin eşkurucusu olan tasarımcı Yves Béhar, yenilikçi tasarımları ve marka stratejileriyle insan hayatına dokunan, yaratıcı çözümler üretiyor. Tasarımcı, SXSW oturumunda farklı disiplinlerin birbirini ve büyük fikirlerin ortaya çıkışını nasıl etkilediğini paylaşırken son 20 yılda tasarımı ve kariyerini şekillendiren örnekleri paylaştı.

Dünyanın içinden geçtiği en ekstrem koşullara göre şekillenebilen tasarımlar ve teknolojik girişimler insanların günlük yaşamını kolaylaştırırken her çözüm kendi içinde zıtlıkları doğuruyor. İnsan, geleceğin kuşku dolu sorunlarını çözmek için hızlı harekete geçmektense yaşadığı andaki zevklerine ve isteklerine göre hareket ettiği için iklim krizi gibi gerçekliğini bildiğimiz durumlar için bile etkin olmaktan ve harekete geçmekten kaçınıyoruz. Sunumunda bu ikircikli durumlara odaklanan Yves Béhar, 3 paradoksal yaklaşım üzerinden bu ikilemler konusunda attıkları adımları ve ortaya çıkardıkları tasarımları gösteriyor.

İklim krizinin yarattığı endişe vs İnsanlığın istekleri

Çöpten yaratılan ve kendi için döngüselliğini yaratan güneş gözlükleri Yves Béhar’ın ilk örneği. Bu güneş gözlüğü Parley for the Oceans’ın Clean Waves markası için yarattığı güneş gözlüklerine benzer bir sürece sahip. Yves Béhar tarafından tasarlanan ve Safilo tarafından üretilen güneş gözlükleri Pasifik Okyanusu’ndaki çöplerin geri dönüştürülmesiyle oluşturuldu.

The Ocean Cleanup’ın Pasifik Okyanusu’ndaki büyük Pasifik Girdabı’nda biriken çöpleri toplamasıyla başlayan süreç, atıkların değerli ve günlük hayatta kullanılabilir olduğunu gösteriyor. Sürecin tamamen döngüsel olduğunu da vurgulayan tasarımcı alınan her güneş gözlüğünün 24 halı saha büyüklüğünde alanın temzilenmesi için kullanıldığını söylüyor. Yani daha çok gözülük alındıkça okyanusun daha büyük bir kısmı temizleniyor. Okyanuslardaki temizlik sonucu çıkan ürünler yine güneş gözlüğüne dönüşüyor ve süreç kendi içinde böyle devam ediyor.

Sualtı bilimsel araştırma istasyonu Proteus, Yves Béhar’ın okyanus kaşifi ve çevreci Fabien Cousteau ile birlikte yürüttüğü bir proje. Bu yapıyı Uluslararası Uzay İstasyonu’nun bir benzeri olarak düşünebilir. ISS uzayı keşfederken Proteus okyanusların altında keşiflere çıkacak.

Gezegenimizin büyük bir çoğunluğu okyanuslardan oluşmasına rağmen su altındaki yaşamın sadece yüzde 5’ini keşfedebilmiş durumdayız. Okyanus habitatındaki türlerin keşfedilmesini, iklim değişikliğinin okyanusları nasıl etkilediğini görmemizi sağlayacak Proteus, bilim insanlarının ve dalgıçların su altında daha uzun kalmasına orada günlük hayatlarını yaşarken araştırma yapmasına imkan tanıyacak.

2 katlı yapının alt katında ufak bir denizaltı, araştırma ve dalış ekipmanları yer alırken üst katında kara ile irtibat kurmayı sağlayacak stüdyo ve araştırmacıların gündelik hayatını sürdürmek için alanlar yer alıyor.

Teknoloji vs İnsanlık

Teknolojiyi insanlığın ihtiyaçlarına göre şekillendirmenin önemine değinen Yves Béhar, özellikle ebeveynleri ilgilendirecek bir örnekle bu başlığı açıyor. Bebekleri ağladığı zaman rahim benzeri bir sallantı ile uykuya geri gönderen bir beşik. Bu beşik daha önce yazdığımız, CES 2022 Innovation Awards’tan da ödülle dönen Cradlewise akıllı bebek yatağına çalışma prensibi açısından oldukça benziyor. Ancak yasarımcının Dr Harvey Karp ve MIT mühendisleriyle geliştirdiği SNOO, Cradlewise’tan daha eski bir ürün. Ebeveynlerin bebekleri doğduktan sonraki ilk aylarındaki uykusuz gecelerine çözüm üreten bu akıllı ürün, özel sallanma hareketi ve kundağı ile uyanan bebeklerin saniyeler içinde yeniden uykuya dalmasına yardımcı oluyor.

Özellikle uykuya daha çok ihtiyaç duyan prematüre bebekler için fark yaratan bu çözüm şu anda 100’e yakın hastanede kullanılıyor. Yves Béhar’ın söylediğine göre SNOO ayrıca gecelik 4 dolara kiralanabiliyor. Bu sayede aileler kısa dönemli kullanmak isterse ürünü satın almak zorunda kalmıyor.

Intuition Robotics iş birliğinde yaratılan yapay zeka destekli ElliQ, yaşlıların yol arkadaşı oluyor. Cihaz, 2 parçadan oluşuyor. Yüzleri ve hareketleri tanıyıp doğal dil işleme algoritmaları sayesinde karşısındakiyle konuşabilen, samimi ve sıcak iletişim kurabilecek karaktere/tasarıma sahip bir sesli asistan sol tarafta yer alırken onun yanında da ufak bir ekran bulunuyor. Tasarımsal yaklaşımıyla ElliQ ürününü düz bir robot görüntüsünden uzaklaştıran Yves Béhar, ürünü sürekli insanı rahatsız etmeyen bir oda arkadaşına benzetiyor.

Embodied Inc iş birliğinde geliştirilen Moxie isimli robot ise çocukların arkadaşı oluyor. Onların sosyal, duygusal ve bilişsel becerilerini geliştirerek zihinsel sağlıklarına yardımcı olmaya çalışıyor. Yves Béhar bir öğretmen ya da sürekli talimatlar veren bir yetişkinin aksine Moxie’yi çocuklarla birlikte öğrenen ve onları destekleyen bir yardımcı olarak görüyor. Makine öğrenimi teknolojisiyle donatılan robot, minik kolları büyük gözleri ve yüz ifadesiyle çocuklara güven, empati ve motivasyon veriyor.

Doğa vs Zanaat

Endüstri ve tasarımın doğayla uyumlu ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesi gezenimiz için fark yaratabilir. Tasarımcının Forust iş birliğinde ahşap atıklardan ürettiği 3B baskılı ev eşyaları bunun bir örneği. Her yıl 15 milyar ağaç yapı malzemesi, ev eşyaları ya da kağıt yapımı için kesiliyor.

Bu malzemenin yaklaşık yüzde 50’si kullanılırken diğer yarısı talaş olarak kalıyor ve genellikle atık oluyor. Forust ile yapılan iş birliğinde talaş özel bir ağaç özsuyu bağlayıcısı ile karıştırılarak 3B yazıcıyla kullanışlı ev ürünlerine dönüşüyor. Üretim sırasında talaşın bir noktadan başka bir yere taşınmasına gerek kalmadan atığın olduğu yerde kompostlanıp üretilebiliyor olması taşıma masraflarını ve bu durumundan ötürü ortaya çıkacak karbon ayak izini de ortadan kaldırıyor.

Konu 3B baskıya gelmişken Yves Béhar, kar amacı gütmeyen New Story ve 3B baskı evler üreten ICON ile gerçekleştirdikleri iş birliklerinden de bahsediyor. Çeşitli ihtiyaçlara göre modellenebilen bu 3B baskılı evler sürdürülebilir ve düşük maliyetli bir çözüm.

Web Summit 2021’de de oturumunu takip ettiğimiz inşaat teknolojileri şirketi ICON, 3B baskılı evlerden oluşan bir topluluk yaratmayı hedefliyor. Bu konuda evlerin ihtiyaçlara uygun tasalarnması için Y ves Béhar ile iş birliği gerçekleştiriyor. Daha önce pek çok farklı örneğine yer verdiğimiz 3B baskılı evler topraktan ya da kakao atıklarından üretilebiliyor. Bazıları sadece 24 saat içinde tamamlanabiliyor.

Görsel: SXSW, Yves Béhar, Vanity Fair