Son yılların küresel problemlerinin başında mülteci krizi geliyor. Sanatçılar, sivil toplum kuruluşları ve markalar yaptıkları çalışmalarla probleme çeşitli yönlerden yaklaşıyor. Uluslararası Af Örgütü empati üzerinden yürüttüğü projelerle mültecilerin duygularını ve yaşadıklarını hissettirmeye çalışıyor. Çinli sanatçı Ai Weiwei de mülteci krizini ele alan yerleştirmeler ve eserler üretiyor. Sanatçının mülteci sorununa dikkat çeken Human Flow isimli bir filmi de bulunuyor. Yönetmen Anna Ginsburg ise sanatçı Melissa Kitty Jarram ve yazar Warsan Shire ile birlikte Afrika Kıtası’nın kültürü ve yaşadığı iç karmaşası üzerinden mültecilere ve göç etmek zorunda kalan insanlara dikkat çeken kısa animasyon filmi yayınladı.
Filminin her karesi bir saati aşkın sürede oluşturuldu
2001 yılından bu yana her sene 20 Haziran’da kutlanan Dünya Mülteciler Günü’nde yayınlanan kısa film bir şiirden yola çıkarak hazırlandı. Warsan Shire tarafından yazılan Ugly (Çirkin) adlı şiir animasyon filmine ilham veriyor. Kısa filme de adını veren şiiri Warsan Shire film için özel olarak kendisi seslendiriyor. Somali asıllı yazar Shire göçmenlerin yaşamları ve yaşadıkları zorlukları ve yaşam mücadelelerini içeren şiirler yazıyor. Şiirlerinde kendisinin ve ailesinin yaşadığı hayat tecrübelerinden yola çıkıyor. Zira ailesi de o bir yaşındayken Somali’den Birleşik Krallık’a geçmek durumda kalmış ve çeşitli zorluklar yaşamış. Yazar, Brunel Universitesi tarafından verilen Brunel International African Poetry Prize (Brunel Uluslararası Afrika Şiir Ödülü) sahibi olup, Beyoncé’nin Lemonade albümü için yazdığı şarkılarla da biliniyor.
Sanatçı Melissa Kitty Jarram da yayınlanan kısa filmin hayata geçmesinde önemli bir paya sahip. Yönetmen Ginsburg ile çalışan Jarram her sahne için bir saati aşkın çizimler gerçekleştirdi. Yapılan resimler dijital ortama aktarıldı ve filmin iskeleti böylelikle oluşturuldu.
Ugly şiiri neyi anlatıyor
Siyasi sömürgenin ve savaşın sürekli yaşandığı Afrika Kıtası’nda göç yeni bir sorun değil. Kıta uzunca bir süredir mülteci krizi, iç savaş ve diğer zorluklarla uğraşıyor. Afrika toplumunun beklentilerini eleştirel bir yaklaşımla ele alan Ugly şiiri de kıtanın yaşadığı siyasi sömürü ve savaş problemlerine de dikkat çekiyor. Toplumun, kadın vücudundan tek beklentisinin fiziksel güzelliğe dayalı olmasını anne ve kız üzerinden işleyen şiir satır aralarında yaptığı siyasi göndermelerle savaşın getirdiği yıkımı ve sömürge politikalarının zararlarını gösteriyor.
Şiirde yer alan kız Afrika Kıtası’nı temsil ederken şiir, başlangıcını çürütecek şekilde sona erir. Acı çeken, fiziki olarak çirkin sınıfına konulan ve yalnızlaştırılan kız bu sayede acıyı görür ve anlamlandırır. Çirkin oluşunu önemsemez ve onurlu bir şekilde acılarını taşımayı öğrenir. Böylece dünya daha naif ve daha merhametli bir yer halini alır.
Filmin prömiyeri Londra’daki sosyal girişim, çalışma ve etkinlik alanı The Trampery’de gerçekleşti. Dünya Mülteciler Günü’nde gerçekleştirilen etkinlikte mültecileri konu edinen diğer kısa filmlerin yanı sıra göçmenlerin ve mültecilerin sanatı nasıl destekleyebileceğini içeren bir tartışma paneli organize edildi. Etkinlikte elden edilen gelir sanat, göç ve kültürel değişim alanında çalışmalar yapan Counterpoints Arts’a bağışlandı.
Künye
Prodüksiyon: Strange Beast
Yönetmen: Anna Ginsburg
Görsel Sanat Tasarımı: Melissa Kitty Jarram
Şiir: Warsan Shire
Seslendirme: Warsan Shire
Ressam: Seterah Seto, Matt Lloyd, George Wheeler, Anita Gill
Ses: father
Görsel: Vimeo
