2020 küresel salgın nedeniyle dünya düzeninde köklü bir değişimi başlattı. Bu değişim hayatımın her alanına yansıdı. Geride bırakmaya hazırlandığımız bu sıra dışı yılın en çarpıcı haberlerini inceledik ve öne çıkanları bu derlemede topladık.

Pandeminin gölgesindeki dünyada sağlığımızı koruyabilmek adına en önemli dayanaklarımızdan biri maske. Salgının ilk dönemlerinden bu yana da tasarım ve teknoloji dünyası daha iyi maskeler sunabilmek adına canla başla çalışıyor. Üstelik virüslerin yanı sıra yüz yanıma sistemlerinden ve hava kirliliğinden korumak; artırılmış gerçeklik, kamera, kulaklık ve mikrofon sistemi sunmak, anlık çeviri yapmak ve iletişimi kolaylaştırmak gibi ekstra işlevler de üstleniyorlar. Gelin hep birlikte yoğun bir rekabete sahne olan maske tasarımlarına hep birlikte bakalım.

Hem Virüslerden Hem de Yüz Tanıma Sistemlerinden Koruyan Maske

Blanc kullancıyı hem salgından hem de gizliliği tehdit eden izleme sistemlerinden koruyan stil sahibi bir maske. Yüz tanıma teknolojilerinin hükümetler ve şirketler tarafından nasıl kötüye kullanıma açık olduğunun artık hepimiz farkındayız. Hatta bu nedenle dünyada protestolara neden olan ufak tefek krizler yaşanmaya başladı bile. Tasarımcıların konuya yaklaşımı genelde bu sistemleri atlatan analog ya da dijital aksesuarlar tasarlamak yönünde. Peki hazır maske takmak bir zorunluluk haline gelmişken neden bunu fırsata dönüştürüp gizliliğimizi koruma işini de bir adım öteye götürmeyelim? Kickstarter’da yalnızca 5 saate hedeflediği fonu toplayan Blanc ile bunu yapmak mümkün gibi görünüyor.

Havadaki Tehlikeli Virüsleri ve Bakterileri Tespit Edebilen Maske

Romanyalı ürün tasarımcısı Burzo Ciprian’ın imzasını taşıyan ödüllü maske Social Mask; diğer maskelere göre önemli bir fark yaratıyor. Mikro partiküllerin ve mikroorganizmaların kullanıcının solunum sistemine girmesini engellemekle kalmıyor, aynı zamanda bunların varlığını kullanıcıya bildiriyor. Böylece görünmez düşmanı görünür hale getiriyor ve maske takmış olmaya rağmen yaşanan paranoyaya son veriyor. Dolayısıyla yeni normalde daha bir iç rahatlığıyla sosyalleşmeye imkan tanıyor. Sosyal maske anlamına gelen ismi de tam olarak bu özelliğini anlatıyor. Semptom göstermediği halde virüs taşıyan insanların bulunduğu bir alanda olduğunuzu tespit edebiliyor.

LG’den Rahat Nefes Almayı Sağlayan Yüksek Teknolojili Maske

LG’nin geliştirdiği PuriCare Wearable Air Purifier, sıradan maskelerle yaşadığımız en temel sorun olan rahat nefes alamama konusuna çözüm getiriyor. Maske 2 adet H13 HEPA filtresi, çift fan ve bir de solunum sensörüyle donatılmış. Bu sayedede kullanıcılara daha yüksek bir güvenlik hissi vermeyi amaçlıyor. Maskede LG’nin ev tipi hava temizleyicileri serisinde halihazırda kullandığına benzer filtreler kullanılmış. Patentli solunum sensörü sayesinde maske, kullanıcının solunum düzenini algılayabiliyor ve solunumun sorunsuz olması için fanları buna göre ayarlıyor. Üç farklı hızda çalışan fanlar, hava girişine yardımcı olmak için hızlanıyor ve direnci azaltmak için yavaşlıyor.

Teknolojik Desteğiyle Yeni Nesil Yüz Maskeleri

Melek yatırımcı Shervin Pishevar ve ekibinin üzerinde çalışmış olduğu yeni nesil maskelerde artırılmış gerçeklik, gürültü engelleyici kulaklık ve ağız çevresini tamamen kapatan filtreleme sistemi olacak. Shervin Pishevar, Twitter’da @Balaji kullanıcısının bir gönderisi üzerinden tasarlanan maskelerin özelliklerini açıkladı. Balaji yeni nesil maskeler ile büyük bir aşama kat edilebileceğini düşünüyor. Mikrofon, 360 derece kamera, kızılötesi, yüz tanımaya karşı koruma, artırılmış gerçeklik gibi özellikler maskelerin koruma özelliğini arttırabilir. Belki sadece filmlerde görmeyi düşündüğümüz bu özellikler kişileri enfeksiyona ve kirliliğe karşı korumasının yanında ekstra güvenlik önemleri sunabilir.

Virüsleri Isı Kullanarak Etkisiz Hale Getiren Maske

MIT’den bir grup araştırmacı yüksek ısı kullanarak COVID-19 virüsünü etkisiz hale getiren maske (heated face mask) üzerinde çalışıyor. COVID-19 virüsü belirli sıcaklılarda ve filtrelemede etkisiz hale geliyor. Bunun üzerine çalışan ekip hiçbir maskenin bu özelliği kullanmadığını fark ediyor. Virüsü etkisiz hale getirmek için gereken optimum sıcaklık aralığını belirlemek için çeşitli modellemeler yapıyor. 90ºC kadar ısınabilen elektrikli bakır teller kullanarak bir maske hazırlıyor. 0,1 milimetre kalınlığındaki bakır tellerden geçen akım sayesinde sıcaklık artıyor. Bu bölgeden geçen virüsler etkisiz hale geliyor.

Hastalıktan Korunmak için Maske Takarken Telefon Kilidini Açma Çilesine Son

Salgın hastalıklarla birlikte günlük hayatta yer edinen maskeleri kişiselleştirilerek akıllı telefonlardaki yüz tanıma kilidini maskeyi çıkarmadan açmak mümkün. San Francisco merkezli sanatçı ve ürün tasarımcısı Danielle Baskin Twitter hesabından yaptığı paylaşımda insanların günlük hayatında artık iyiden iyiye yer edinen bu maskeler için bir tasarım geliştirdiğini duyurdu. Tasarım kişiselleştirilmiş bir koruyucu maske sunmakla birlikte yüz tanıma teknolojinin kullanılmasını sağlıyor.

Dokuz Dilde Anlık Çeviri Yapabilen Akıllı Maske

Donut Robotics tarafından geliştirilen ve orijinal dilden 8 farklı dile çeviri yapabilen C-Mask, mevcut virüs maskelerinin üzerine yeni bir işlevsel katman ekliyor. Japonya merkezli teknoloji şirketi Donut Robotics tarafından geliştirilen akıllı yüz maskesi C-Mask konuşmaları kaydedebiliyor, bunları kısa mesajlara dönüştürebiliyor ve orijinal dilin haricinde 8 farklı dile çevirebiliyor. Bunun için maskenin internete bağlı olması ve mobil uygulama üzerinden kontrol edilmesi gerekiyor. Geçerli olan diller şimdilik; Japonca, Çince, İngilizce, Fransızca, Korece, Tayca, Endonezyaca, İspanyolca ve Vietnamca olarak sıralanıyor. Maske arama yapmak, toplantı yapmak ve kullanıcının sesini yükseltmek gibi pek çok faydalı işleve sahip.

Sterilize Edilip Yeniden Kullanılabilen Şeffaf Maske: LEAF

N99 ve HEPA filtresiyle COVID-19 virüsüne karşı yüksek oranda koruma sağlayan LEAF, dünyanın ilk FDA tescilli şeffaf maskesi olacak. ABD’deki tasarımcılardan oluşan bir ekip yeniden kullanılabilir ve geri dönüştürülebilir malzemelerle virüslere karşı yüksek performans veren filtreme sistemi gelişirdi. Maske, N99 + HEPA filtresi yüzde 99.99997 oranında filtreme sağlarken UV-C light (ultraviyole ışık) sayesinde kendi kendini temizleyebiliyor. Yapılan araştırmalar ultraviyole ışığa maruz kalan COVID-19 virüsünün yüzde 99 oranında etkisiz hale geldiğini gösteriyor. Ayrıca filtreleme seçeneği ve HEPA filtreleri sayesinde diğer maskelere göre iki kat oranla daha rahat nefes alışverişine imkan tanıyor.

Ağız Çevresini Gösteren Şeffaf Cerrahi Maske

EPFL ve Empa iş birliği ile üretilen tek kullanımlık şeffaf cerrahi maske HelloMasks iletişimi daha kolay ve anlaşılır hala getiriyor. Bu şeffaf cerrahi maske COVID-19 pandemisi ile birlikte ortaya çıkmadı. 2015 yılındaki Ebola salgını sırasında Batı Afrika’da çalışan sağlık çalışanlarının hastaları ile yaşadığı iletişim sıkıntısı sonucunda böyle bir fikir geliştirilmişti. Son iki yıldır da EPFL ve Empa birlikte çalışarak maskeyi son aşamaya kadar getirdi. Maskeleri pazarlamak için HMCARE isimli bir girişim kuruldu. Üretim sürecini hızlandırmak için çalışmalar başladı.

Bonus: Maske takmayanların izlemesi dileğiyle…

Maske Takmıyorsan Aslında Durum Böyle

Görsel: Blanc