“Disassembly Lab” projesi; onarılabilir, onarılabilir, değiştirilebilir ve geri dönüştürülebilir 3B örgü parçalara sahip spor ayakkabılar hayal eden konsept bir laboratuvar. Proje, Robin Luginbuhl’un imzasını taşıyor. Tasarımcı, ECAL (Ecole cantonale d’art de Lausanne / Lozan Kanton Sanat Okulu) mezuniyet projesi olarak “Disassembly Lab”i yaratmış.
Proje kapsamında 3 farklı demonte tasarım mevcut. Ayakkabıları sürdürülebilir kılan şeylerin çoğu, estetik olarak da karakterinin bir özelliği haline gelmiş. Üstelik de bu estetik görünüm, sürdürülebilir hassasiyetleri olmayan kullanıcıyı dahi cezbedebilecek kadar şık. Bu haberde en çok lastikle birleştirilen tasarıma ağırlık verdik.
Disassembly Lab ayakkabılarını bu kadar harika yapan şey; ayakkabının onarılmasını ve geri dönüştürülmesini kolaylaştıran, sökülmesi kolay parçalara sahip yapısı. Ayakkabıların en çarpıcı olanı, yukarıda da söylediğim gibi lastikli versiyonu. Bu tasarım, ilk bakışta iki ana bölümden oluşuyor. Bunlardan biri, etrafına bir parça lastik bant sarmanıza olanak tanıyan perçinler/tapalar içeren üst gövdesi. Diğer ise dış tabanı. Lastik bant bu iki yarımı bir arada tutarak hareket sırasında esneklik sağlıyor. Sonuç olarak, burada lastik bant sadece bir tasarım özelliği olmanın ötesine geçerek, Disassembly Lab tasarımının ikonik bir öğesi haline gelmiş. Sürdürülebilirliği büyük ölçüde görsel bir motife dönüştürdüğü için de benzer demonte spor ayakkabılar arasında tasarımıyla öne çıkmayı başarmış.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
ECAL’deli proje sayfasında, tasarımlar şöyle açıklanıyor: “Disassembly Lab, sürdürülebilir bir pazarlama sistemine entegre ayakkabılar yaratmayı amaçlayan kavramsal ve resmi bir çalışmadır. Sökme işlemi ayakkabının ömrünü uzatır, onarılabilir, onarılabilir, değiştirilebilir ve geri dönüştürülebilir hale getirir. Amacımız spor ayakkabı üretme ve birleştirme şeklimizi yeniden düşünmek ve yeniden tanımlamak. Bu araştırma çeşitli referanslardan ilham alıyor ve birkaç farklı kavramı araştırıyor. Her konsept, araştırma süreci boyunca gelişiyor ve çeşitli işlevsel ve estetik çözümler sunan üç ayakkabıyla sonuçlanıyor. TPU tabanları ve 3B örgü üst kısmıyla bu ayakkabılar, basit, hızlı üretim ve montaj ile kolay geri dönüştürülebilirlik sağlayacak şekilde temel unsurlara indirgenmiştir.”
Sizce bir çift spor ayakkabı kaç yıl boyunca yok olmadan doğada kalıyor?
Cevabı ürkütücü… Araştırmacılar bu sürenin yaklaşık bin yıl olduğunu tahmin ediyor. Hem çok fazla sayıda spor ayakkabı atığının olması, hem uzun süre doğada kalması hem de geri dönüşümünün zor olması onu en tehlikeli atıklardan biri haline getiriyor. Geri dönüşümünü zorlaştıran etkenlerden biri de yapımında kullanılan malzeme çeşidinin fazla olması ve bu nedenle ayrıştırılmasının problemli olması. Bu çarpıcı gerçekler, dev spor ayakkabı üreticilerinin ve bağımsız tasarımcıların bu konu üzerine eğilmesine yol açtı. Temelde 2 ana sürdürülebilir yol izlemeye başladılar. Bunlardan biri tek/az malzemeyle spor ayakkabı üretmek, diğeri de demonte ayakkabılar üretmek oldu. Ayrıca doğada tamamen çözünebilen/çürüyen organik içerikli spor ayakkabılardan, robotlar tarafından sistemli bir şekilde ayrıştırılabilmek üzere tasarlananlara pek çok etkileyici çalışmaya yer verdik. Bu tasarım çözümlerinin tamamına buradan göz atabilirsiniz.
Görsel: Robin Luginbuhl
