Tiananmen meydanı, Pekin’de dünyanın en büyük meydanı. Çin’de bundan tam 24 yıl 4 Haziran 1989 tarihinde halk özgürlükleri için sokaklara dökülmüş ve ölümü göze almıştı. 15 Nisan tarihinde başlayıp 4 Haziran’a kadar devam eden genç nüfusun özellikle de öğrencilerin protestosu, bir gün içinde öğrencilerin halkı iç karışıklık çıkarmaya teşvik ettiği yönünde provokasyonla devam ederken olaylar gün be gün büyüdü ve işçiler de öğrencilerin yanında yerini aldı. Açlık grevi ve sıkı yönetim günlerinden sonra da ılımlı bir ortam sağlanamadı ve 3 Haziran’ın geç saatlerinde meydana giren zırhlı araçların ateş açması sonrasında 4 haziran tarihinde sabaha karşı meydanda tek insan kalmamıştı, 2000-3000 insan bu meydanda katledildi.
Bu katliamın sembolü özgürlük için tankların karşısında duran adam Tank Man oldu.
Ama bunlar tam 24 yıl önce yaşandı, dünya değişiyor, ülkedeki baskı ve sansür anlayışı ise maalesef öyle değil.
Çin’de günümüzde de akıl almaz bir internet sansürü uygulanıyor, 4 Haziran tarihinde de devlet ‘bugün’, ‘4 Haziran’ gibi Tiannanmen meydanı katliamı ile ilgili tüm kelimeler ve öbekleri sansürledi.
24. yılında olayları anmak isteyenleri bu sansür engelleyemedi ve son aylarda internette herkesin aşina olduğu dev ördek Giant Yellow Duck* mimi kullanıldı ve Tank Man görselindeki tanklar dev ördeğe dönüştürüldü, böylece bunu gören insanlar saniyesinde mesajı aldı ve sansüre takılmadan katliamı anmak mümkün oldu.
1 Haziran’da da Çin’de çocuk gününde netease.com’da bir editör nostaljik oyuncak otomobiller fotoğraf galerisi oluşturarak, okuyuculara ‘Mükemmel çocukluk günlerinizden bu tatlı oyuncakları hatırlıyor musunuz?’ şeklinde bir soru sordu. Fotoğraf galerisinde yine Tank Man’in lego hali olan bir fotoğraf vardı.
Bir başka blogger’ın bu tasarımı ise Twitter’a işaret ediyor
Dijital çağda insanların düşünmesine, anmasına, fikrini beyan etmesine hiçbir sansür tipi engel olamıyor; insanlar isteyince dünyaya sesini duyurmanın zeki ve insanca bir yolunu eninde sonunda buluyor.
*The Giant Yellow Duck, Hollandalı sanatçı Florentlin Hofman’ın bir sanat sergisiydi ve Hong Kong’ta yüzüyordu, kısa süre içinde 2 hafta sonra ise söndü ve Çin’de akıl almaz derecede gündemi meşgul etti. Hatta bu da patladıktan sonra Çin’de internet gündemini ne kadar meşgul ettiğini anlatan bir video:
