Dünya genelinde artan yaşam maliyetleri insanları ek gelir yaratma arayışına sürüklerken, yolcu taşıma ve yiyecek teslimatı gibi işler giderek daha fazla insan tarafından tercih ediliyor. Yaklaşık 5 milyon insanın şoför ve teslimat görevlisi olarak bünyesinde çalıştığı Uber, geçtiğimiz yıldan bu yana toplam işgücünü yüzde 31 oranında artırdı.
Pandemiden bu yana çalışan bulma sıkıntısı çeken şirket için bu iyi haber. Kötü haber ise artan akaryakıt fiyatlarının şirket maliyetlerinin aleyhine işlemesi. Aynı zamanda Zomato, Grab ve Aurora gibi şirketlerdeki ortaklığı da Uber’e pahalıya patlamışa benziyor. Zira bu yılın ikinci çeyreğinde 2.6 milyar dolar kaybeden Uber’in bu kaybının yarısından fazlası ortaklığı bulunan söz konusu şirketlerden kaynaklanıyor.
Halka arz edildiği dönemdeki hisse fiyatının beşte birinden daha az bir rakamla, 14 doların altında işlem gören ve zarar etmeye devam eden Uber’in ezeli rakibi Lyft’te de finansal tablo parlak sayılmaz. Kuruluş yıllarındaki risk sermayesi yatırımları ile hem kullanıcılara düşük fiyat sunan hem de sürücülerine tatmin edici ödemeler yapan her iki şirket, halka açıldıkları 2019 yılı itibarıyla yatırımcılara karlı olduklarını gösteren iş modelleri sunmak için arayışa girdiler.
Reklam alanlarını artırmak zarar etmenin önüne geçebilir mi?
Bu noktada kârlılıklarını artırmak üzere reklamlar devreye girdi. Geçtiğimiz haftalarda reklam kolu Lyft Media’nın kurulduğunu duyuran Lyft, 2019 yılında otomobillerin üzerinde dijital reklamlar yayınlamak üzere monitörler üreten Halo adlı şirketi satın almıştı. Şirket, sürücülerin kullandığı araç içi tabletlerden dijital ekran panellerine, bisiklet yerleştirme istasyonlarından uygulama içi sponsorluklara kadar çok sayıda reklam alanı yaratarak bunları nakite çevirmeyi planlıyor. Lyft hâlihazırda New York, Los Angeles ve Washington DC’deki bazı araç paylaşımlarında konum ve zaman hedefli reklamlar göstermek için Halo ekranlarını kullanıyor ve diğer şehirlere de yayılmayı planlıyor.
Uber ise bu konuda rakibinden daha hızlı aksiyon aldı ve 2019 yılında reklam sektörüne adım atarak hem ana uygulaması hem de Uber Eats üzerinden reklam alanı satışı yapmaya başladı. Aynı zamanda otomobilleri üzerinde bulunan dijital ekranlardan da reklam yayınlıyor.
Reklamlardan elde edilen gelirin bir kısmının şoförlere aktarılacağını belirten Lyft yetkilileri henüz detay paylaşmadı. Öte yandan Uber tarafından yapılan açıklamada üzerine reklam panosu yerleştirilen otomobillerin kazançlarının yüzde 20 oranında arttığı belirtiliyor. Otomobiller dijitalleştikçe birer reklam platformuna dönüşmek her iki şirket açısından şaşırtıcı bir sonuç olmuyor.
Öte yandan reklam pazarının dinamiklerinin oturması ve pazar payının oluşması zaman alacağından, sadece reklama dayanarak kısa vadede her iki şirketin finansal tablolarını eksiden artıya döndürmeleri mümkün olmayabilir. Ayrıca çoklu bir rekabet söz konusu. Yani her iki şirket sadece birbirini değil, başka oyuncuları da geçmeli. Apple CarPlay ve Android Auto da, otomobilin içine girerek kullanıcı deneyimi üzerinde daha fazla kontrol sağlamak için mücadele ediyor.
Görseller: Pexels, Vistar Media, Uber
