Tarih dediğimiz kavram o kadar uzun ve eski bir zaman dilimine uzanıyor ki, insan tarihi olarak bile “2017 yılındayız” dememiz bir bakıma kendimize saygısızlık. Evet, İsa 2017 yıl önce doğmuş ve Gregoryen takvimde o günü sıfır olarak kabul etmiş olabiliriz. Ancak İsa’ın doğumundan önce de pek çok şey başardık. Ateşi bulduk, tarımla beraber yerleşik hayata geçtik, tekerleği bulduk ve hatta Dünya’nın farklı noktalarında piramitleri inşa ettik. İnsanlık olarak bunca şey başarmışken tarihimiz de 2017 yıldan oluşmuyor haliyle. Ve tarih, insanlıktan çok daha eski. Etkileşim tasarımcısı Matan Stauber, Bezalel Sanat ve Tasarım Akademisi mezuniyet projesi olarak geliştirdiği Histography ile Büyük patlamadan 2015’e tüm tarihi bir çırpıda görmemizi sağlıyor.
Histography, Wikipedia’daki tüm tarihi olayları tarayarak bir zaman çizelgesine yerleştiriyor. Yani bu site üzerindeki her bir nokta insanlık için önemli bir olay. Histography’yi açtığınız zaman otomatik olarak karşınıza 1600 – 2000 yılları arasında yaşananları sunuyor. Ancak alt menüden büyük patlamaya, dünyada yaşamın başlangıcına, bronz devrine veya rönesansa hızla geçiş yapabiliyorsunuz. Daha detaylı listelemek için zaman aralığını on, yirmi yıla indirebilir veya binlerce yılı tek seferde görebilirsiniz.
Zaman tünelinin sol üst tarafındaki yeşil kutu ise sizi editöryal bir yolculuğa çıkarıyor. Bu kez tek tek seçilmiş olayları sayfayı aşağı kaydırırken kronolojik olarak görebiliyorsunuz. Ancak işin eğlenceli kısmı sol taraftaki menüyü kullanmaya başladıkça ortaya çıkıyor. Çünkü konu başlıklarına göre olayları filtreleyebiliyor veya iki başlığı birbiriyle karşılaştırabiliyorsunuz. Kadın hakları, icatlar, politika, savaşlar, edebiyat, müzik, keşifler, imparatorluklar, suikastler şeklinde bu alt başlıklar uzuyor gidiyor.
İnsanlık olarak başardıklarımızı, yok ettiklerimizi, geride bıraktıklarımızı gördükçe de gerçekten kim ve ne olduğumuzu anlamamız, vicdan mefhumumuzu geliştirmemiz biraz daha kolaylaşıyor.
Görsel: Matan Staube