Paris birkaç yıl boyunca, çevreyi kirletmeyen bir ulaşım aracı olarak elektrikli scooter’ları teşvik eden öncü bir kent oldu. Ancak bu iki tekerli araçların popülaritesi arttıkça, kaza sayısı da ne yazık ki arttı. Örneğin 2022’de e-scooter’lar Paris’te 408 kazaya karıştı. Bu kazalarda ne yazık ki 459 kişi yaralandı ve 3 kişi hayatını kaybetti.
“Kural tanımayan kullanıcılar” büyük sorunlara ve endişeye yol açıyor
İnternette Paris’le ilgili okuyacağınız e-scooter hikayeleri, ülkemizde yaşananlardan farksız. Bu araçlar, diğer araçlar için yol güvenliğini tehlikeye atan bir unsura dönüşmüş. Kaldırımlarda da yayalar için bir tehdit haline gelmişler. Bu kaosun en temel kaynağı da kiralama servislerine ait scooter’lar ve tabii ki onları kuralsızca kullanan kişiler. Dolayısıyla “e-scooter magandaları” bu araçların yasaklanmak istenmesinde çok önemli bir etken. E-scooter’ın üzerine birden fazla kişinin çıkması, küçük yaştaki kullanıcıların (ergenlik dönemindeki gençlerin) trafikte hızlı ve dikkatsiz bir şekilde sürerek yol güvenliğini bozması, scooter’ların olmadık yerlere öylece bırakılması Paris için büyük bir sorun halini almış. Olmadık yerlerde bırakılan hasarlı scooter’lar yaşlı ve engelli insanlar için engel hale gelmiş. Özetlemek gerekirse 7’den 77’ye birçok insan bu sorunlardan yılmış. Haziran 2021’de 31 yaşındaki İtalyan bir kadının, Seine Nehri boyunca yürürken içinde iki yolcu bulunan bir e-scooter’ın çarpması sonucu hayatını kaybetmesi de çok ses getirmişti. Bozulan araçların Seine Nehri’ne atılması da çevrecilik açısından sorun oluşturmaya başlamıştı. Kiralık e-scooter’lar Hem görüntü hem de çevresel kirlilik kaynağı haline gelmişlerdi.
Referandumun hedefi, e-scooter kiralama hizmetleri
Referandumda seçmenlere şu soru sorulmuş: “Self servis scooter’lara karşı mısınız, değil misiniz?”. Şehrin dört bir yanında yirmi bir adet oy merkezi kurulmuş ve bu merkezler Pazar günü 19:00’a kadar açık tutulmuş. Yüksek bir katılım beklenmese de bu referandumla, 1,6 milyon kişiye bu konuda söz hakkı tanınmış.
Paris Belediyesi’nin internet sitesinde yayınlanan sonuçlara göre, 20 ayrı Paris bölgesinde oyların %85,77 ila %91,77’si, bu kiralık e-scooter’lara “hayır” diyor. Aslında oylamanın bağlayıcılığı bulunmuyor. Ancak Paris belediye başkanı Anne Hidalgo’nun oylama sonucuna saygı duyacağı ve göz önünde bulunduracağı yönündeki sözü, oylamanın bağlayıcı olacağını gösteriyor. Bu gelişmeler dünya genelinde bazı medya kuruluşları tarafından “Paris dünyada, kiralık e-scooter’ları yasaklayan ilk şehir olacak” şeklinde yorumlanıyor. Hidalgo bisiklete binmeyi ve bisiklet paylaşımını teşvik ediyor, ancak e-skooter’ların yasaklanmasını bizzat destekliyor. Özellikle de Paris sakinlerinin bu konudaki endişelerini iyi bir şekilde gözlemlemiş olması bu referandumun yapılmasında önemli bir etken olmuş. Referandumdan çıkan sonuca göre belediye meclisinin, şehirde faaliyet gösteren e-scooter şirketleriyle (Lime, Dott ve Tier) yapmış olduğu ve 31 Ağustos’ta sona erecek olan sözleşmeyi yenilememesi bekleniyor.
Elbette yasağı eleştiren vatandaşlar da var. Bunlardan bir kısmı, İşe gidip gelmek için e-scooter kullananlar. Yine toplu taşıma istasyonlarına uzakta oturan ve buralara ulaşmak için e-scooter kullananlar da karar nedeniyle üzgün.
Paris’in sokaklarında Lime, Dott ve Tier gibi şirketler tarafından işletilen yaklaşık 15.000 e-scooter bulunuyor-du. E-scooter hizmeti veren şirketler, bu yasağın diğer şehirleri de aynı şeyi yapmaya teşvik edeceğinden endişe duyuyor. California merkezli Lime’ın Fransa genel müdürü Hadi Karam, AFP’ye verdiği demeçte; Washington, Madrid ve Londra’daki e-scooter sayısını artırma veya sözleşmeleri uzatma kararlarına atıfta bulunarak, “Paris akıntıya karşı gidiyor” açıklamasını yapmış.
Görsel: Unsplash
