23 Eylül – 23 Aralık 2023 tarihleri arasında Adıyaman’da gerçekleşen Commagene LAR Arazi ve Nehir Sanatı Bienali’nde (Commagene Land & River Art Biennale) Meltem Şahin’in Mert Kocadayı ile birlikte hazırladığı “Potnia Theron: Artemis of Ephesus” sanatseverlerle buluştu.
“Adıyaman Karakuş Tümülüsü’nde “Potnia Theron: Efesli Artemis”imizin Kommagene Krallığı semalarını izlediğini; perilerinin ana kraliçenin ve prensesin mezarları için şarkı söylediğini görmek bizi çok mutlu ediyor.” diyor Meltem ve Mert.
Eser, modern toplum tarafından orijinal kimliğinden uzaklaştırılan; zamanla yalnızca bir arzu nesnesine, doğurganlık, çocuk bakımı ve iffet sembolüne indirgenen Artemis’in gerçek kimliğini ve gerçek gücünü gösteriyor izleyiciye.
Artemis’i toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gölgesinden çıkarmak
Meltem Şahin ve Mert Kocadayı’nın paylaşımında eserle ilgili şu açıklamalar yer alıyor:
“Avrupa akademik dünyasında tanrıçalar, feminist arkeolojinin ortaya çıktığı 1960’lara kadar doğurganlık ve bereket simgelerine indirgenmişti. Geleneksel olarak avcılık, doğa ve hayvanlarla ilişkilendirilen Artemis, erkeklerle sınırlı iletişimi olan, kendisine meydan okuyan her avcıya karşı öfke dolu bir avcı tanrıça idi. Ancak Rönesans’tan bu yana bu tasvir değişmiş, deforme olmuş, modern toplum onu asıl kimliğinden uzaklaştırmış, yüzeysel bir arzu nesnesine dönüştürmüştü. Her ne kadar Artemis’in göğsünün alt kısmını kaplayan küre biçimli nesnelerin kadın memeleri olduğu yaygın bir varsayım olsa da, bazı arkeologlar bu formların tanrıça tarafından avlanan, toplanan ve giydirilen boğa testisleri olduğunu iddia ediyor. Bu formları boğa testisleri olarak tasvir ederek, Artemis’in doğurganlık sembolizminin ötesinde farklı arketiplerini sunarak bu tarihsel indirgemeye meydan okumayı amaçlıyoruz.”
Tanrıçanın her iki yanında denizlerde ve nehirlerde yaşayan, Artemis’e yardım eden su perileri yer alıyor. Ses Mert Kocadayı imzasını taşıyor. Periler, Artemis’in güçlü karakterini, avlanma becerisini ve kudretini öven Geç Helenistik Çağ’da yazılmış isimsiz bir ilahi söylüyorlar. Yapay zekanın yardımıyla perilerin seslerini oluştururken perilerin doğaüstü ruhunu öne çıkarmak amaçlanmış.
Commagene LAR Arazi ve Nehir Sanatı Bienali’nin küratörlüğünü Nihat Özdal yapmış. Eser ünlü tasarımcı Stefan Sagmeister tarafından da sosyal medyada paylaşılmış.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Meltem Şahin, daha önce sergilenen bir Artemis çizimini şu ifadelerle paylaşmış: “Bu eser, Türkiye’de bizi kontrol etmeye ve küçültmeye çalışan baskıcı sistemlere karşı isyan ruhunu kucaklamak ve mücadele etmek için Dünya Kadınlar Günü için oluşturuldu.”
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Potnia Theron’dakine benzer bir yaklaşımı; Rafineri ve CachéIstanbul iş birliğiyle gerçekleştirilen “The Symbols of Change” projesinde de görmüştük. Bu projeyle Türk kilimlerinde gizlenmiş ataerkil sembollere ufak değişikliklerle yeni anlamlar kazandırılmıştı. Zamanla kadını doğurganlığa indirgeyen geleneğin içindeki sorunlu noktalara müdahale edilmişti.
Kadınların Eşitlik Mücadelesi Anadolu Kilimlerindeki Sembolleri Değiştirdi
Görsel: Meltem Şahin
