Kuş gözlemciliğine ve kuş besleyiciliğine olan ilgi giderek artıyor. Dolayısıyla bu alandaki tasarımlar da çeşitlendi. Örneğin Bird Buddy gibi kuş türlerini tanıyıp görüntülerini kaydedebilen yapay zekalı kuş besleme üniteleri bile yapıldı. Şimdi kuş bilimi (ornitoloji) tutkunu sade vatandaşların çok seveceği bir başka yenilik var karşımızda. Haikubox isimli bu cihaz, başlıkta da belirttiğim gibi kuşları seslerinden tanıyan bir tür kuş Shazam’ı.
Haikubox, “kuşlar için Shazam” olmanın ötesine geçiyor
Kuşları seslerinden tanıyabilen çeşitli mobil uygulamalar (Song Sleuth, ChirpOMatic, Bird Song Id gibi) zaten mevcuttu. Ancak Haikubox bunlardan çok daha fazlasını vadeden, daha kapsamlı bir destek sunuyor. Her şeyden önce kullanıcının, kuşların hareketleriyle ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmasını sağlıyor. Örneğin özelleştirilebilir kuş uyarıları sayesinde kullanıcının görmek istediği kuşu kaçırmamasını sağlıyor. Cihaz, kuş ötüşünü yalnızca birkaç “cıvıltı” ile algılayabiliyor. Uygulama ve internet sitesi üzerinden de kuşlarınızın davranışları ve göç kalıpları hakkında daha fazla bilgi edinebilmeniz için kayıtlar, sesli spektrogramlar ve bir sürü bilgi sağlıyor.
Wired yazarı Scott Gilbertson’ın cihazla ilgili deneyimleri de onu daha iyi kavramamızı sağlıyor:
“Kuş göçü bu yılın başlarında başladı. Bunu biliyorum çünkü Haikubox’ım bana söyledi. Ağustos ortasına kadar yeni ötleğenlerin geldiğini de duyurmaya başladı, Bu da onların zaten güneye, Orta ve Güney Amerika’daki kışlık alanlarına doğru yola çıktıkları anlamına geliyor. Tam zamanlı bir işim ve üç çocuğum olduğu için her gün dışarı çıkıp kuş gözlemciliğine ayrıracak vaktim yok. Ağustos sonunda birkaç haftalığına geldiklerinde Cape May ötleğenlerini muhtemelen kaçırırdım. Asla uzun süre kalmazlar ve ben her zaman yolun bir mil yukarısındaki huş ağacı açıklıklarında sıkışıp kaldıklarını düşünmüşümdür. Haikubox sayesinde, günlerini başka yerlerde geçirme eğilimindeyken sabahları evimin önünden geçtiklerini biliyorum. Onları görebildim çünkü Haikubox ne zaman duysa beni uyarıyordu.”
Cihaz kaydedilen sesleri, dünyaca ünlü Cornell Ornitoloji Laboratuvarı’ndaki sunuculara gönderiyor
Haikubox, yaklaşık 5,8 cm kalınlığında 10,15 x 15,24 cm ebatlarında yuvarlak kenarlı bir kutu görünümünde. Altta, güç kablosu için kapalı bir çıkış ve Haikubox’ın etrafındaki sesleri kaydeden küçük bir mikrofon bulunuyor. Cihaz hava koşullarına ve suya dayanıklı. Öte yandan doğrudan güneş ışığından uzak tutulması tavsiye ediliyor. Cihazı açıp Haikubox Connect uygulaması aracılığıyla Wi-Fi üzerinden internete bağladığınızda, 7/24 ses kaydetmeye başlıyor. Donanım ayağında yapılması gerekenler bu kadar.
Asıl sihir ise bundan sonra başlıyor. Haikubox, internete bağlandıktan sonra kaydedilen sesleri dünyaca ünlü Cornell Ornitoloji Laboratuvarı’ndaki sunuculara gönderiyor.
Ornitoloji Laboratuvarı, binlerce kuş ötüşü örneğine ve bunları işlemek için bir yapay sinir ağına sahip. Sinir ağı, kuş ötüşlerini arka plan gürültüsünden ayırt edebiliyor. Kalıpları bulmak için öncelikle kalıbın ne olduğunu öğrenmesi gerek. İşte Cornell’in kuş cıvıltısı kayıtları kitaplığı, yapay zekanın hangi seslerin kuş cıvıltısı olduğunu öğrenmesi için ihtiyaç duyduğu eğitim verilerini sağlıyor.
Birkaç saatlik kaydın ardından Haikubox duyduğunu sandığı türleri kullanıcıya göstermeye başlıyor. Her tanımlama, güzel bir renkli görüntü ve söz konusu tür hakkında daha fazla bilgi için Cornell’in Kuşlar Hakkında Her Şey ve eBird sitelerine yönlendiren bağlantılar içeriyor. Ayrıca Haikubox kaydını dinlemek için kutu üzerinde bir düğme ve yapay zekaya bunun doğru olup olmadığını söyleme seçeneği de var. Hatta “Hayır, bu bir…” diyebilir ve doğru yaptığınızdan eminseniz tür adını girebilirsiniz. Bir kuş cıvıltısı uzmanı değilseniz endişelenmeyin. Haikubox’a rüzgar çanları veya fıskiyeler ya da ara sıra onu kandıran başka sesler kaydettiğinde bunu bildirmenizde sakınca görülmüyor. Filtreleme seçeneklerinin yanı sıra ekran görünümü modları (örneğin en sık duyulan 10 kuş görünümü veya bu yıl tüm kuşlar görünümü) gibi seçenekler de kullanıcının işini kolaylaştırıyor.
Kuşlarla ilgili yer verdiğimiz diğer yaratıcı projelere buradan göz atabilirsiniz.
