Kukeri, Balkan dağ bölgelerinde yaşayan erkeklerin her yıl gerçekleştirdiği eski bir pagan ritüelidir. Orada yaşayan erkekler, ritüel boyunca ahşaptan yapılmış canavara benzeyen maskeler takarlar ve deliymişcesine dans ederler. Maske dışında bir de bellerine ağır çanlar takarlar. Böylece o sesler ve danslar kötü ruhları oradan kovalayıp ortadan kaldırır. Ayrıca topluluklarını da kötü şanstan korurlar. Hala bu geleneğin yaşıyor olması çok hoş bir detay dünyamız ve kültürümüz adına. Nesillerdir kim bilir bilmediğimiz nice ritüel kayıplara karıştı ve toprak oldu. Londralı fotoğrafçı Aron Klein ise bu ritüellerin zamana karışıp yok olmasına karşı. Kendisi sanatını konuşturarak bu anları belgeliyor, adına da Kukeri Project diyor.
Kış Kış Ruhlar Kış Kış!
Kukeri Project, Aron Klein’ın büyülü projesi. Karnaval kostümleri içerisindeki erkekler, hipnotize edici şekilde hareket ediyorlar ve bu anları çekiyor Aron Klein. Fotoğraflardaki erkekler, Balkan Dağları’nda adeta şeytan kovmuyorlar, tehditkar duruşlarıyla onları savaş meydanına bekliyor gibiler. Sanatçı, Bulgaristan ile Yunanistan arasındaki Rodop Dağları’ndaki Meadows in the Mountains müzik festivalinde bir fotoğrafçı olarak çalışırken bu projeyi şekillendirmeye başladı. Oradayken köylerin folklor kültürüne ve Avrupa’nın bu köşeleri öylece unutmuş olmasına hayran kaldı.
Yerlilerin bazılarının giydiği süslenmiş kostümler, hayvanların ve insanların arasındaki farkı bulanıklaştırıyor ve bu da bu kültürün doğal yaşam alanıyla koruduğu derin bağlantıyı vurguluyor. Bir fotoğrafta iki figür arasında ıssız bir manzara yaratıyor Aron Klein. Diğerindeyse karın içinde kamufle olmuş beyaz tüylü bir yaratık tasvir ediyor. Aron Klein toplumların artık kültürel uygulamaların bir parçası olarak töreni ve ritüelleri içermediğini, bu yüzden onların da folklor ve geleneğini devam ettiren bir topluluğu belgelemekten ilk başlarda çekindiklerini belirtiyor.
Görüntüler bizleri iblis kovalayıcılarının gerçek dünyalarına katılmaya davet ediyor adeta. Sanki bir masalın içindeyiz, Where the Wild Things Are (Arkadaşım Canavar) tadındaki bir masalın ama. Ayrıca bu gibi kültürlerin hala yaşaması Paolo Del Toro gibi sanatçıların da ilham alıp bunlara benzer sanat eserleri üretmesini de sağlıyor.
Görsel: Aron Klein