Dünya’nın sunduğu kaynaklar sınırsız değil ve ne yazık ki her yıl onun sunduğu kaynaklardan çok daha fazlasını tüketiyoruz. Atıklarımızı da yönetemiyoruz. Öte yandan bu konudaki duyarlılık son yıllarda bir nebze de olsa arttı. Örneğin gıda krizi sinyalleri ve atık gıda sorunu özellikle gıda konusunda farklı prensiplere sahip süpermarketlerin doğmasını sağladı. İngiltere’de fiyatını müşterilerin belirlediği artık yiyecek süpermarketi ve Danimarka’da tüketim tarihi dolmuş yiyecekleri yeniden kullanıma sokan süpermarket Wefood’un haberlerine yer vermiştik. Bu yükselen duyarlılık İsveç’te geri dönüşüm ve ileri dönüşüm ürünlerin satıldığı alışveriş merkezi ReTuna Återbruksgalleria’nın doğmasıyla kendini gösterdi.
Şehir sakinlerinin yaklaşımı projenin ayakta kalmasını sağlamış
2015 yılında kurulan ReTuna Återbruksgalleria’da geri dönüşümlü, ileri dönüşümlü ve sürdürülebilir ürünler satan 14 mağaza bulunuyor. Alışveriş merkezi binası atık toplama noktasının yanında. Dolayısıyla insanlar kullanmadıkları ürünleri çöpe atmak yerine bu noktaya bırakıyor ve daha sonra alışveriş merkezindeki ekip bunları gerekiyorsa onararak ve yenileyerek tekrar kullanıma sunuyor. Mağazalarda spor ürünler, giysiler, bilgisayarlar, oyuncaklar ve mobilyalar dahil aradığınız pek çok şeyi bulabilmeniz mümkün. Alışveriş merkezinde ayrıca şehir sakinlerinin eşyalarını onarabilmesi ve yeniden kullanabilmesi için eğitici atölye çalışmaları düzenleniyor. Kuruluş fikri ise tek bir isme ait değil, Eskilstuna’da yaşayan bir grup aktivist tarafından ortaya atılmış. Grubun hedefi, yaşadıkları yeri atıklarını en iyi şekilde yöneten şehir haline getirmekmiş. Projeyi hayata geçirmek içinse belediyeyle iş birliği yapmışlar. Haftanın 7 günü açık olan alışveriş merkezini, günde ortalama 600 ila 700 kişi ziyaret ediyor. Projenin ayakta kalmasını sağlayan en önemli faktör ise, Eskilstuna sakinlerinin ikinci el ürün satın almak konusunda hep olumlu bir yaklaşıma sahip olması. Dolayısıyla geri dönüşümle üretilen ürünlere de kolaylıkla uyum sağlamışlar.
İsveç’in geri dönüşüm devrimi
İsveç, geri dönüşüm konusunda uzun zamandır çalışmalar yapıyor ve döngüsel sıfır atık sistemleri konusunda devrim yaratmış öncü ülkelerden biri. Elektrik ve ısınma ihtiyaçlarının büyük bir bölümünü çöplerden elde eden ülke hakkında geçtiğimiz yıllarda ana akım medyada da çıkan “İsveç’in çöpü bitti!” haberlerini hatırlayanlarınız olacaktır. Dolayısıyla geri dönüşümlü ürünler satılan bir alışveriş merkezini hayata geçirmiş olmaları da aslında çok da şaşırtıcı sayılmaz.
