Mantar miselyumuyla, ayçiçeği atıklarıyla ve plastik atıklarla yapılmış çeşitli sürdürülebilir yapı malzemesi çalışmalarına son yıllarda sıkça rastlıyoruz. Gaudí’den ilham alan mantar yapılar, Hollanda Tasarım Haftası’nın kendi kendine büyüyen mantar pavyonu, ayçiçeği atıklarından yapılan yapı ve ürün malzemeleri ve Amerikalı girişim ByFusion’ın okyanuslardaki plastik atıklardan yaptığı tuğlalar en çok akılda kalan örneklerdi. Şimdi de Rhino Machines’in kumu ve plastik atıkları bir arada kullanarak yaptığı silica plastic block (SPB) adlı tuğla var sırada.
Hindistan’da faaliyet gösteren Rhino Machines, SPB yapımında %80 geri dönüştürülmüş atık döküm kumu/tozu ve %20 karışık plastik atık kullanarak sürdürülebilir bir yapı malzemesi sunuyor. r+d labs ile iş birliği içinde hazırlanan SPB, Hindistan’da ciddi bir çevresel tehdit halini alan atık döküm kumu sorunuyla yüzleşme ve çözüm bulma amacını taşıyor. Kum döküm tekniği, kumdan yapılmış kalıplara sıvı haldeki metallerin dökülmesiyle gerçekleşen bir üretim tekniği. İşlemin sonunda kum kalıplar kırılıyor. Dolayısıyla tek kullanımlık olan bu kalıplar ciddi oranlarda atık ortaya çıkmasına neden oluyor. Bu nedenle Rhino Machines kendi döküm fabrikasında kum ıslah tesisinden sıfır atık üretme hedefiyle SPB projesine girişmiş.
SPB hem çevreci hem de sıradan tuğlaların 2,5 katı dayanıklı
İlk geliştirme aşamalarında atık döküm kumu; çimento bazlı uçucu kül tuğlalarında (% 7-10 atık geri dönüşümü) ve kil tuğlalarda (% 15 atık geri dönüşümü) kullanılarak deneyler gerçekleştirilmiş. Bu yöntemler verimli toprak ve su gibi doğal kaynakların fazlasıyla kullanımını gerektirmiş. Süreçte tüketilen doğal kaynak miktarının, geri dönüştürebildiği atıklarla dengelenemeyecek kadar çok olduğu ortaya görülmüş. Bu başarısız denemeler, kurum içi AR-GE ekibini döküm kumu atıklarını plastikle birleştirmek üzere yapacakları yeni deneylere yöneltmiş. Bağlayıcı madde olarak kullanılan plastik, karıştırma ve ardından gelen sertleştirme aşamalarında duyulan su ihtiyacı tamamen ortadan kaldırmış. Bu yöntemle tuğlalar kalıplama sürecinde soğuduktan sonra doğrudan kullanılabilir hale gelmiş.
SPB’yi geliştiren ekip ve SPB tuğlalar
SPB’lerin sıradan kırmızı kil tuğlalarının 2,5 katı dayanıklılığa sahip olması da bir diğer önemli avantaj. Bu tuğlalar, yaklaşık % 70-80 döküm kumu/tozunu yeniden kullanıma sokarken, doğal kaynakların %80 daha az kullanımıyla da üstünlük sağlıyor. Temiz plastik atık sağlamak için hastaneler, toplumsal gruplar, bireyler, sosyal organizasyonlar ve yerel belediye şirketleri gibi çeşitli kaynaklarla 4 ay boyu çalışılmış. Bu kaynaklardan toplanan altı ton plastik atık ve döküm endüstrisinden toplanan on altı ton atık döküm kumu geri dönüştürülmeye hazır hale getirilmiş.
Görsel: YouTube
