Geride bırakmaya hazırlandığımız yılın en çarpıcı haberlerini inceledik ve ele aldığımız konular arasında bazılarının öne çıktığını gördük. Bigumigu’da 2019’un öne çıkan konularını da tek tek derledik.
Bigumigu’nun üç ana kategorisinden birisi olan teknoloji üzerine bu yıl çok çeşitli gelişmelerle karşılaştık. Sesi ve müziği farklı şekillerde kullanarak ortaya çıkan deneysel ve farklı ürünler, sosyopolitik ve toplumsal olaylara tepki olarak doğan projeler ve sanal gerçeklik, elektrikli otomobil gibi fikirler de yılın öne çıkanları arasındaydı. Ayrıca üniversite çatısı altında geliştirilen deneysel projeler de günümüz teknolojilerinin farklı amaçlarla nasıl kullanılabileceği üzerine yoğunlaşıyordu. Bigumigu’da yıl boyunca yazdığımız içerikler arasından teknolojinin hem bugününe hem de geleceğine yön verecek konularını derledik.
Sese Odaklanan Akıllı Gözlük Bose Frames’i Denedik
Kulaklıkları ve ses sistemleriyle tanınan Bose, SXSW 2018’e açtığı pop-up aktivasyonla yeni teknolojisini tanıtmış ve birlikte çalışabileceği paydaşlara işbirliği çağrısında bulunmuştu. Aralık 2018’de ise Bose Frames ismiyle satışa çıktığı duyurusu yapıldı. Bose Frames, akıllı gözlük teknolojisine görsel ögeler yerine işitsel bir yaklaşım getiriyor. Görüş alanımızın önüne çeşitli dijital yönergeler eklemek yerine gözlüğün ucuna, kulağın hemen üzerine minik hoparlörler yerleştirilmiş. Böylece çevrenin duyamayacağı ama kullanıcının rahatça duyabileceği bir ses menzili bulunuyor. Bose’un sahip olduğu ses teknolojisini küçülterek kulak üzerinden kaliteli bir dinleme deneyimi sunuyor.
Tesla’dan Fütüristik Zırhlı Pikap: Cybertruck
Tesla ürün yelpazesini genişletmeye devam ediyor. Şirket iki yıl önce spor otomobili Roadster ve yüksel menzile sahip tırı Semi’ı tanıtmıştı. Elon Musk geçtiğimiz gün de ABD’nin Los Angeles kentinde düzenlenen etkinlikte Cybertruck isimli ilk elektrikli pikap kamyonunu tanıttı. Pikaplar ABD’de en çok tercih edilen araçları arsında yer alıyor. Musk etkinlikte bu bilgiye dikkat çekerek sürdürülebilir enerji konusunda çözüm üretmek için bu modeli geliştirdiklerini ifade etti.
Beyin Kontrollü Dış İskelet Felçli Bir İnsanın Yürümesini Sağladı
Grenoble Üniversitesi araştırmacıları, 28 yaşındaki Fransız hasta Thibault’nun beyinle kontrol edilebilen yapay zekalı dış iskeleti kullanarak yürüyebilmesi için onunla 2 yıl boyunca çalışmış. Servikal omurilik yaralanması sonucu tekerlekli sandalyeye mahkum olan Thibault, araştırmaya katıldığında sadece tekerlekli sandalyeyi kontrol edebilmesini sağlayan kumanda kolunu kullandığı sağ bileğini ve pazılarını hareket ettirebiliyormuş.
Yüz Tanıma Sistemlerine Karşı Giyilebilir Yüz Projektörü
Hükümetler ve şirketler bireylerin yaşamını gasbederek daha da güçlenmeye odaklanmışken, yaratıcı zihinler ve teknolojiye hakim olan bağımsız bireyler de bu duruma direnmek için çözüm geliştiriyor. Yüz tanıma sistemlerinin aklını karıştıran eşarp HyperFace bu anlamda çarpıcı bir projeydi. Polonyalı tasarımcı Ewa Nowak’ın Incognito projesi kapsamında yaptığı tasarım da yüz tanıma teknolojisine direnen çok şık bir metal aksesuar olarak karşımıza çıkmıştı. Yine kameralara ve yüz tanıma sistemlerine karşı koruyan makyaj ve giysiler de oldukça ilham vericiydi. Sanatçı ve ürün tasarımcısı Jing-Cai Lu’nun giyilebilir yüz projektörü de yine yüz tanıma sistemlerine karşı duran zihin açıcı projelerden biri.
Ebru Kurbak’tan Geleneksel Nakış Tekniğiyle El Yapımı Bilgisayar
Ebru Kurbak ve Irene Posch, Stitching Worlds projesi için elektronik nesneleri alışagelmişin aksine örgü, nakış, dikiş gibi geleneksel yöntemlerle yeniden üretmiş. Örnek vermek gerekirse nakışla inşa edilmiş bir bilgisayar ya da iplikle yapılmış bir ses kaydedici projenin parçaları arasında. Viyana Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi’nde yürütülen Stitching Worlds, Avusturya Bilim Fonu tarafından desteklenmiş ve tamamlanması 4 yıl (2014-2018) sürmüş. Projenin parçası olan 5 eser, bu yılki İstanbul Tasarım Bienali süresince Yapı Kredi Kültür Merkezi’nde sergilendi.
Nuraphone: Kulak Yapısına Göre En İyi Ses Ayarı
SXSW, yeni teknolojilerle tanışılabilecek birkaç organizasyondan birisi. SXSW Interactive Innovation Awards da yıl içinde geliştirilmiş, satışa çıkmış ürünler için prestijli bir teknoloji yarışması. 13 farklı kategoride yapılabilen başvurularla toplamda 65 finalist de SXSW’te sunumlar yapıyor ve yarışıyor. Music & Audio Innovation kategorisinin finalistlerinden birisi de Nuraphone idi.
İşitme yapısına özgün olarak bir ses deneyimi sunan Nuraphone’un nasıl bir ürün olduğunu internet sayfasına bakarak anlamak oldukça zor. Ses deneyimi üzerine geliştirilmiş bir teknolojiyi bilgisayarın kendi hoparlörlerinden duyunca işin bütün esprisi kaçıyor. SXSW Interactive Innovation Awards Finalist Showcase etkinliğinde yarışmada finale kalanları incelerken Nuraphone’u de deneme şansı bulduk. Böylece yazılı olarak vadettiklerini yapıp yapamadığını gördük.
LG’den Kapandığında Kıvrılıp Kutuya Dönüşen Televizyon
CES 2019’da adından sıkça bahsettiren LG, tanıttığı yeni projesiyle televizyon teknolojisi anlamında da takdir topladı. 2016 yılında ilk bükülen ekranını tanıtarak büyük bir heyecan yaratan LG, CES 2018’de LG Display adıyla ilk katlanabilen televizyon prototipini tanıtmıştı. Aradan geçen bir yılın ardından da CES 2019’da projenin son halini de lanse etti. 2019 yılında ise projenin hem adı hem de tasarımı değişti.
Süreç içerisinde oldukça mesafe kateden LG Signature OLED TV R, dünyanın ilk katlanabilir televizyonu olarak da yankı buldu. Dürülebilen televizyonun 2019 yılının sonuna doğru satışa çıkarılması planlanıyor. Ayrıca bu televizyon, görüntüleme teknolojilerinin bütün alanlara girmesi ve sığabilmesi için tasarlandı. Bu yüzden katlanabilir ekranı sayesinde, evinizde istediğiniz zaman daha ferah bir görünüme ve boş alana sahip olabiliyorsunuz.
Makine Öğrenmeyle Yeni Sesler Yaratın: NSynth Super
Google çatısında çalışan araştırma ekibi Brain Team altındaki projelerden Magenta, makine öğrenme modelleri ve algoritmalar kullanarak, yeni araçlar ve olanaklar yaratma hedefiyle NSynth, neural synthesizer, teknolojisini geliştirdi. NSynth, seslerin özelliklerin faydalanıp tamamen yeni bir ses yaratmak için iki farklı enstrümandan gelen kanalları birleştiriyor. Olay sadece kanalları üst üstte bindirip karmaşık sesler ortaya çıkarmak değil bestecilere ilham verecek yeni sesler keşfetmeyi sağlamak ve insanların kendilerini ifade edeceği yeni bir alan yaratmak.
Google’ın ekibi araştırmayı bir sonraki adıma taşıyarak, neural synthesizer çalışmasını, NSynth Super adı verilen fiziksel bir enstrümana dönüştürdü. Google Creative Lab. ile yürütülen çalışmada laboratuvar ekibi kodları bilgisayarda işleyecek matematiği oluşturdu ve NSynth Super enstrümanını ortaya çıkardı. Prototipi oluşturmak için 15 farklı perdeden 16 orijinal kaynağı NSynth algoritmasına aktaran ekip, 100 binden fazla yeni sesi enstrümana yükledi. Her kadrana 4 farklı kaynak sesi aktarıldı. Bu kaynak seslerden geçişler yapabilmek için ekran üzerinde parmağınızı hareket ettirmeniz gerekiyor. Enstrüman, dijital ses iş istasyonlarından (DAW) klavyelere kadar herhangi bir dijital ara yüzlü müzik kaynağı (MIDI) üzerinden oynatılabilir.
Arçelik’ten Plastiklerin Denize Karışmasını Engelleyen Çamaşır Makinesi
Almanya, Berlin’de gerçekleştirilen tüketici elektroniği fuarı IFA bu sene 4-9 Eylül tarihleri arasında gerçekleşti. ABD merkezli CES (Tüketici Eloktroniği Fuarı) ile birlikte dünyanın en büyük teknoloji etkinliklerinden biri olan IFA’da Arçelik en yenilikçi ürünlerini sergiledi. 60 yılı aşkın tarihi ile 146 ülkede satış gösteren şirket Beko ve Grundig gibi 12 ev aletleri markasına sahip. Bu sene gerçekleştirilen fuarda şirketin öne çıkan ürünlerinden biri mikrofiberlerin okyanusa karışmasını önleyecek çamaşır makinesi oldu.
Çevre hassasiyeti konusunda rakip şirketler ile rekabet içinde olan Arçelik, üretimden tasarıma kadar sürdürülebilirliği odak noktasına alan Grundig markası ile su canlıların yaşamını tehdit eden mikrofiber atıklar için filtreli bir çamaşır makinesi üretti. Şirket çamaşır makinelerinin deterjan bölmesinin arkasın çok katmanlı filtreler koyarak mikroplastik liflerin yüzde 90’ını suya karışmasını engelleyen bir teknoloji geliştirdi. 2020 yılında piyasaya sürülmesi planlanan çamaşır makinesi dünyanın ilk yerleşik mikrofiber filtreleme sistemine sahip çamaşır makinesi olacak.
Görsel: Tesla