Deniz Cem Önduygu, kendi hayatı, popüler kültür, sanat ve felsefe tarihi gibi çok çeşitli noktalardan topladığı verileri görselleştiriyor. Tasarımcı hem bağımsız hem de kurucu ortağı olduğu Fevkalade çatısı altında görsel iletişim tasarımı projelerine imza atıyor. Ayrıca ödüllü veri mühendisliği ve görselleştirme kolektifi Çilek Ağacı‘nın da kurucu üyeleri arasında yer alıyor. Kendisinin analizlerini incelerseniz ne kadar harika, eğlenceli ve detaylı olduğunu görebilirsiniz.
Mutluluğun Logosunu Ezberden Çizebilir Misin Abidin?
Deniz, kendine çalışma alanı olarak her konu başlığını seçiyor. Özellikle biyoloji, canavarlar, nöropsikoloji, bilim, tipografi gibi alanlara ilgi duyuyor. Şimdi bahsedeceğimiz analizi de yine keyifle incelenen bir iş. Tasarımcı bu sefer logoları inceliyor ve ortaya keyifli bir çalışma çıkarıyor. Deniz 4,5 yıl boyunca kendi tabiriyle bu çalışmayı sinsice yürüttü. Grafik Anket (Graphic Survey) isimli çalışması için 150 kişiden 9 meşhur logo/işareti akıllarında kaldığı kadarıyla çizmelerini istedi ve bu 1350 çizimi filtrelenebilir bir arşive dönüştürdü. Kullandığı anketleri birebir görüşmeyle ve basılı formlar üzerinden yapmış. Katılımcılar ankete başlamadan evvel ilgili markalara olan aşinalıklarını not edip akabinde hiçbir yerden kopya çekmeden sadece hafızalarına güvenerek logoları çizmişler.
Tasarımcı bu arşivin hem logoların doğru algılanma ve hatırlanma becerileri, hem de insanların (genel olarak, veya “25–29 yaş arası tasarımcılar” gibi belli alt grupların) görsel algıları hakkında bir şeyler söyleyebileceğini tahmin ediyormuş. Ama yine de en büyük motivasyonu çizimlere bakmanın çok eğlenceli olması olmuş işin sonunda. Ki hakikaten de çizimlere bakarken insan gülüyor, gülüyor ve gülüyor bir noktadan sonra. Tasarımcı çizimlerin komikliğiyle ilgilenmediğini daha farklı sorular sorarak bu çizimlerden sonuçlar elde edebileceğini açıklıyor bu anketinde. “Hangi yapılar/parçalar – korkunç çizilseler bile – daha çok insan tarafından algılanıyor ve hatırlanıyor? Hangi grafik oyunlar anlaşılmıyor?” gibi sorular soruyor Deniz. Sonrasında da Kanal D logosunu örneklendiriyor. Kanal D logosunun ters yöne doğru çizilmesi, birçok insanın ‘D’ harfini görmediğine işaret ediyormuş mesela.
Logoların çoğunu Türkiye’den seçmesinin nedenini ise coğrafi bir odak gerektiğine inanmasıyla açıklıyor. Deniz 150 kişinin demografik sonuçlar çıkarmak için az olduğunu düşünüyor ama yine de çıkan bir sonuç olduğunu belirtiyor. Mesela 4 kişiden 1’i Kanal D logosunu ters yöne bakacak şekilde çiziyormuş. Ya da Windows’un logosu konusundaki kararsızlığı, insanların hafızalarına da yansıyormuş. Bu yüzden “Windows logosu” denince akla gelen şeyler çok çeşitli. Türk Lirası işareti bazen Yen işaretiyle karıştırılıyormuş. Deniz anket sonrası konuşmalarda, bir zamanlar kullanılan “Yeni Türk Lirası” ifadesinin ve “YTL” kısaltmasının bu durumda payı olduğunu fark etmiş.
1350 çizimlik arşivi incelemek, anonim katılımcılara rahat rahat gülmek, favorilerinizi seçmek, ve belki kendi sonuçlarınızı çıkarmak için siz de Grafik Anket sitesinde zaman geçirebilirsiniz. Ben demiyorum Deniz diyor. Ayrıca 19 Nisan Perşembe günü ATÖLYE‘de gerçekleşecek olan buluşmamızda, Bigumigu’nun eş-kurucusu ve yayın yönetmeni Yalçın Pembecioğlu‘nun moderatörlüğünde Deniz Cem Önduygu ile tüm bu çalışmaları ve düşünce süreci üzerine konuşacağız. Etkinliğimiz ücretsiz olacak, ancak yaratacağımız ortamın doğası gereği katılım sınırlı olacak. Yeni Yaratıcılar’a katılmak için için buradan kayıt olabilir, Facebook etkinliğimize buradan ulabilirsiniz.
Görsel: Deniz Cem Önduygu
