Kahve atığından giysiler, kullanılmayan kotlardan el yapımı güneş gözlükleri, geri dönüştürülmüş kauçuk ve süngerden babetler ve atık sakızlardan ayakkabı tabanı ile moda ve tekstil alanından pek çok geri dönüşüm örneğine yer verdik. Sürdürülebilir moda girişimi Circular Systems ise yenilikçi teknolojisiyle, gıda atıklarından elde ettiği lifleri kumaşa dönüştürüyor.
Gezegene duyarlı moda tutkunlarının dikkatine
Moda endüstrisinde yalnızca kumaş yapmak için dahi; su, toprak ve fosil yakıtlar olmak üzere muazzam miktarda kaynak kullanılıyor. Üretim sürecinde genellikle sert kimyasal boyalar ve kaplamalar kullanıldığından çevreye de zarar veriyor. Hatta petrol ve gaz endüstrisinden sonra yeryüzüne en çok zarar veren ikinci endüstri kolu olduğu rivayet edilir sık sık. Öte yandan internet bu konulardaki farkındalığı artırdıkça çözüm arayışları ve sürdürülebilir moda anlayışı da yaygınlaşmaya başladı. Sosyal fayda amaçlı şirket Circular Systems da gezegene duyarlı insanlara çok sayıda problemi aynı anda çözmeyi vadediyor. Hatta geçtiğimiz günlerde, çalışmaları nedeniyle H&M Vakfı tarafından Global Change Award’a layık görülerek olarak 350.000 dolarlık bir destek aldı.
Circular Systems’in geliştirdiği fikir, parlak olmasının yanı sıra son derece basit. Şirkete göre beş temel gıda ürününden ve bunların yan ürünlerinden dünya genelinde 250 milyon ton atık ortaya çıkıyor. Bunları; muz kabuğu kabukları ve sapları, ananas yaprakları, keten ve kenevir sapları ve ezilmiş şeker kamışı olarak sıralıyorlar. İşte bunları kumaşa dönüştürerek yeryüzünü büyük bir atık yükünden kurtarabileceklerine inanıyorlar.
3 farklı teknikle geri dönüşüm
Circular Systems, atıkları geri dönüştürmek için 3 farklı teknik kullanıyor. Bunlardan birincisi Agraloop Bio-Refinery olarak adlandırılıyor. Çiftlik düzeyindeki bu sistemde modüler mini değirmenler ile gıda atıkları yeni kaynaklara dönüşüyor. Bu geri dönüşümü çiftçi kendisi yapabiliyor ve böylece ekstra gelir kaynağına sahip oluyor. İkinci yöntem ise tekstil atıklarını ve kullanılmış giysileri yeni elyaflara dönüştüren Texloop. Orbital olarak adlandırılan üçüncü yöntem ise gıda atıklarını ve tekstil atıklarını harmanlayarak dayanıklı bir tür yeni ipliğe dönüştürüyor. Bu yöntem için iş birlikleri henüz kesinleşmemiş ancak büyük spor giyim üreticilerinin ilgisini çekeceği düşünülüyor.
Atıkların kumaşa dönüştürülmesinin sağlayacağı faydalar ise şöyle sıralanmış:
1)Çiftçiler, atıkları yakmak zorunda olmayacak ve bunun yarattığı hava kirliliğinin önüne geçilmiş olacak.
2)Daha az çöp ve dolayısıyla daha az metan gazı
3)Tarlalar tekstil amaçlı bitkilerden ziyade yiyecek yetiştirmek üzere ekilecek
4)Sentetik kumaş üretimi için çok daha az fosil yakıt gerekiyor, bu da çevre için olumsuz etkileri azaltıyor.
5)Endüstriyel pamuk üretiminde çok fazla kimyasal kullanılır. Meyve ve sebze yetiştiriciliğinde ise kimyasal kullanımı çok daha düşüktür.
Aslında doğal liflerden giysi yapımı yeni bir yöntem sayılmaz. 1960’larda giysilerin %97’si doğal malzemeden üretilirken bugün bu oran %35’e düşmüş durumda. Circular Systems’ın kurucusu Isaac Nichelsen’e göre atıklar, mevcut küresel elyaf talebinin 2,5 katını karşılayabilecek durumda. Dilerim çevre açısından böylesine iddialı bir üretim yöntemi tez zamanda yaygınlaşır ve giyim markalarının etiketlerinde karşımıza çıkmaya başlar.
Görsel: Vimeo
