Dünya şu sıralar, “distopyalar gerçeğe mi dönüşüyor?” dedirten zor günlerden geçiyor. Tüm olumsuzluklar yetmezmiş gibi teknoloji de etik açıdan sorgulama imkanı tanımayan bir hızda ilerleyerek endişeleri artırıyor. Son zamanlarda en sık gündeme gelen konulardan biri gelişmiş robotların kötü amaçlı kullanımı. Boston Dynamics başta olmak üzere bir grup robot şirketi bu noktada bir açık mektup yayınlamayı gerekli gördü. Açık mektupla, katil robotların yayılmasını önlemek amacıyla makinelerini “silahlandırmama” taahhüdünde bulundular. Hatta sektöre ve kullanıcılara da aynı yaklaşımı ortaya koymaları için çağrıda bulundular.

Gelişmiş robotlar daha erişilebilir ve satın alınabilir hale geldikçe tehlike de büyüyor

Otonom makinelerin silahlandırılabileceğine yönelik teoriler yeni değil. Hatta robot Sophia bile Web Summit’te “insanlığı yok etmeyi istediğini” ağzından kaçırarak bizleri bekleyen tekinsiz geleceğin sinyallerini vermişti. Sonradan bu algıyı tersine çevirmeye çalıştı ama kaç kişiyi inandırabildiği tartışılır. Üstün yetenekli robotlar geliştirilmeye devam ettikçe ve bunlara erişim kolaylaştıkça, bu endişelerin yaygınlaştığı ve daha fazla gündeme geldiği görülüyor. Birkaç yıl önce yapay zeka ve robotik alanındaki liderler, Birleşmiş Milletler’e bu tür silahlı makinelerin geliştirilmesini yasaklanması için çağrıda bile bulunmuştu. Şu sıralar, daha fazla şirket ve kuruluş bu farkındalık hareketine dahil oluyor ve hareket ivme kazanmaya devam ediyor. Gerçi Birleşmiş Milletler’in barışı destekleyen gerçek bir hamle yapacağına inanan kaç kişi kaldı, orası da tartışılır…

Geçen yıl Ekim ayında Ghost Robotics, sırtına keskin nişancı tüfeği monte edilmiş robotik bir köpeği tanıtmıştı. Spur isimli bu robotun ürün açıklaması kısmında “özel amaçlı insansız tüfek” yazıyor. Artık o özel amacın ne olduğunu siz tahmin edin… Bu yılın başlarında sosyal medyada dolaşan ve tepki toplayan başka bir içerik de aşağıdaki videoydu. Bu ikinci örneğin gerçekliği doğrulanmadı ancak mesele hakkındaki tartışmalar şiddetlendi. Ölümcül silahlarla birleştirilmiş robot köpekler, gerçekleşmesi hiç de zor olmayan korkunç bir gelecek tablosu çiziyor.

All the people who laughed off the “worrywarts” years ago for freaking out about the Funny Dancing Robot Dogs ™ should be forced to watch this video once a day for the remainder of the year. pic.twitter.com/WBIrlGah3w

— Sean Chiplock NEXT @ Anime Gaming Expo (CA) (@sonicmega) July 20, 2022

Boston Dynamics, Agility Robotics, ANYbotics, Boston Dynamics, Clearpath Robotics, Open Robotics ve Unitree Robotics açık mektupta bu olasılıklar konusundaki endişelerini dile getirdi. Grup açık mektupta, ticari olarak mevcut gelişmiş robotların artan satın alınabilirliğine ve erişilebilirliğine paralel olarak bunların kötüye kullanım potansiyelinin de arttığına dikkat çekiyor.

Mektupta şu ifadeler yer alıyor: “Güvenilir olmayan insanlar gelişmiş robotları; medeni hakları ihlal etmek, başkalarını tehdit etmek, zarar vermek veya korkutmak için kullanabilir. Özellikle endişe duyduğumuz şey bu robotların silahlandırılmasıdır. Uzaktan veya otonom olarak çalıştırılan, halka açık alanlara ve daha önce erişilemeyen yerlere girebilen robotlara silah eklemenin yeni riskler ve ciddi anlamda etik sorunlar doğurduğuna inanıyoruz.”

İnandırıcı mı?

Mektup, robotlarını silahlandırmama ve diğerlerini de silahlanma için desteklememe taahhüdü içeriyor. Politikacıları, sektördeki diğer şirketleri ve kullanıcıları robotların güvenli kullanımını teşvik etmeye çağırıyor. Ayrıca, müşterilerinin ürünlerine yönelik niyetlerini özenle değerlendirmek ve robotik silahlanma risklerini azaltmak için bir plan da içeriyor. Bu plan doğrultusunda teknolojik çözümler üzerinde çalışacaklarını söylüyorlar.

Mektup öyle devam ediyor: “Bu teknolojilerin insanlık için faydalarının kötüye kullanım riskinden çok daha fazla olduğuna inanıyoruz. İnsanların ve robotların dünyanın bazı zorluklarını aşmak için yan yana çalıştığı parlak bir gelecek için heyecanlıyız.

Nereden nereye… Bir zamanlar Atlas robotu itip kaktığı için tepki çeken Boston Dynamics şimdi silah karşıtı olacak kadar duyarlı ve incelikli. Bu şirketler, samimiler mi yoksa sözde bir sosyal bir sorumluluk çalışması mı yapıyorlar? Bunu zaman gösterecek. Silahlanmış robotların önüne geçilebileceği ya da bu konuda samimi bir şeyler yapılabileceği vaatleri bana göre inandırıcı olmaktan çok ama çok uzak. Hele de ileri teknolojilerin çoğunun askeri amaçlı olarak geliştirildiğini ve sonradan toplumun kullanımına uygun ürünlerde kullanıldıklarını göz önünde bulundurursak… Ben daha en başından Boston Dynamics’in iyi niyetli olduğundan şüpheliyim. Kim bilir belki de bu açık mektubu paylaşan şirketler, perde arkasında askeri amaçlı üretim yapıyorlar ve yapmaya da devam edecekler. Siz ne dersiniz?

Bu tartışmanın başka boyutları da var. Aşağıdaki tweet dizisi, sorgulayan zihinlere tercüman olabilir.

Bro. Bro. Don't skip this one, bro.

Boston Dynamics is owned by Hyundai. Boston Dynamics just pledged to not weaponize their robots or work with companies that do so.

Hyundai is building a robot dog with a gun on the back, in addition to main battle tanks and artillery. https://t.co/FvB2ZpVuPG pic.twitter.com/6Sbxf0Jl6y

— Palmer Luckey (@PalmerLuckey) October 10, 2022

Görsel: Twitter