Dolabımızda giydiğimiz ve giymediğimiz ne kadar çok kıyafet var kim bilir değil mi? Belki bir gün giyeriz diye aldığımız ya da belki hiç giymeyeceğimizi bilerek aldıklarımız. Onların dışında bir de çok sevdiklerimiz var, hayatımızın benliğimizin bir parçası olanlar. Hani insanlar dışarıda arkanız dönük de olsa sizi tanır ya, o kıyafetler var işte bir de. Ya da insanların iltifat yağdırdığı ve “keşke ben de giysem” dedikleri kıyafetlerimiz var. Dans sanatçısı Ninel Çam da projesi YOUYOUME Project’te bizlere başkalarının kıyafetlerinin içerisinden onların hikayelerini nasıl deneyimlediğini aktarıyor. Sonuç olarak da ortaya eğlenceli fotoğraf kareleri ve güzel hikayeler çıkıyor.
YOUYOUME Project bir performans sanatı projesi ve 2015’ten beri sanatçı Ninel Çam tarafından yürütülüyor. Sanatçı bu projede fotoğrafçı Dorothee Elfring ve Chris Schaal birlikte çalışıyor. Sanatçının kendi varlığını unutup çevresindeki kişilerin görünümün çeşitliliğini gözlemlediği anlardan birinde kendine sorular sormasıyla projenin ilk düşünceleri filiz veriyor. O kıyafetin içinde nasıl görünüyorlar, nasıl hareket ediyorlar, neden o kıyafeti seçtiler? Sanatçı bu soruları kendine sorarken projesi ufaktan ilerliyor, bu sefer kıyafetlerinin hikayesini merak ettiği kişilere bir soru sormaya başlıyor: Peki kıyafetini benimle değiştirmek ister misin?
Sen Ben Olmak İster Misin? Peki Ya Ben Sen Olabilir Miyim?
Sanatçı, bu projenin, kıyafet değişimiyle oluşan perspektif değişiminin aslında ne kadar kolay olduğunu deneyimlettiğini düşünüyor. Ona göre, bu eylemin esas önemi fiziksel farklılıkları vurgulamaktan çok kıyafetlerin yarattığı psikolojik farklılıkları göstermesi. Basit bir kıyafet değişimiyle kişinin kendini kısa süreliğine bir başkası sanması, hayatı farklı bir ruh hali ile algılaması ve dünyaya başka bir pencereden bakması hissi Ninel’e göre çok keyifli. Ama tabii 46 numara ayakların küçük numara ayakkabılara girmeye çalışması da ayrı bir komedi. Ya da iki ayağın kelimenin tam anlamıyla ayakkabı büyük diye bir pabuca girmesi de insanı güldürüyor. Ninel, “Son derece sıradan bedensel farklılıkların ne kadar büyük farklılıklar olduğunu o zaman anlıyor insan” diyor.
Yabancı biriyle kıyafet değiştirmek elbette ilk duyulduğunda insanı afallatabilecek bir soru. En yakınlarıyla bile kıyafet değiştirmekten hoşlanmayanlar vardır, kim bilir Ninel Çam onlara rastlasa ne kadar şaşırırlar. Zaten Ninel de o yüzden projesini hassas ve duyarlı diye nitelendiriyor. Çünkü hiç tanımadığın birine yaklaşmanın, onunla iletişime geçmenin, hatta bir süreliğine karşılıklı kılık değiştirmenin hassas ve duyarlı olmayı gerektirdiğini düşünüyor. Ve bunlara ek olarak, kıyafetlerini değiştirdiği herkesle arasında son derece güçlü ve değerli bir bağ kurulduğuna inandığını belirtiyor.
Evet Diyen Kadar Hayır Diyen de Unutulmaz
Ninel Çam bu projeyle birlikte sadece güzel anların karelerini değil hikayelerini de topluyor. Evet diyenler kadar hayır diyenler de onun hatıralarında yer ediyor. Mesela Barcelona’da bir bahar günü bankta oturan yaşlı bir kadın, o ve fotoğrafçı arkadaşı Dorothee’nin dikkatini çekiyor. Yaşlı Katalan kadınla kıyafetlerini değiştirmek, onun hikayesini dinlemek istiyor Ninel. Katalan bir arkadaşıyla karşılaşıp ondan yaşlı kadına YOUYOUME’yi anlatmasını rica ediyor. Bir an yaşlı kadın evet diyecek sanıyor ama kadın hayır diyor çünkü kıyafetlerini değiştirmek onun için günlük ve kolay olmayan bir aktivite. Yine de kıyafetlerini değiştirmiş kadar deneyimlemiş Ninel ve o yaşlı kadını unutmamış.
Ya da yine fotoğrafçı arkadaşı Dorothee ile şehirde kıyafet avına çıktıklarında oturdukları kafede bir adam ile karşılaşıyorlar. Adam karizmatik ama hafif hüzünlü bakıyor. Karizmatik olduğunu düşündükleri adama gidip Ninel YOUYOUME’den bahsediyor ve kıyafetlerini değiştirip değiştirmek istemediğini soruyor. Adam kabul ediyor ve kafenin yanındaki dans stüdyosunda üstlerini değiştirmeye gidiyorlar. O sırada Ninel onun bir kolunun takma olduğunu fark ediyor. Fakat adam gülümsüyor ve esprili bir şekilde, “Sen kendi kolunu bana vermekte zorlanabilirsin” diyor.
Ninel şimdilerde YOUYOUME projesini küresele taşıyor. Bu projenin insanlara birbirlerine karşı sevecen duygular hissedebileceğini hatırlattığına inanıyor. Ona göre “Hadi bir deneyelim” diyebilecek özgürlüğe sahip insanlar perspektif değiştirmekten keyif aldıkça birbirlerine karşı olan empatilerini arttırıyorlar. Bu yüzden YOUYOUME WORLD’ü yapıyor Ninel. Artık başkalarının başkalarıyla bu deneyimi paylaşmasını ve anlatmasını istiyor. Merak ettiğiniz, tanıdığınız ve tanımadığınız insanlarla kıyafetlerinizi değiştirip bu deneyiminizi onunla paylaşmanızı bekliyor. Ayrıca siz de Ninel gibi kıyafet değiştirmeden önce ve sonra fotoğraf çekilirseniz hem projeye hem de projenin sergisine dahil olabileceksiniz. Ve tabii fotoğrafın dışında deneyiminizi anlatan birkaç ufak cümle de yollarsanız sizin YOUYOUME’nizin de tadından yenmez. Sanatçıya blogundan ulabilirsiniz ve projenin tamamını oradan inceleyebilirsiniz.
Görsel: YOUYOUME
