Cinsiyetçilik geleneklerden, kültürden, siyasetten, iş dünyasından, ilişkilerden, günlük konuşma dilinden ve medyadan tutun da trafiğe kadar her alanda derinlere kök salmış durumda. Bir değişim hareketi başlamış olsa da henüz dünyanın en gelişmiş ülkelerinde dahi cinsiyet eşitliğine tam anlamıyla ulaşılamadığını görüyoruz. Duruma kadınlar açısından bakarsak, kadınların bile kendi hemcinsleri hakkında cinsiyetçi söylemlerde ve davranışlarda bulunduğuna üzülerek şahit oluyoruz. Trafik, tüm tabloyu açık bir şekilde görebileceğimiz alanlardan bir tanesi. Kadın sürücülere yönelik önyargılar “Kadın sürücü işte” söylemleriyle dışa vuruluyor. Trafik işaretlerindeki gizli cinsiyetçilik de artık görünür hale gelmeye başladı. İsviçre de bu konuda gecikmiş ama dikkate değer adımlar atmaya başlayan ülkelerden. İsviçre’nin en büyük ikinci şehri olan Cenevre’de yaya geçitlerine kadın silueti taşıyan 250 yeni levha yerleştirilmesi 2020’nin en çok ses getiren gelişmelerinden biri oldu.
Öncelikle İsviçre’nin cinsiyet eşitliği konusunda hayal kırıklığı yaşatan geçmişine göz atalım. İsviçre Avrupa’da kadınlara oy hakkı tanıyan en son ülkelerden biri oldu ve İsviçreli kadınlar bu oy hakkını ancak 1971’de kazanabildi. Eşitliği tam olarak sağlamak konusunda ise henüz başarılı olmuş değil. İsviçreli kadınlar erkeklerden yaklaşık yüzde 20 daha az kazanıyor ve medyada; ücret farkı, şiddetin önlenmesi ve kadın haklarının tanınması için yapılan eylemler sıkça yer alıyor. İşin ümit verici tarafı, hükümetin kadınların sesine kulak tıkamamış olması. Bu duyarlılık sayesinde Cenevre’de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda cesur bir adım atıldı ve yaya geçitlerindeki trafik işaretlerinin yarısı değiştirildi.
Levhalar cinsiyetçiliğin yanı sıra diğer ayrımcılık türlerine de karşı
Dünyanın her yerinde trafik levhalarında erkek figürler yer alıyor. Bazı levhalar oldukça net bir şekilde erkeksi figürler içerirken, diğerleri cinsiyetsizmiş gibi görünen ama yine erkeksi özellikler taşıyan figürlerle kaplı. Bunun nedeni kamusal alanların erkekler tarafından tasarlanmış olması. İsviçre hükümeti ise bu durumu değiştirip trafik levhalarında % 100 cinsiyet eşitliğini sağlamaya kararlı. Muhtemelen Cenevre’nin kadın belediye başkanı Sandrine Salerno’nun da bu değişimde katkısı büyük. Bundan sonraki adımları ise erkek isimlerinin egemen olduğu cadde ve sokak isimlerini değiştirmek olacak.
Cenevre yalnızca kadın-erkek ayrımcılığıyla değil LGBTQ ayrımcılığıyla da mücadele etmeyi hedefliyor. Ayrıca kamusal alanda varlığı temsil edilmeyen diğer gruplara ve azınlıklara da yer vermek, çeşitliliği vurgulamak stratejinin bir parçası. Bunun içinde bedenle ilgili güzellik standartlarından tutun da yaş ayrımcılığına kadar pek çok alt başlık saklı. Bu nedenle tabelalarda hamile bir kadın, bastonlu yaşlı bir kadın, eşcinsel bir çift ve bir Afro figür dahil olmak üzere farklı figürler yer alıyor. Mevcut olan erkek figürlü tabelalarda ise henüz açıklanan bir değişiklik yok. Ancak belediye başkanı Salerno’ya göre erkek ikonlu tabelalar yeni stratejide kesinlikle dışlanmadı.
Cinsiyet eşitliğini savunan insanlar yeni levhaları eleştirdi
Cenevre’de hayata geçirilen bu değişiklikler internette çokça destek aldı. Cinsiyet eşitliği konusunda daha derine inen bazı kullanıcılar ise elbise ve topuklu ayakkabı giymiş kadın figürünün de klişeleşmiş bir kadın temsili olduğunu dile getirdi. Tasarımları kusurlu bulanlar ve değişimi yeterli bulmayanlar da kendi görüşlerini paylaştı. Bazıları yerel yönetimi, halkın parasını boşa harcamakla ve ülkede eşitliği sağlamak için önemli adımlar atmak yerine ‘eşitliğe katkıda bulunmak’ için kolay bonus puanları kazanmakla suçladı.
Siz ne dersiniz?
Görsel: Instagram