Dış iskelet alanında yaşanan gelişmeler gittikçe ilginç bir hal alıyor. Çoğu teknolojik yenilik gibi askeri amaçlı olarak ortaya çıkan bu ürünler, bu çirkin ortaya çıkış amacının ötesine geçebilirse gerçekten insanlığa hizmet edebilecek. Askeri alanın ardından endüstride de işçilerin verimini artırmak için hemen dış iskeletlere yatırım yapılmaya başladı. Ama asıl sabırsızlıkla beklenen şey bu teknolojinin herkes için erişilebilir olması ve insanlığa gerçek anlamda fayda sağlaması. Örneğin; engelli bireylere, ileri yaştaki insanlara ve sağlık sorunları nedeniyle hareketleri kısıtlanan insanlara yardımı dokunması. Daha sonraki aşamada, süper güç (normalin üzerinde yük kaldırabilmek, normalin üzerinde hızlı koşabilmek gibi) kazanmak isteyen herkesin günlük yaşamda kullanmak isteyebileceği dış iskeletler karşımıza çıkması da şaşırtıcı olmayacak. Stanford Üniversitesi araştırmacılarının geliştirdiği yeni dış iskelet, bu günlerin çok uzak olmadığına işaret ediyor.
Yaşlı, engelli ve sağlık sorunu yaşayan insanlar eski hızına kavuşabilecek
İleri yaştaki insanlar daha yavaş yürüme eğiliminde. Bir kısmı artık acele etmenin bir anlamı olmadığına inandığından, diğerleri; nöromüsküler dejenerasyon, genel aşınma ve yıpranma nedeniyle yavaş hareket ediyor. Sonuç olarak, yaşlı insanlar ve sağlık sorunu nedeniyle hareketi kısıtlananlar ciddi sıkıntılar yaşıyor. İşte Stanford Üniversitesi mühendisleri, bu insanların daha hızlı yürümesine yardımcı olmak için ayak bileğine takılan bir prototip dış iskelet geliştirmiş. Kaval kemiğinden ayakkabıya uzanan cihaz, geliştirmeler tamamlandığında kullanıcının tercih ettiği bir yürüme hızını seçmesine imkan tanıyacak.
Şu anda dış iskelet, büyük dış motorlara bağlı ve bir algoritma tarafından kontrol ediliyor. Koşu bandı üzerinde kullanılabilen deneysel bir düzenekten ibaret. Kullanıcı yürürken, dış iskelet mekanik bir baldır kası gibi davranıyor ve topuğu yukarı doğru çekerek ve ayak parmaklarını aşağı doğru bastırarak her adımda güç uyguluyor. Bu, kullanıcının yürüme hızını yaklaşık yüzde 40 artırabiliyor. Protitipi test etmek için, 10 genç ve sağlıklı yetişkinden dış iskelet kapalıyken normal ayakkabılarla beş farklı modda yürümeleri istenmiş ve plasebo etkisi de test edilmiş. Ardından dış iskelet aktif konuma getirilmiş ve üç farklı modda yeniden yürümeleri istenmiş.
Hem hızı artıracak hem de aşırı yüklenmeden kaynaklı eklem ağrılarını azaltacak
Kullanıcı koşu bandında yürürken, algoritma dış iskeletteki ayarları yönetmiş ve yaklaşık iki saat süren 150’den fazla turu optimize etmek üzere çalışmış. Hız yaklaşık yüzde 40 artarken, enerji verimliliği yalnızca yüzde iki artmış. Elbette enerji verimliliği bu cihaz için yapılan ilk testlerde öncelikli hedef değil. İlk hedef, prototipi daha verimli ve konforlu hale getirmek. Dolayısıyla da kendi başına çalışabilen ve yaşlı insanlar tarafından giyilebilen bir dış iskelet üretebilmek. Araştırmaların ardından orataya çıkacak daha gelişmiş versiyon sadece yürüme hızını artırmakla kalmayacak, aynı zamanda aşırı yüklenilen eklemlerden veya dengesizlikten kaynaklanan ağrıyı gidermeye de yardımcı olacak.
Görsel: YouTube
