Yapay zekanın kelimeler üretip paragraflar yazdığına daha önceden şahit olduk. GPT-3 sayesinde bugün artık neredeyse kusursuza yakın metinler oluşturabilen yapay zeka içerik asistanı Jarvis ya da Türkçe dil desteği de bulunan Rytr geçtiğimiz yıl yazdığımız örnekler arasındaydı. Amy Webb de SXSW 2022’de paylaştığı Teknoloji Trendleri Raporu’nun içinde GPT-3 dil tahmin modeline yazdırılmış bir parçanın olduğunu ve yapay zeka tarafından üretilen bu yazının kusursuza yakın bir performans gösterdiğini paylaşmıştı. Tüm bu örneklerde yapay zekanın bütünüyle anlamlı ve tutarlı bir sonuç çıkarmasına değinirken şimdi bahsedeceğimiz proje gerçekte hiç var olmayan ve yapay zeka tarafından üretilen yeni kelimelere odaklanıyor.
Yapay zeka, TDK sözlüğünden faydalanarak hiç olmayan kelimeler yaratıyor
“Bu Kelime Yok” projesi, TDK sözlüğünde yer almayan kelimeleri içeriyor. TDK sözlüğünden faydalanarak yapay zeka tarafından üretilen uydurma Türkçe kelimeleri içeren “Bu Kelime Yok” projesi, Münih’te yaşayan iki gencin ortaya çıkardığı yaratıcı ve eğlenceli bir iş. Doğal dil işleme üzerine LMU ve Cambridge Üniversitesi’nde ortak bir doktora programında araştırmalar gerçekleştiren Abdullatif Köksal ve Münih Teknik Üniversitesi’nde Computer Vision (görüntü işleme) ağırlıklı yüksek lisans yapan Erkam Şeker tarafından geliştirilen “Bu Kelime Yok” gördüğünüz zaman belki ben bilmiyorumdur diyebileceğiniz kadar akla yatkın kelimeler üretebiliyor.
refik anadol'un renkli küpleri dans ettiren yapay zekalarından sıkıldıysanız, tdk sözlükleriyle eğitilmiş bir yapay zeka ile üretilen ve tanımlanan uydurma türkçe kelimeler ilginizi çekebilir. denemek için:https://t.co/Z5EBu8IPGF@alkksl @bukelimeyok_ pic.twitter.com/1QsgPzPRdj
— erkam (@erkamsj) April 12, 2022
Abdullatif ve Erkam, halihazırda bulunan açık kaynaklı yapay zeka modellerinden yeterli verimi alamayınca GPT-2 modelini eğiterek bu kelimelerin yaratılmasını sağlıyor. GPT-2 yapısını kullanan “Bu Kelime Yok”, iki haftalık bir çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkıyor ve bu sürenin büyük bir çoğunluğu modeli eğitmek için harcanıyor.
GPT-2 her ne kadar İngilizce için üretken bir dil modeli olsa da Türkçe için yeteri kadar gelişmiş değil. Bu nedenle ikili önce dil tahmin modelini; Türkçedeki kelimelerin arasındaki harflerin etkileşimini, kelimeleri ve kelimelerin cümle içinde kullanımlarını anlamaya yönelik çalışmalarla eğitiyor. Bu sayede model, var olan kelimelerin yapısına bakıp tamamen kendi başına yeni ve TDK sözlüğünde olmayan kelimeler üretiyor.
Yapay zeka; dilin yapısını, fiilin ya da ismin farkını, Türkçenin genel kelime örüntüsünü var olan kelimelere bakarak öğreniyor. Tıpkı bizim doğmamızın ardından dili yavaşça öğrenmemiz gibi. Bu içselleştirerek öğrenme sürecinin ardından kendi başına Türçeye uygun olabilecek kelimeleri üretmeye başlıyor. Harflerin arasındaki tutarlılık sayesinde TDK sözlüğünde görsek dahi şaşırmayacağımız, belki de ben bilmiyordum bu kelimeyi diyeceğimiz kadar başarılı sonuçlar ortaya çıkıyor. Bu yaratım sürecindeki bilinmezlik ve sonsuz olasılık hem Abdullatif’in hem de Erkam’ın heyecanını körükleyen kısım oluyor.
Sen de kelimeni üret
bukelimeyok.com sitesinin arayüz tasarımı oldukça sade. Kelimeler ve tanımları da TDK sözlüğünde karşılaşabileceğimiz bir formda sunuluyor. Sitenin alt bölümünde yer alan “yeni kelime” butonuna bastıkça Türkçede hiç olmayan ve yapay zekanın ürettiği yeni bir kelime ile karşılaşıyorsunuz. Bunula birlikte “yeniden tanımla” butonu sayesinde her kelimenin Türkçe kullanımına uyabilecek yeni tanımlar almanız mümkün. Model, bu tanımlamaları yaparken tutarlı olma amacı gütmese de bu tanım üretilirken kelimeye uygun bir açıklama yapmak için çalışıyor. Bu nedenle dildeki rastgelelik ve düzen arasındaki dengeyi gözeterek kelimeye uygun olabilecek farklı tanımlar ortaya çıkıyor.
Bir de “kendi kelimeni gir” butonu var. Bu noktada sizin yaratıcılığınız devreye giriyor. Dilimizde olmayan kelimeler girerek yapay zekanın desteğiyle onlara yeni tanımlar verebilirsiniz. Model gördüğü yüzbinlerce kelime ve tanım sayesinde sizin yazdığınız kelimeye uygun olacağını düşündüğü tanımı ve örnek cümleyi üretiyor.
Abdullatif Köksal ve Erkam Şeker’in bu projesini beğendiyseniz siz de sitenin altında yer alan “destek olun” bölümünden onlara bir kahve ısmarlayabilirsiniz.
bukelimeyok: Türkçe GPT ile günler süren eğitim ile oluşturduğumuz eğlenceli sözlüğümsü.
Sıradaki 'oyuncak' roman yazan zeka. https://t.co/H0abTgWjyi pic.twitter.com/pyUEzTzrqz
— Abdullatif Köksal (@alkksl) April 12, 2022
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Görsel: Bu Kelime Yok
