“Dünyanın en inovatif teknoloji şirketi Apple” ve “dünyanın en büyük hikaye anlatıcı şirketi Disney”* arasındaki ilişki uzun yıllar öncesine dayanıyor. Steve Jobs’un kurucusu olduğu Apple’ın yönetiminden uzaklaştırıldığı dönemde kurduğu Pixar’ı Disney’e 7,4 milyar dolara satması ve bu satış sırasındaki görüşmeler eğlence sektörünün ve teknoloji sektörünün dünya devleri arasında önemli bir iletişim kanalını da başlatmıştı. Jobs’lu Apple döneminin efsane Disney CEO’su Bob Iger, bugünlerde Disney’i yeniden toparlamak için göreve çağırıldığında tekrar işbaşı yapmasında Steve Jobs’un Apple’a dönüşünden ilham aldığını da söylüyor.
Konu bununla da sınırlı değil; sattığı cihazlarla inanılmaz bir içerik dağıtım gücüne erişen ve kasasında her an istediği büyük şirketi alacak nakiti bulunan Apple için sık sık Disney’i satın alacağı dedikoduları çıkıyor. Bu dedikodulara kesinlikle kulak asmayan ve bu satın almanın asla gerçekleşmeyeceğini söyleyen fikirler de az değil. Bu yakınlarda Apple’ın ESPN’i Disney’den satın alması gerektiğine dair de yazılar görmeye başladık. Tüm bunlar önemli elbette ama Apple ve Disney ilişkisine dair elimizde çok daha önemli ve büyük bir bilgi var. (*: İki şirketi bu ifadelerle tanımlayan kişi Bob Iger).
Yaklaşık 2 ay önce Apple, geliştirici konferansı WWDC’de spatial computing (uzamsal bilgi işlem?) adını verdiği bir sistemin ilk ürünü olan Apple Vision Pro’yu tanıtmıştı. Etrafımızı doğal bir bilgisayar arayüzüne dönüştürebilen bu cihaz tıpkı iPhone lansmanındaki gibi henüz App Store’u olmadan ama belli uygulamalar içine gömülü olarak piyasaya çıkacak. Lansmanda Vision Pro’nun en güçlü içerik partneri olarak Disney Plus uygulaması ve içerikleri gösterildi. Bu işbirliğinin gücünü iyice vurgulamak adına da sahnede Tim Cook’un yanına Disney CEO’su Bob Iger çıktı açıklamayı yapmak için.
İşte bu anlaşma, sadece yeni bir cihaz ya da platforma özel bir içerik dağıtım anlaşmasından daha geniş bir kapsama sahip gibi görünüyor. Bigumigu’yu takip eden hemen herkesin çok iyi bildiği gibi dizi ve filmlerde gördüğümüz ve markasını tespit edebildiğimiz neredeyse tüm ürünler bir reklam anlaşması kapsamında ürün yerleştirme olarak konumlanırlar o içeriğe. Özellikle reklam kuşağı, reklam arası, sundu-sunar gibi alanlara sahip olmayan çevrimiçi yayın platformlarında bu ürün yerleştirmeler çok daha yaygındır. Sadece Stranger Things dizisi içindeki marka ve ürünleri hatırlayacak olursanız bu işin bütçesinin boyutlarını da tahmin edebilirsiniz. YouGov’un bir araştırmasına göre dizinin sadece 4. sezonunda 27 milyon dolar değerinde ürün yerleştirme gerçekleşmiş. Popüler kültürde ürünleri doğru konumlandırmanın önemi ve değerini bilen markalar benzer popüler dizilerde görünebilmek için kesenin ağzını kolayca açabiliyor. Özellikle teknoloji sektöründe bu anlaşmalar bazen yapımcı ve teknoloji şirketi arasındaki bağ sayesinde daha göze batabiliyor. Sony Pictures’ın büyük bombası Spider-Man Across the Spider-verse içinde Miles Morales’in Sony kulaklıklarla gezmesinin bir tesadüf olmadığını artık net olarak anlamışsınızdır.
Konu cep telefonları olduğunda da izlediğiniz yapımlarda çok farklı markalar görebilirsiniz. İyi bir filmde karakterlerin kullandığı telefon marka ve modelleri, o karaktere uygun olacak şekilde yönetmen ve yapım ekibince kararlaştırılırsa izlediğimiz yapımın inandırıcılığı da artacaktır. Fakat özellikle platform dizilerinde gördüğümüz telefonların bu şekilde seçilmesi artık pek mümkün olmayabiliyor.
Disney Plus bünyesinde yayınlanan ve yine bir Disney şirketi olan FX yapımı yılın büyük hitlerinden The Bear‘in son sezonunu izlediyseniz Apple’ın nasıl bir yerleştirme yaptığını belki çoktan farketmişsinizdir. Dizide güncel ve eski iPhone modelleri karakterlerin tarzlarına ve sosyo ekonomik arka planlarına görse özenle dağıtılmışlar. Bir başka dikkat çeken konu da telefonları sadece ekranlarının değil kameralarının da görünür olması ve The Bear içinde tüm mesajlaşmaların Apple’ın iMessage üzerinden yapılıyor olması. Zaten benim konuya dikkatimi çeken şey de dizide iPhonelar’dan çok iMessage ekranlarını sürekli görüyor olmaktı. Konuyla ilgili sosyal medyada bulduğum görüntüler çok fazla bilgi açık ettikleri için buraya koymuyorum.
Disney Plus’ın ilk sezonunu yayınladığı, bir çizgi roman uyarlaması olan -ama Marvel’a ait de olmayan- başarılı yapım American Born Chinese içindeki telefon sahnesini ise buraya koymakta bir sakınca görmüyorum. Güzel bir sahneydi ve telefonu da net şekilde görebiliyorduk.
@anawatches0 📺: american born chinese on disney plus – Y’all gotta watch this show!! #americanbornchineseseries #kehuyquan #asianrepresentation #asianrepresentationmatters
The Bear’de olduğu gibi American Born Chinese içinde de karakterlerin mesajlaşması gereken tüm sahnelerde iMessage uygulamasının ekran görüntüleriyle karşılaşıyoruz.
Sanırım bu listeyi yeni gelen yapımlarla uzatmak mümkün olacak. Ürün yerleştirme alanında tarihin en büyük anlaşması olması muhtemel bir işbirliği ile karşı karşıyayız. Yapım şirketleri zaman zaman (Türkiye’de de) bir şirketle anlaşarak ürünlerini belirli bir süre birkaç dizide birden kullanır, bu şaşırtıcı değil ama Disney’in yapım gücünü, ürettiği dizi ve filmlerin sayısını düşününce insan etkileniyor. Sadece geçen yıl 16 sinema filmini salonlarda gösterime sokan Disney’in yapımlarının bir listesine buradan göz atabilirsiniz. Asıl merak ettiğim, bu anlaşma ne kadar sürecek ve Disney’in alt şirketlerinin de gerçekleştirdiği tüm yapımlarını içerecek mi?
Manşet görseli: Apple
