“Net neutrality” ya da Türkçe’deki adıyla ağ veya internet tarafsızlığı; internetin temel ilkelerinden birine işaret eden ve servis sağlayıcıların ayrımcılık yapmadan herkese eşit hizmet vermesi anlamını içeren bir kavram. Geçtiğimiz hafta itibariyle yapılan oylama ile; 2015’te Obama hükümeti tarafından konulan ağ tarafsızlığına yönelik kuralların kaldırılmasına karar verilirken dünya da bu konuya odaklandı. Burger King ise çarpıcı bir reklam çalışması ile tartışmaya katıldı ve konu hakkındaki fikrini belirtti.
Ağ Tarafsızlığı Nedir?
Ağ tarafsızlığı internetin özü diyebileceğimiz kavram. Servis sağlayıcıların hizmet verirken hiçbir kurum, kişi veya kuruluşa yönelik ayrım yapmamasını anlatıyor. Yani örneğin, A servis sağlayıcısı kendi içerisinde ırkçı bir vizyona sahip olsa da kalkıp siyah haklarıyla ilgili çalışan bir kuruluşun içeriğine müdahale edemiyordu. Ancak şimdi, servis sağlayıcılar hangi içeriğin, sitenin ve uygulamanın internet üzerinde varlık gösterebileceğine karar verebilecek, gerekli gördüğüne hizmet yavaşlatabilecek, isterse erişimi engelleyebilecek, istediğinden daha fazla ücret talep edebilecek. Cumhuriyetçi çoğunluğun kaldırılması yönünde karar verdiği oylama ABD içerisinde yapılmış olsa da dünya internetini şekillendirecek, sarsacak ve tehlikeye atabilecek bir karar anlamına geliyor. Denebilir ki Türkiye’de zaten aşağı yukarı bunu yaşıyoruz, doğru. Bu karar sayesinde tüm dünya yakında keyfi kararlara bağlı, bizimki gibi bir internete erişiyor olabilir. Kullanıcıyı ve içeriği korumak yerine telekom firmalarının yatırımlarına öncelik veren bu karar ile zaten parası olan sitelerin değil; daha marjinal grupların içeriklerinin, internet üzerinden destek toplayan aktivizm odaklı kuruluşların zarar göreceği öngörülüyor.
Hızlı Whopper İsteyen Daha Fazla Ücret Ödesin!
Tüm bu tartışma ABD’yi ve dünyayı sarsarken gündemden geri kalmayı pek tercih etmeyen Burger King de akıllıca bir reklamla tarafını belli etti. Karmaşık bir kavram olan ağ tarafsızlığının ne anlama geldiğini insanlara anlatmak için basit ama etkili bir yol seçerek, Whopper satışlarıyla internete eşit erişim olmaması arasında bir analoji kurdu.
Çalışma, Burger King’in daha önce zorbalık hakkında yaptığı sosyal deneye benziyor. Burada da bir Burger King dükkanı içerisinde yapılan bir uygulama ile insanların tepkileri ölçülüyor. Çalışmada Burger King müşterileri normal Whopper ücreti ile ancak “yavaş erişimli Whopper hakkı” alabildiklerini görüyorlar. Yani, normal ücret ile hamburgerleri için daha fazla beklemeleri gerekecek. Öte yandan daha hızlı bir burger erişimi istiyorlarsa 26 dolar ödemeleri isteniyor.
Gizli kamera çekimleriyle yaratılan videoda, Burger King çalışanları “Whopper Neutrality” adı taşıyan bu yeni kuralları kızgın müşterilere açıklarken görülüyor. Uygulamanın gündem ile olan parallelliğini yakalayan müşteriler ise gülümsüyor ama geri kalanı öfkeli. İnsanlar doğal olarak yavaş servise veya fazla ücret talep edilmesine tepkili.
Burger King’in çalışmasıyla verdiği mesaj çok net. Burger King diyor ki: “Internet bir Whopper gibi olmalı. Herkes için aynı.” Çalışmanın, sosyal deneyi kullanarak konuyu insanlar için basitleştirerek anlatması etkili. Ağ tarafsızlığı gibi teknik bir konunun gündelik olarak insanları nasıl etkileyeceği, hayatlarına nasıl sızabileceğini göstermesi de oldukça anlamlı.
“Burger King niye bu konuya değiniyor, ne alaka?” diyenler var. Kimileri markanın millenial kuşağını yakalama çabası olarak adlandırıyor. Bana göre ise Burger King gibi tartışmalı konularda duruşunu belirtmekten çekinmeyen bir reklamveren için bu konuda da tartışmaya girerek tarafını belirtmesi bence gayet doğal.
Künye:
Reklamveren: Burger King
Ajans: David Miami
Görsel: YouTube
