Bir dönem Andreessen Horowitz gibi girişim sermayesi şirketlerinin ortağı olan bağımsız analist Benedict Evans, her yıl olduğu gibi bu yıl da teknoloji endüstrisine ve pazarlamasına yönelik analizlere yer verdiği raporunu yayınladı. Evans’ın 2023 yılı için teknoloji trendlerini incelediği The New Gatekeepers adlı rapor, ‘The End of Free Money”, “How Do We Remake Trade?” ve “Dreams For The Future” olmak üzere üç bölümden oluşuyor.
E-ticaretten geleneksel medyaya pek çok konunun veriler ve grafikler üzerinden aktarıldığı çalışmanın dikkat çeken başlıklarını sizler için derledik. The New Gatekeepers adlı sunumun tamamı ile Evans‘ın 2013 yılından bu yana yayınladığı diğer raporlara bu bağlantıdan erişebilirsiniz. Dünyanın en büyük teknoloji konferanslarından biri olan Slush 2022’de raporun kısa bir versiyonunu sunan Evans’ın sunumunu ise yazımızın sonunda yer alan videodan izleyebilirsiniz.
ICYM: Every year, I publish a big presentation exploring macro and strategic trends in the tech industry. This year, ‘The New Gatekeepers’.https://t.co/7v8Hcmulf8
— Benedict Evans (@benedictevans) February 19, 2023
Teknolojide makro ekonomik koşulların ağırlığı artıyor
Pandemi döneminde üçte bir oranında artış gösteren e-ticaret penetrasyonu yavaşlayarak pandemi öncesindeki eğilimine geri dönüyor gibi görünüyor. Ancak bu süreçte değişen makro ekonomik koşullara dikkat çeken Evans, enflasyonla birlikte azalan alım gücünün e-ticaret satışlarını baskıladığını belirtiyor. Buna bağlı olarak Alphabet ve Meta’nın reklam gelirleri 20 yıllık bir periyodun ardından ilk kez geçtiğimiz yıl düşüş eğilimi gösterdi.
Pandemi sonrası giderek kötüleşen küresel ekonomik koşullar ve Rusya-Ukrayna savaşına paralel olarak ortaya çıkan enerji kriziyle birlikte şirket değerleme öncelikleri de değişti. Pandemi sırasında gelirlerini yüzde 326 oranında artırarak piyasa değerini 100 milyar doların üzerine çıkaran Zoom’un, pandemi sonrasında yerini 2020 yılında son 10 yıllık tarihinin ilk zararını açıklayan çok uluslu petrol ve doğal gaz şirketi Exxon’a bırakması bu nedenle hayli dikkat çekici bir değişim.
Pandeminin teknoloji endüstrisine getirdiği artılar ve eksiler
Tüm bu gelişmeler sonucunda ABD teknoloji endüstrisinde girişim yatırımları 2022 itibarıyla gözle görülür düzeyde düştü. Teknolojide yeni yatırımlar için para akışının sona ermesi beraberinde dev işten çıkarma dalgalarını getirdi. Yalnızca Ocak ayında 85 bin teknoloji çalışanı işten çıkarılırken, şirketlerden yapılan son açıklamalarla birlikte toplam sayı 250 bine ulaştı. Örneğin Ocak 2022’den Kasım 2022’ye kadar 15 binden fazla kişiyi işe alan Meta, Kasım 2022 itibarıyla 11 bin çalışanının işine son verdiğini duyurdu.
Bardağın bir yarısının belirsiz ekonomik koşullar nedeniyle boş olduğunu belirten Evans’a göre pandeminin sona erdirdiği çevrimdışı alışkanlıklar, 5 milyar insanın akıllı telefon sahibi olması ve hemen her piyasanın artık internet etrafında şekillenmesi gibi nedenlerle diğer yarısı da dolu. Perakende sektöründe mağazacılığın, medyada ise gazetelerin önceden köşe başlarını tutan eski “Gatekeeper“lar olduğunu belirten Evans, yazılımın geleneksel medya ile birlikte geleneksel reklamcılığı da ünlü yatırımcı Marc Andreessen’in tabiriyle ‘yediğini’ ifade ediyor.
Yeni medya olarak e-ticaret siteleri
Geleneksel medyanın reklam gelirleri pandemiyle birlikte düşerken, küresel reklam pastasında Alphabet, Meta ve Amazon’un hakimiyeti göze çarpıyor. Örneğin Amazon’un reklam gelirleri 2022 yılında Amazon Prime’ın gelirlerini geçti. Giderek artan sayıda Çinli üretici, ABD’li perakendecileri by-pass ederek Amazon üzerinden doğrudan tüketicilere ulaşıyor.
Çinli elektronik şirketi Anker gibi çok sayıda marka önce Amazon’da hayata geçerek markalaşıyor. Aralarında Türkiye’nin de olduğu 230 ülkeye satış yapan moda alışveriş sitesi Shein.com, H&M ve Zara gibi hızlı modanın devlerini geride bırakıyor. E-ticaret platformlarının giderek güçlenen reklam bacağına dikkat çeken Evans, perakende medya ağının yükselmeye devam edeceği öngörüsünde bulunuyor. Öte yandan küresel mobil internet trafiğinde ABD hakimiyeti sona ererken, artık Çin ve Hindistan toplam trafiğin neredeyse yarısını domine ediyor.
İçerik halen kral ancak maddi sorunları var
Netflix, Disney gibi video streaming platformlarının uzun süredir sabit seyreden TV penetrasyonu karşısında giderek artan bir ivmeyle büyüdüğü ortada. Söz konusu büyüme beraberinde içeriğe yapılan yatırımlarda da artışı getirdi. Ancak video streaming platformları açısından gelirler halen istenen seviyelerde değil. Platformların birbiri ardına uygulamaya koydukları abonelik seçeneklerine atıfta bulunan Evans, bu sorunun çözümünü Netscape’in eski CEO’su Jim Barksdale’in sözüyle açıklıyor: “Para kazanmanın iki yolu vardır: Paketleyebilir ya da paketten çıkarabilirsiniz.”
2007 yılında piyasaya sürülen akıllı telefonların penetrasyon ivmesinin ancak üç yıl sonra 2010 yılında yükselişe geçerek 2015 yılında doyum noktasına ulaştığına dikkat çeken Benedict Evans, her ne kadar geçtiğimiz yıldan bu yana teknoloji gündemi hayli hızlı değişmiş olsa da geleceğin sanıldığından uzun sürebileceğini vurguluyor.
Görseller: Twitter, Benedict Evans, Youtube
