Küresel salgınla ve varlığını somut bir şekilde hissettirmeye başlayan iklim kriziyle birlikte kendimizi karanlık gelecek senaryolarının tam ortasında bulduk. Önceden bilim kurgu kitaplarında ya da filmlerinde rastladığımız teoriler birer birer gerçeğe dönüşüyor adeta. Bu senaryoların en dikkat çekici olanlarından biri de iklim krizi mültecileri. Buna göre gelecekte suların yükselmesi, kuraklık ya da kıtlık gibi sebeplerden insanlar sık sık yer değiştirmek zorunda kalacak. Dolayısıyla tüm insanlık göçebe yaşam sürmek zorunda kalacak.
Hatırlayanlarınız olacaktır; Sony iklim krizi mülteciliği teorisini “Floating Habitat” adlı yüzen şehirle görselleştirmişti. Bu şehir; hava durumuna, gelgitlere ve günün saatine bağlı olarak denizde özgürce seyahat edebilen yüzen mobil evlerden oluşuyordu. Şimdi de aynı senaryo karşısında Sajjad Navidi’nin çözüm olarak tasarladığı Puffer Village var karşımızda.
Puffer Village, balon balıklarından (puffer fish) ilham alarak tasarlandı
Tehlike anında yırtıcıları korkutup kaçırmak içine su veya hava çekerek şişen balon balığından -dikenleri nedeniyle kirpi balığı olarak da anılır- ilham alıyor. Batı Afrika ülkesi Benin’de yer alan Ganvie Gölü Köyü, yüksek deniz seviyesinden muzdarip ve burada yaşayan insanlar suda yüzen ahşap evler inşa etmek zorunda kalıyor. Kötü inşa edilen bu evler zamanla yıpranıyor, yıkılıyor ve bu nedenle de köylülerin hayatlarını tehlikeye atıyor.
İranlı mimar Sajjad Navidi, Puffer Village ile bu duruma çözüm öneriyor. Puffer Village, yükselen deniz seviyelerine uyum sağlayan bir akıllı ev sistemi. Bu arada altını çizeyim, balon balığı/kirpi balığı Ganvie’nin Nakoué Gölü’nde yaygın olarak bulunan bir tür. Dolayısıyla bölgeye özgü bir değeri, bölgenin sorununu çözmek üzere mimariye uyarlamış oluyor.
Su seviyesine ve hava koşullarına göre şişip sönen balon yapılar
Mimar, bir kirpi balığı tarafından bir eşi çekmek veya dişinin yumurtalarını korumak için oluşturulan su altı kum halkalarını inceleyerek evin geometrisini tanımlamış. Ayrıca evi sensörlerle donatmış. Bu sensörlerden biri su seviyelerine, diğeri yüksek dalgalara tepki veriyor.
Yağmurlu ve gelgitin yüksek olduğu günlerde, su seviyesi sensörü yüzen evin altındaki hava fanını harekete geçirerek gövdenin dışındaki balon kaplamanın havayla dolmasını sağlıyor. Böylece yüzer ev, yüzeyde kalıyor. Fırtınalı ve zorlu koşullar sırasında ise bir darbe sensörü devreye giriyor. Suyun balonu doldurmasını sağlamak için alt tabandaki gözenekleri etkinleştiriyor. Suyla dolan balon kabuk, hasarları veya evlerin sürüklenmesini önlemek için ağırlığı ve sağlamlığı artırıyor. Havadaki ve sudaki koşullar normalleştiğinde, balon kabuk kapanıyor ve yüzer evler, düz çatılı tipik evlere benzer bir görünüme bürünüyor.
Bu şehirde, tarım için temiz enerji ve akuaponik sistem kullanılıyor
Her yapının altında, dalgalardan elektrik üreten bir gelgit enerji sistemi bulunuyor. Balon kabuğunun üst kısmında ise güneş enerjisinden güç sağlayan esnek fotovoltaik paneller yer alıyor. Her evin etrafını çevreleyen ahşap çitlere, kırsal ekonomiye katkıda bulunmak amacıyla akuaponik sistem (geleneksel akuakültür ile hidroponiğin birleşmesi ile yaratılan bir tür sürdürülebilir gıda üretim sistemi) kurulmuş. Bu sayede bu köyün sakinleri yüzer evlerinde tarım ürünleri yetiştirme imkanına sahip olacak.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Puffer Village, Fondation Jacques Rougerie tarafından organize edilen yarışma için yaratılmış. “Deniz seviyesinin yükselmesiyle ilgili yenilik” kategorisinde listeye kalan ilk 10 projeden biri olmuş.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Görsel: Sajjad Navidi
