İyisiyle kötüsüyle pek çok ilkin yaşandığı 2022 FIFA Dünya Kupası, aynı zamanda spor tarihinin şimdiye kadarki en teknolojik turnuvası unvanını taşıyor. Yapay zekâ tarafından desteklenen turnuvada, stadyum sıcaklıklarından futbol toplarına kadar her şey sensörler ve algoritmalar aracılığıyla kontrol ediliyor. Toplamda 64 maçın oynanacağı bu Dünya Kupası’nda öne çıkan yenilikler arasında yapay zekâ kullanılan yarı otomatik ofsayt teknolojisi, sensörlü futbol topları, özel takip kameraları ile FIFA’nın Player uygulaması yer alıyor.
NEW: Semi-automated offside technology to be used at FIFA World Cup 2022. Full details on @FIFAcom. Here’s how it works 👇 pic.twitter.com/qrDzjsXxph
— Bryan Swanson (@fifa_bryan) July 1, 2022
Daha önce 2015 yılında ofsayt kuralında değişiklik yapan FIFA, geçtiğimiz Temmuz ayında Uluslararası Futbol Birliği Kurulu IFAB ile birlikte yayınladığı ortak bildiride ofsayt kuralındaki hataları ve gecikmeleri en aza indirmek için yarı otomatik VAR ofsayt teknolojisi kullanmaya başlayacaklarını açıklamıştı.
Dünya Kupası’nda uygulanan bu sistemde, hem oyuncuların hem de topun pozisyonunu değerlendirmek üzere stadyum çatısına kurulan 10 ila 12 özel takip teknolojili kamerayla her oyuncunun vücudundaki 29 farklı noktadan, saniyede 50 kez veri alınıyor. Sistem ofsaytı tespit ettiğinde, VAR ekibine otomatik bir ofsayt uyarısı veriyor.
Dünya Kupası tarihinde ilk kez sahadaki top izlenebiliyor
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi, aynı zamanda hareket sensörlerine sahip futbol topu ile destekleniyor. adidas ortaklığıyla geliştirilmesi ve test aşamaları toplamda 6 yıl süren Al Rihla adlı resmi maç topunun içinde çeşitli spor dallarında performans izleme teknolojileri geliştiren KINEXON tarafından tasarlanmış bir cihaz bulunuyor.
14 gram ağırlığındaki bu cihaz aynı anda çalışan iki ayrı sensör barındırıyor. Futbol topu, içindeki sensörler vasıtasıyla gerçek zamanlı olarak saniyede 500 kez veri paylaşımı gerçekleştiriyor. Veriler, saha etrafına kurulan ve anında kullanım için verileri alan ve depolayan bir yerel konumlandırma sistemine (LPS) gönderiliyor. Al Rihla, tenisteki teknolojik çalışmalarıyla tanınan Hawk-Eye‘a ait optik kamera izleme özelliğine de sahip.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
İlk kez bu tür bir top izleme mekanizması bir Dünya Kupası organizasyonunda kullanılıyor. Sensörlü topun 2021 FIFA Dünya Kulüpler Kupası da dahil olmak üzere birkaç futbol turnuvasında denendiğini belirten adidas, oyuncuların performansını etkilemediğini ifade ediyor. Buna ek olarak hakemlerin bileklerinde bir şutun golle sonuçlanıp sonuçlanmadığını belirlemeye yardımcı olan toptan ve kameralardan gelen verilerle desteklenen bir ekran bulunuyor. Turnuvanın bir diğer teknolojik ilki de FIFA Player uygulaması.
FIFA analistlerinin oyuncu performans analizleri tek bir uygulamada
Turnuvadaki oyuncuların fiziksel performans ölçümlerinin yer aldığı uygulama, uzman FIFA performans analistlerinden oluşan bir ekip tarafından toplanan gelişmiş izleme ve ölçüm verilerini içeriyor. Saha içinde kat edilen mesafeden, rakibe baskı uygulayıp uygulamadığına kadar futbolcuların bir nevi turnuva karneleri uygulama üzerinden görüntülenebilecek.
Turnuvada ayrıca görme engellilerin dijital içeriklere erişiminin kolaylaştırılması amacıyla Bonocle ve Feelix Palm adlı cihazlar kullanılıyor. Katarlı yerel bir start-up olan Bonocle tarafından geliştirilen ilk cihaz görme engelli bireylerin okumasına, yazmasına, işlem yapmasına, ölçü almasına ve hatta oyun oynamasına yardımcı olan tuşlu bir yapıya sahip. Avuç içi bir iletişim cihazı olan Feelix Palm ise elektriksel dürtüleri kullanarak görme engellilerin gönderilen iletileri almasını sağlıyor.
Görseller: FIFA, Twitter, Instagram, Youtube
