Web Summit 2020’nin son gününün son oturumlarından birinde iki ünlü sanatçı vardı. Kanadalı müzisyen/sanatçı Grimes ve yapımcı DJ Richie Hawtin, diğer adıyla Plastikman’ın katıldığı “Living with technology” oturumu lafın lafı açtığı, keyifli bir sohbet havasında geçti.

The Guardian müzik editörlerinden Ben Beaumont-Thomas önderliğindeki oturumda; konferansın en hızlı konuşan insanı olduğundan şüphelendiğim Grimes sayesinde, 20 dakikaya çok fazla konu sığdırıldı. Ana hatlarıyla özetlersek, oturumda teknoloji, teknoloji ve sağlık, yapay zeka ve müziğe uzanan geniş bir yelpazede konular gündeme geldi.

Teknolojinin olumsuz yanları

Oturumun başlangıcında Grimes ve Hawtin, pandemiyi ve pandeminin bir sonucu olarak yükselen teknolojileri değerlendirdi. Hawtin bu noktada, pandemi öncesinde yaptığımız veya sahip olduğumuz bir çok şeyin üzerinde aslında hiç düşünmediğimizin altını çiziyor. Örneğin seyahat etmek. Bu özgürlüğümüz elimizden alınınca ya da iyi ihtimalle sınırlanınca, aslında her an her dakika bir yerlere uçmanın çok da gerekli olmadığını gördük diyor Hawtin. Grimes da turları öncesinde kalabalık bir grup ve ağır sahne yüküyle sık sık çıktığı uçuşların üzerinde endişe yarattığını ekliyor. Pandemiyle beraber bu seyahat yükünün azalmasını gezegenimiz için bir anlamda olumlu olarak değerlendiriyor her ikisi de.

Bunun yanı sıra Hawtin, bazı şeylerin bir süreliğine hayatımızdan çıkmış olmasının başka yollar aramayı getirdiğini söylüyor. Canlı konserlerin yerini doldurmak mümkün olmasa da her etkinliğin mutlaka canlı olması gerekmediğini, bazı canlı yayınların da başka şekillerde eğlendirici olabileceğini dünyacak gördüğümüzü söylüyor.

Teknolojinin bağımlılık derecede kullanımı konusundaki endişelerini de dile getiriyor. Hem ruh sağlığımız, hem uyku düzenimiz için telefonlara yapışık yaşamaya biyolojimizin uygun olmadığını söyleyen Grimes; arada bir de olsa mutlaka dışarı çıkmamız, toprağı hissetmemiz gerektiğini hatırlatıyor. Aynı şekilde Hawtin de telefonundan uzaklaşmaya özen gösterdiğini belirtiyor. Covid döneminde bağlantı için tek yolumuz telefonlar olsa da telefonsuz vakitler yaratmanın önemi de yadsınamaz. Bu noktada Hawtin, ilginç bir analoji kurarak eskinin tütün ve sigara reklamlarını anlatıyor. İlk çıktığında sigaranın iyi bir şey olarak lanse edildiğiniz zararlarının sonra anlaşıldığını aktaran Hawtin, teknoloji konusunda firmaların bağımlılık açısından sorumluluk almaları gerektiğini belirtiyor.

Teknolojinin olumsuz etkilerinden kendimizi korumak için Grimes, okullarda teknoloji sağlığı dersleri olmasının fena bir fikir olmayabileceğini söylerken Hawtin, kendisiyle kavga etme pahasına da olsa telefonunu elinden bırakmaya özen gösterdiğini ve daha fazla insanı bunu yapmaya nasıl teşvik edebileceğimiz üzerinde düşünmemiz gerektiğini anlatıyor. Grimes’ın bir önerisi de en azından telefonları siyah-beyaza çevirerek albenilerini düşürmemiz, böylece daha az ekrana bakmak istemememiz.

Grimes ve Hawtin’den yapay zeka ön görüleri

Teknolojiye bakışları hep bu kadar endişeli değil elbette. Tüm bu olumsuzlukların yanında teknolojinin hayatta kalma adına insanlık tarihinden bu yana en önemli aracımız olduğunu belirtiyor Grimes. İlk çağlardaki mızrak teknolojisinden bugünkü akıllı teknolojilere, hepsi insan ırkının hayatına devam edebilmesini sağlıyor. Bu nedenle bilim kurgu filmlerinde sürekli distopya yerine, ütopya da görmenin iyi bir fikir olduğunu söylüyor.

Grimes ve Hawtin için teknolojinin bir yansıması da müzik ve sanat alanında. Yaratıcı anlamda teknolojiden çok faydalandıklarını belirten ikili, ENDEL gibi yapay zeka uygulamalarıyla teknolojiyi müziklerine fütüristik bir şekilde aktardıklarını anlatıyor.

Grimes, yapay zeka konusunda daha yolun başında olduğumuzu, esas gelişmelerin bundan sonra yaşanacağını söylüyor. Bir gün belki insan müziğinin bugünün organik sebzeleri gibi niş ve butik bir hale geleceğini, ana akım müziğin yapay zekadan çıkabileceği hayalini paylaşıyor. Burada önemli bir soru soruyor: Gelecekte bir süper akılla karşı karşıya kalacağımızı bilerek bugün ne yapabiliriz, bugün geleceğe nasıl hazırlanabiliriz? Tıpkı iklim değişikliği konusunda bir şeyler yapmaya bugün değil; 70’lerde başlanmasının gerektiği gibi, biz de yapay zeka konusunda iklim değişikliği sürecinin 70’li yıllarındayız diyor.

Hawtin, yapay zeka alanında artık akışın başladığını ve bunun giderek popülerleşeceğini söylüyor. Zaman içinde yapay zekanın sanatçıların ve mühendislerin elinden çıkıp kendi kişiliğini kazanacağını vurguluyor. Organik ile teknolojik arasında ilginç bir etkileşim olduğunu, bizlerin yapay zekadan öğrendiğimiz onun da bizlerden öğreneceğini belirtiyor.

Grimes, yolun başında olduğumuz için önümüzdeki 10-20 yılın belki de müzikte yaratıcılık açısından zirve bir dönem olabileceğini söylüyor çünkü yapılabilecekler ve keşfedilebilecekler sınırsız. Bugün geliştirme ve iş birliğinin en fazla olabileceği dönem zira.

"I think in music we don't give enough credit to the people making the technology that we us. It's incredible – it's so powerful & it's so futuristic."@Grimezsz, in conversation with @richiehawtin at #WebSummit, on the influence technology has on their careers & creativity 🙌 pic.twitter.com/Ys9cFG1MPM

— Web Summit (@WebSummit) December 4, 2020

Kimin kararı, kimin yaratıcılığı?

Yapay zekayla yapılan bir müzikte, örneğin bir eklenti ile vokal düzeltmeler yapıldığında, buradaki sanatsal kararın sanatçıya mı programın arkasındaki yazılımcıya mı ait olduğu konusu ise ilginç bir nokta. Grimes bu soruyu yapay zekayı bir bebeğe benzeterek yanıtlıyor. Tıpkı bir bebek gibi yapa zeka da doğuyor, büyüyor, gelişiyor ve bir noktada bağımsızlığını ila ediyor. Dolayısıyla kararlar ne sadece sanatçının, en sadece yazılımcının diyor Grimes. Yazılımcı bile bir süre sonra yapay zekanın nereye gidebileceğini ön göremeyebilir çünkü. Hawtin de bu benzetmeye katılıyor ve diyor ki, yapabileceğin tek şey onu doğru yöne doğru yönlendirmek ama asla kesin olarak ne olacağını bilemeyeceksin.

Bu noktada ikisinin de vardığı nokta denge oluyor. İyi yapay zeka ile kötü yapay zeka arasındaki dengenin bulunacağını söylüyorlar. Grimes, geleceği düşündüğünde bir distopyadansa bir ütopya hayal ettiğini ve sorunlarımıza çözümleri bulabileceğimizi söylüyor. Şu pandemi döneminde dünyanın farklı yerlerindeki insanların aynı anda bağlantı kurup konuşabilmesinin bile bir çeşit büyücülük olduğuna değinen Grimes için insanlığın bu konuda hata yapması bir seçenek bile olmamalı.

Live on Centre channel at #WebSummit, @Grimezsz is discussing the influence technology has had on her life, career and creativity 👏 Want to try out her AI-powered lullaby platform? Get set up with a free subscription… https://t.co/axxWtDdyaOhttps://t.co/JWfjdTC4p3

— Web Summit (@WebSummit) December 4, 2020

Görsel: YouTube – Web Summit