Geride bırakmaya hazırlandığımız yılın en çarpıcı haberlerini inceledik ve ele aldığımız konular arasında bazılarının öne çıktığını gördük. 2017’nin Bigumigu’da öne çıkan konularını da tek tek derledik.

2017’de toplumda tabu kabul edilen, konuşulmayan, üstü kapatılan konulara değinen pek çok iş gördük. Eşcinsel haklarından kadın-erkek eşitliğine, kadın sünnetinden transeksüel ebeveynlere geniş bir yelpazeye yayılan bu işler, toplumda yerleşmiş algıları kırmayı ve bu konulardaki sessizliği kırmayı amaçlıyordu. Statükoyu kabul edip her şeyi olduğu gibi almak yerine yepyeni ve taze bir bakış sunan bu işler, cesur duruşlarıyla dikkat çekti. Tabuları sorgulamak herkese hitap eden, yumuşak söylemlerle olmuyor tabii. Dolayısıyla bu işler kimileri tarafından çok beğenildi, kimileri tarafından da yerildi. Gelin, şimdi 2017 yılı içerisinde toplumun “normlarını” en çok sorgulayan işlere bir kez daha bakalım.

Emzirme Konusundaki Tabulara Karşı Dev Meme

İngiltere’de Anneler Günü her yıl 26 Mart’ta kutlanıyor. Bu yılki Anneler Günü kutlamasına ise reklam ajansı Mother London’ın #FreeTheFeed adlı kampanyası damga vurdu. Kampanyanın hedefi, son yıllarda bir tabu olarak dünya genelinde çokça tartışılan emzirme konusunda farkındalığı yükseltmek idi. Dev boyutlarda şişme memeden oluşan bir yerleştirme, kampanya dahilinde Shoreditch sokaklarında bir binanın tepesinde boy gösterdi.

Ağlayan Erkeklerle Dolu Müzik Videosu

AXE; bir süredir daha eşitlikçi söylemler izliyor ve reklamlarında bütün kadınları tavlayan süper erkekler yerine gerçek erkekleri, gerçek sorunlarıyla sunuyor.  Erkekleri kendi büyülerini bulmaya çağırdığı yeni küresel stratejisi “Find your magic” altında ülkemiz için yapılan çalışmada, erkeklerin ağlaması konusundaki kalıplar zorlanıyor. Can Bonomo’nun “Erkekler de Ağlar” isimli parçasına AXE sponsorluğunda çekilen müzik videosu çeşitli erkekleri hüngür hüngür ağlarken göstererek erkeklerin de ağlayabileceğini vurguluyor.

Erkekleri Objeleştiren Moda Kampanyası

Kadınlar için takım elbiseler ve iş kıyafetleri üreten Suistudio’nun “Not Dressing Men” isimli kampanyası, moda dünyasında alışık olduğumuz kalıpları kırıyor. Kadını dominant role koyarken erkekleri edilgenleştiriyor, birer seks objesine çeviriyor. Rolleri tersine çevirerek yerleşik algıyı eleştiriyor ve reklam ve moda dünyasının cinsiyetçiliğine bir tekme savuruyor.

Regl Kanını Gerçek Renginde Gösteren Ped Reklamı

Bodyform’un internet için hazırlanan reklamında reklam dünyasının en büyük tabularından olan regl kanı meselesi yıkılıyor. İlk kez bir ped reklamında ped üzerine bir tüp içinden mavi değil; kırmızı kan dökülüyor. Hatta yetmiyor, kan duştaki kadının bacaklarının arasından ince ince sızıyor, çeşitli kan ve regl metaforları kullanılıyor, çekilen sancılara yer veriliyor.  Böylece  adet görmenin steril yüzü değil; gerçeği ele alınıyor.

Transseksüel Bir Anne İle Kızının Hikayesi

Procter&Gamble’ın markası Vicks, kadın haklarının hala sorunlu olduğu; LGBT konusunun ise gerçek bir tabu olarak görüldüğü Hindistan pazarı için hazırladığı yeni reklam filminde aile kavramını, taze bir bakışla ele alıyor. Gerçek bir hikaye anlatan film; Gayatri ile annesi Gauri’nin sevgi dolu öyküsünü sunarken transeksüel hakları ve LGBT ayrımcılığı gibi konuları gündeme getiriyor.

Bir Kadını Bacağındaki Tüylerle Gösteren Adidas İlanı

Dişilik ve kadınlığın içten geldiğini anlatmak amacıyla Adidas, reklamlarında alışılmadık bir manken kullanıyor. Pembe dantelli, gayet feminen giysiler içerisindeki İsveçli güzel model Arvida Byström, ayağındaki Adidas Superstar’ları gösterirken bacağındaki alınmamış tüyleri sergilemekten de çekinmiyor. Bunun üzerine internet ikiye bölünüyor, Adidas’ı alkışlayanlar kadar genç mankene tehditler ve hakaretler yağdıranlar da oluyor.

Matematik Problemlerinin Dönüştüğü Gerçek Problemler

Proble + Reales (“Gerçek problemler”); Save the Children Peru’nun cinsel eğitimin tabu olduğu ülkede ergen hamileliği konusunda gençlere farkındalık kazandırmak amacıyla yaptığı bir kampanya. Kampanya için McCann Lima, sıradan matematik problemlerindeki nesneleri hamilelik ve çocuk doğumuyla ilgili öğelerle değiştiriyor ve böylece ülkenin tutucu yapısı içerisinde sıyrılacak küçük bir “hack” yaratıyor.

Sınır Tanımayan Trans Atlet

Amerika erkek milli takımı adına Rio 2016’da yarışan duatloncu Chris Mosier, bu takımda şimdiye kadar yer alan ilk trans atlet. Nike için W+K Portland tarafından hazırlanan “Unlimited Courage” kampanyasında yer alan atlet; koşu, bisiklet, ağırlık çalışması gibi yorucu antrenmanları yerine getirirken görülüyor. Mosier takım arkadaşlarının onun hakkında ne düşündüğünü umursamaz bir tavırla antrenmanını konsantrasyonunu bozmadan sürdürüyor.

Ölümünüzden Sonra Sevdiklerinize Giden Mesaj

Organ bağışı pek çok ülkede olduğu gibi Şili’de de henüz tam anlamıyla içselleştirilmiş bir konu değil. Yasa gereği herkes organ bağışçısı olmasına rağmen son karar ölen kişinin yakınlarına ait ve aileler o a geldiğinde sıklıkla “hayır” diyor. Bu direnci kırmak amacıyla gerçekleştirilen kampanyada, organlarını bağışlayacak kişi yakınları için bir mesaj kaydediyor. Ölüm durumunda bu kişiler aranarak “son mesaj” dinletiliyor.

Cinsel Travmalara Alternatif Terapi

Cinsel travmalar toplumların, ailelerin ya da her kimsenin sessiz kalmayı tercih ettikleri konuların başında geliyor. Eindhoven Tasarım Akademisi mezunu Nienke Helder’in cinsel istismara uğramış kadınlar için tasarladığı Sexual Healing Tools (Cinsel Rehabilitasyon Kiti), travma kaynaklı cinsel problemlerde kadınlara yardımcı olmayı amaçlıyor.

Kadın Sünnetini Anlatmak İçin Kesilen Videolar

ActionAid’in  kadın sünneti hakkında geniş çaplı bir farkındalık hareketi yaratmak amacıyla tasarladığı kampanya; videoları sert bir şekilde keserek araya giren duyurulardan oluşuyor. #BrutalCut adını taşıyan kampanyada mesaj; ünlü vlogger ve yayıncıların sıradan ya da eğlenceli video içerikleri arasına ani bir “cut” (kesme) ile serpiştirilmiş. Böylece; insanların düşünmek bile istemediği bu vahşetle yüzleşmesi sağlanıyor.

Canlı Bir Modelle Natürmort Çizimler

ALS hastalığına dikkat çekmek amacıyla tasarlanan çalışmada, hastalık nedeniyle artık sadece gözlerini hareket ettirebilen Hiro Fujita, ressamlara bir natürmort mankeni olarak poz veriyor. Japonya gibi kusurları saklama eğiliminde bir kültürde, hastalığının kaybettirdiği her şeyle spot ışıkları altına çıkmak da kesinlikle cesaret istiyor. İnsanların hastalıkları veya engelleri hakkında konuşmaktan, kendilerini göstermekten çekinmemesi adına da önem taşıyan bir çalışma.

Bir Baba ve Doğurduğu Oğlunun Hikayesi

LGBT hakları grubu Grupo Gay de Bahia, bir baba-oğulun sıcak hikayesini konu alan filmle sevgi söz konusuysa etiketlerin anlamsızlığı değiniyor. Reklam ajansı Propeg tarafından yaratılan 2 Cézar Sant’Anna’nın gerçek öyküsünü anlatıyor. Küçük bir çocuğun sesinin dış ses olarak babasını anlattığı filmde, baba-oğulun günlük yaşamından kesitler izliyoruz.  Ancak hikaye bundan daha fazlasını içeriyor çünkü Cezar aslında Beatriz olarak dünyaya gelmiş, oğlunun doğrumundan sonra da erkekliğe geçiş yapmış. Film de etiketlerin ve yargılamaların sevgi, aile, dostluk gibi kavramlar karşısında ne kadar boş olduğunu vurguluyor.

Meme Kanserine Karşı Şarkı Söyleyen Memeler

Meme kanseri konusunda farkındalık yaratmak için çalışan MACMA, sosyal medyanın kadın memesiyle olan kavgasına meme uçlarını ağıza dönüştürerek yanıt veriyor. Reklam ajansı David tarafından hazırlanan film, bizleri şarkı söyleyen memelerle tanıştırıyor. Meme uçları yerinde gördüğümüz ağızlar; herkesin (kanser hariç herkesin) memeleri ne kadar da sevdiğini anlatan, Broadway stili bir şarkı söylüyor.

Mülteci Krizi İçerisindeki LGBTİ Bireyleri Ele Alan Belgesel

Suriye’deki mülteci krizi içerisinde LGBTİ bireyler daha da zorlu bir savaş veriyorlar. Geldikleri toplumlarda yaşadıkları savaşın yanı sıra cinsel kimlikleri üzerine yapılan saldırıları da yaşıyorlar. Bunlar üzerine ışık tutan bir çalışma olan Mr. Gay Syria, eşcinsellerin sesini duyurabilmek, onların da var olduğunu gösterebilmek için önemli bir farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Belgesel yapımcısı Ayşe Toprak’ın bu belgeseli  Türk, Alman ve Fransız ortak yapımı.

Kusurları ve Regli Vurgulayan Renkler

Sosyal medyada Zinteta kullanıcı adıyla paylaşım yapan Cinta Tort Cartró, kusur sayılan bölgeleri gökkuşağı renklerindeki boya ve sim kullanarak öne çıkarıyor. Böylece, genelgeçer güzellik anlayışının kadınlar üzerinde yarattığı travmayı tersine çevirmek, kadını kendi bedenini sevmeye yöneltmeyi hedefliyor. Bunun yanı sıra regl kanını temsil eden gökkuşağı renklerinde lekelerle dolu iç çamaşırlar da tasarlayarak regli tabu olmaktan çıkarmayı amaçlıyor.

Etiketlere Baş Kaldıran Öpücükler

Aşkın herkes için eşit olduğunu göstermek amacıyla yapılan “Fans Of Love” isimli çalışma; maç başlamadan önce çiftleri yakalayarak öpüşmelerini büyük ekrana yansıtan Kiss Cam’i kullanıyor. Çalışmada; özellikle genç, güzel, beyaz ve heteroseksüel çiftleri seçen bir öpücük kamerası yerine tarafsız bir “Kiss Cam” yerleştirilmiş. Bu kamera tribünleri dolaşarak dil, din, ırk, cinsiyet, yaş, cinsel yönelim ayırt etmeden çiftleri bulmuş, öpücüğü yansıtmış ve insanların sevginin her şeklini alkışlamasını sağlamış.

Çocuk Sahibi Olamayan Bir Çiftin Hüznü

American Greetings’in ABD’de kutlanan Ulusal Ebeveynler Günü için hazırladığı “Not Alone” isimli film; ebeveynliğe alışılmadık bir yerden bakıyor. Film; pek çok genç çiftin boğuştuğu ama çok da açık açık ifade etmediği, markalar tarafından pek gündeme getirilmeyen bir sorunu ele alıyor: Çocuk sahibi olamamak. MullenLowe tarafından yaratılan film; ebeveyn olmanın zorluklarından ziyade ebeveyn olamamanın zorluğunu irdeliyor.

Akıllı Telefonla Sperm Testi

YO sperm testi; erkeklerin kliniklerde sperm testi yaptırırken yaşadığı can sıkıcı durumlardan kurtulmasını ve kısırlık gibi konuşmaktan çekindikleri bir konudaki sorularına kendi özel alanları içerisinde yanıt bulmalarını amaçlıyor. Test bir mobil uygulama ve telefonunuzun kamerası ile flaşını kaplayan ek bir mikroskop parçadan oluşuyor. Bu test kitini kullanarak erkekler doktora gitmeden, evde üreme sağlığı kontrolü yapabiliyor.

Sevdiğinin Elini Sımsıkı Tutmaya Teşvik Eden Kampanya

Yapılan bir araştırma; yargılanma, etiketlenme ve rahatsız edilme endişeleri endeniyle eşcinsel çiftlerin toplum içinde elele tutuşmaya çekindiğini ortaya çıkarmış.  ANZ Bank’ın LGBTİ festivaline verdiği desteği duyurmak için hazırladığı kampanya da tam olarak bu iç görüden hareket ediyor. Kampanya filmi, elele tutuşan ama sonra toplum önünde oldukları için çekinerek ellerini birbirinden çeken çiftleri gösteriyor. Film #HoldTight etiketi eşliğinde kampanyanın mikrositesine yönlendiriyor.

Güzelinden Bir İş

LGBTİ bireylerden çok azı iş yerinde cinsel kimliğini çekinmeden ifade ediyor.  İşe başvuru sürecinde ayrımcılık yaşayanların sayısı da oldukça fazla. Ayrıca, kimliği açık olanların çalışma arkadaşlarından gördüğü baskı da verimi düşüren bir faktör. Kaos GL ve Pikan Ajansın hazırladığı #GüzelindenBirİş kampanyası bu olumsuz tabloya dair farkındalık yaratma amacı güdüyor. Kampanya kapsamında hazırlanan internet sitesi guzelindenbiris.com, tipik bir kariyer ilanı sitesi gibi ancak ilanlar “gerçek” birer iş ilan değil; LGBTİ dostu mesajlar olduklarını fark ediliyor.

Empati İçin Aynalı Kutu

Tribeca Film Festival, “See Yourself in Others” adlı rekşam filmiyle ayrımcılığa karşı empatiyi vurguluyor. Filmde kafalarında 5 tarafı aynalarla çevrili birer küp taşıyan insanlar New York sokaklarında geziniyor. Gelip geçenler o insanlara baktıklarında aynalarda sadece kendi yansımalarını görüyorlar. Beyaz bir polis, siyah bir adamın gövdesinde kendisini görüyor; bir musevi, müslüman bir adamda yansımasıyla yüzleşiyor. Böylece ayrımların toplumda yarattığı tabulara ayna tutuyor.

LGBT İçin Alfabe

Spor salonu Equinox’un LGBT kuruluşu The Center ile beraber hazırladığı “LGBTQAlphabet: Six Letters Will Never Be Enough”  isimli film; LGBT dünyasının içinden çeşitli kelimelere alfabenin her harfine denk gelecek şekilde yer veriyor. Film kelimelerin ne demek olduğunu ya da sözlük karşılıklarını anlatmıyor; kelimelerin gerçek insanlar için ne anlam ifade ettiğini gösteriyor çünkü aslında önemli olan da bu.

79 Yaşındaki Pino’nun Atlayışı

Merck’in toplumların yaşlılığa bakışını değiştirmeyi hedefleyen WE100 isimli projesini tanıtmak amacıyla çocukların antreman yaptığı bir havuzda bir sosyal deney gerçekleştirildi.  Deneyde kenardaki anne-babalara tramplenden atlamak isteyip istemeyecekleri soruluyor. Bir çoğu  bunun için fazla yaşlı olduklarını belirtirken tramplene bir adam çıkıyor. 79 yaşındaki Pino Auber, kusursuz bir atlayışla kendini suya bırakıyor. Deney; bir şeylere geç kalmış hissetmenin yersiz  olduğunu vurgularken yaşlılık hakkındaki düşüncelerimizi de sorgulatıyor.

Görsel: YouTube