Tasarımları, kampanyaları ve iş birlikleriyle her daim sansasyonel bir marka olan Balenciaga, tarihinin en büyük kriziyle karşı karşıya. Fransız lüks moda markası, yayınladığı iki ayrı kampanya ile bu defa sansasyon değil, dev birer skandal yarattı.
Yeni yıl tatil dönemi için hazırladığı koleksiyonunda yer alan ürünleri fetiş aksesuarlarla birlikte çocuk modeller kullanarak tanıtan Balenciaga’nın, adidas iş birliğiyle gerçekleştirdiği İlkbahar 2023 kampanya çekiminde de çocuk pornografisini suç kabul eden federal bir yasaya ait belgelere yer verdiği ortaya çıktı.
Rahatsız edici kampanya görselleriyle büyük tepki çeken Balenciaga, fotoğrafları tüm platformlardan silerek 14.3 milyon takipçisi bulunan Instagram hesabından bir özür açıklaması yayınladı.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Her şey 16 Kasım’da Balenciaga’nın kampanya görsellerini yayınlamasıyla başladı. Fotoğraflarda bondage/sado-mazo aksesuarlar takılmış oyuncak ayıları tutan ve tasma, içki şişeleri ve mumlarla çevrelenen çocuk modellerin görselleri şok etkisi yarattı. Pedofiliye ve çocuk istismarına göz yummakla suçlanan marka kısa sürede #cancelBalenciaga ve #BalenciagaGate hashtag’leri ile Twitter ve TikTok’ta trend oldu. Birçok kişi markayı ve kreatif direktörü Demna Gvasalia’yı suçlarken görüntülere yönelik tepkiler hızla büyümeye devam etti.
the brand “Balenciaga” just did a uh….. interesting… photoshoot for their new products recently which included a very purposely poorly hidden court document about ‘virtual child porn’
normal stuff pic.twitter.com/zjMN5WhZ0s
— shoe (@shoe0nhead) November 21, 2022
Balenciaga is very much cancelled in my eyes, I don’t care what explanation they come up with. don’t mess with children
— Gia (@virgoessence) November 22, 2022
Kampanya fotoğrafları daha önce Toy Stories adıyla -Balenciaga’nınki kadar tartışmalı bir dekorla olmasa da- benzer işler yapan National Geographic fotoğrafçısı Gabriele Galimberti tarafından çekildi. Galimberti yaptığı açıklamada, Balenciaga çekimi için kullanılan ürünler veya modeller üzerinde hiçbir denetiminin olmadığını belirterek kendisine gönderilen nefret mesajlarının yanlış hedeflere yönelik olduğunu, asıl sorundan ve suçlulardan uzaklaştırdığını sözlerine ekledi.
Balenciaga için bu ilk değil!
Öte yandan Balenciaga’nın bu tartışmalı kampanyası, markanın daha önceki işlerinden birinde gözden kaçan bir detayın da kullanıcılar tarafından fark edilmesine neden oldu. Balenciaga’nın adidas ile yaptığı 2023 ilkbahar sezonu iş birliği kapsamında gerçekleştirilen kampanya çekimlerinden birinde, ABD Yüksek Mahkemesi’nin çocuk pornosuna ilişkin karar alıntısının bulunduğu belgelerin çekim aksesuarı olarak kullanıldığı ortaya çıktı.
Üzerinde Balenciaga x Adidas çantasının bulunduğu çocuk pornografisi içeren bir mahkeme kararından alıntı yapılan belgeler için Balenciaga, “büyük olasılıkla bir televizyon dizisinin çekimlerinden gelen gerçek yasal belgeler” yorumunda bulundu. Önce geçen hafta çocuk modellerin kullanıldığı kampanyası ardından Pazartesi günü de adidas reklamındaki yasal belgeler için iki farklı açıklamayla özür dileyen şirket, çocuk istismarıyla mücadele eden kuruluşlarla çalışmanın yollarını araştırdığını da sözlerine ekledi.
Markanın iş birliği yürüttüğü isimlerden Kim Kardashian da, bir haftalık sessizliğin ardından dün yaptığı açıklamayla Balenciaga ile olan ortaklığını yeniden gözden geçireceğini açıkladı.
I have been quiet for the past few days, not because I haven’t been disgusted and outraged by the recent Balenciaga campaigns, but because I wanted an opportunity to speak to their team to understand for myself how this could have happened.
— Kim Kardashian (@KimKardashian) November 27, 2022
Balenciaga, 2015 yılından bu yana kreatif direktör Demna Gvasalia tarafından yönetiliyor. Gvsalia başa geçtiğinden bu yana Balenciaga, IKEA alışveriş torbasından 2 bin dolarlık lüks çanta yaratılması ve Crocs terliklerin topuklu olarak yeniden tasarlaması gibi işleriyle dikkatleri çekiyordu. Gucci, Alexander McQueen ve Saint Laurent gibi markaların da sahibi olan Fransız Kering çatısı altındaki Balenciaga, kampanya skandalında sorumluluğu üzerine almamakta kararlı görünüyor.
Peki bu kampanya görsellerini kim onayladı?
Bu sorunun cevabını vermekten kaçınan çocuk istismarı tartışmalarının odağındaki şirket, fotoğraf çekimi için seti tasarlayan Nicholes Des Jardins’e ve yapım şirketi North Six, Inc.’e kampanya nedeniyle 25 milyon dolarlık bir dava açtığını açıkladı. Balenciaga, Jardins ve yapım şirketinin kampanya fotoğraflarına belirli belgeleri izinsiz olarak dahil ettiklerini ve medya dahil olmak üzere halkın markayı çocuk istismarı ile ilişkilendirmesine yol açtığını iddia ediyor.
Ancak ne Gvasalia’nın ne de herhangi bir marka yetkilisinin adı hiçbir şekilde dillendirilmiyor. Balenciaga’ya göre bir sanat yönetmeni ve yapım şirketi tamamen Balenciaga’dan bağımsız bir şekilde bu kampanyayı organize etmiş ve mucizevi bir şekilde de kendi kendilerine markanın resmi sosyal medya hesaplarından ve web sitesinden yine markanın onayı olmaksızın kampanya görsellerini yayınlamışlar gibi görünüyor.
Tam da hakikat sonrası çağ olarak nitelendirilen günümüze çok uygun bir yaklaşım. Herhangi bir markanın iletişim departmanında çalışan herkes marka yetkililerinin ve yöneticilerinin onayı olmadan herhangi bir kampanyanın duyurusunun yapılamayacağını gayet iyi bilirler. Hele ki, söz konusu olan Balenciaga gibi dev bir lüks moda markasıysa. Devam eden tepkilere bakılırsa, yayınlanan özür açıklamaları uzun süredir en hafif tabirle ahlak ve etiğe gereğinde az öncelik vermekle suçlanan moda sektöründeki Balenciaga skandalını sona erdirmeye yetmeyecek.
Son durum: Yapım şirketine açtığı davayı geri çektiğini duyuran Balenciaga’nın ardından kampanyanın fotoğrafçısı Galimberti ölüm tehditleri aldığını açıkladı. Bunun yanı sıra ABD’deki sağcı medya kuruluşları ve tanınmış isimler skandalı çeşitli komplo teorileriyle geliştirmeye devam ediyor. Balenciaga’da ise konuyla ilgili halen somut bir adım atılmış değil.
Görseller: Balenciaga, Twitter, Instagram
