Reklamcılar Platformu, Temmuz 2023’te paylaştığı ilk Taban Ücret Politikası Raporu ile sektör çalışanlarının mevcut ekonomik konjonktürün yanında yetersiz kalan maddi koşullarını ortaya koymuştu. Nitelikli işgücü olarak tanımlanan ve sayıları 5.000’i dahi bulmayan reklam çalışanlarının emeklerinin karşılığını “Asgari Seviyede” dahi alamadıkları gerçeğini orta koyan ve gelir kayıplarının %62,35 seviyesinde olduğunu tespit eden raporun ardından krizden çıkış yollarını konuşmak üzere ajansları ve çalışanları ilk kez Çözüm Masası zemininde bir araya getirmişti.

Reklamcılar Platformu: “Çağrımızı yineliyoruz; Çözüm Masada!”

Sektörün finansal potansiyelinin hâlâ çok yüksek olduğunu belirten platform, yaşanan sorunun kaynağını şöyle açıklıyor: “Ülke ekonomisine 360 Milyar TL’den fazla etkisi olan böylesi büyük bir sektörün dinamosu olan reklam ajanslarının ürettiği çıktı, yaratıcı çalışmalardan prodüksiyona, uygulamadan medyaya, araştırmadan ünlü kullanımına kadar büyük bir sistemin başlangıcıdır. Ancak reklam ajansları arasında bir meslek birliğinin olmaması ve “asgaride” bir anlaşmaya varılamaması, sektörün en büyük açmazı olarak karşımızda.” Platform, bu sorunu çözmek için Çözüm Masası’nı reklam ajanslarının katılımını artırarak sürdürmeyi hedefliyor.

Ocak 2024 Taban Ücret Politikası Raporumuz. pic.twitter.com/7n7r3eCemz

— Reklamcılar Platformu (@reklamci_pltfrm) December 29, 2023

Taban Ücret Politikası Raporu’nun sektörde bir ilk olduğuna, ajansların ve çalışanların rasyonel, finansal dayanağı haline geldiğine dikkat çeken Platform Aralık ayı biterken Ocak 2024 Taban Ücret Politikası Raporu’nu paylaştı. Raporda ideal olanı değil, asgari sınırı işaret ettiğinin altını çizdi.

Rapora göre bugün geldiğimiz noktada:

• Reklam çalışanlarının %95’i, temmuz ayında açıklanan taban ücret rakamlarına ulaşamadı.
• Yaşam maliyetinin yıllık %78,48 artış gösterdiği İstanbul’da, “barınamıyorum” diyen reklamcıların oranı %72,5’e dayandı.
• Reklam çalışanlarının yarıya yakını, en temel gereksinimlerini dahi karşılamakta zorlanırken, sektör nitelikli insan gücünü yitirmekte.

Rapor; “Mevcut Durum”, “Kıdemlere Göre Beli̇rlenen Taban Ücret Sınırı” ve “Önümüzdeki Dönem” başlıkları altında ilerliyor.

Türk-İş, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul Planlama Ajansı gibi kurumların verileri doğrultusunda maaş ve zam oranlarını analiz eden rapora göre; 6 aylık ortalama artış oranları %38 seviyesinde. Bu durum raporda şöyle açıklanıyor: “Reklam çalışanlarının asgari yaşam koşullarını sağlayabilmeleri için; öncelikle temmuz ayında açıkladığımız %62,35 oranındaki artışın uygulanması, ardından da bu raporda yer alan +%38 oranının hayata geçirilmesi gerekliliğini önemle vurguluyoruz. Bu bağlamda güncel rakamlarımız Reklamcılar Platformu Temmuz 2023 raporundaki rakamlara %38 eklenerek hazırlanmıştır.”

Ocak 2024 Taban Ücret Politikası Raporu’na göre reklam sektörü çalışanlarına kıdem bazında ödenmesi gereken ücretler aşağıdaki gibi:

• Açlık ve yoksulluk sınırı aritmetik ortalaması: 29.946,50 TL. Mesleğe ilk adımını atmış, yeni mezun bir reklam çalışanının başlangıç ücreti en az, açlık ve yoksulluk sınırı aritmetik ortalaması 29.946,50 TL olmalıdır.
• 1. seviye çalışan için başlangıç ücreti en az 38.549,26 TL olmalı. (Jr. Reklam Yazarı, Jr. Sanat Yönetmeni, Müşteri İlişkileri Temsilcisi, Grafiker, Jr. Yapımcı, Motion Designer, Sosyal Medya Yöneticisi vb.)
• 2. seviye çalışan için başlangıç ücreti en az 48.168,50 TL olmalı. (Reklam Yazarı, Sanat Yönetmeni, Grafik Şefi, Müşteri İlişkileri Süpervizörü, Stratejist vb.)
• 3. seviye çalışan için başlangıç ücreti en az 57.823,89 TL olmalı. (Yaratıcı Grup Başkanı, Müşteri İlişkileri Direktörü, Sosyal Medya Direktorü, Sr. Yapımcı, Strateji Direktörü vb.)
• 4. seviye çalışan için başlangıç ücreti en az 80.953,45 TL olmalı. (Kreatif Direktör, Head of Production, Müşteri İlişkileri Grup Direktörü, Grup Strateji Direktörü, Chief Digital Officer, Design Director vb.)
• Freelance Çalışan: Ajanslarla dönemsel ya da uzun vadeli freelance çalışanlar, en az, kıdemlerine denk gelen seviyedeki aylık taban ücret* üzerinden anlaşma sağlamalı.

Not: Seviyeler altında yer alan unvanlar sektör maaş ortalamalarına göre belirlenmiş ve sadece finansal açıdan gruplandırılmıştır. Aynı grupta yer alan unvanlar kıdem bakımından kıyaslanmamalıdır.

Ünvanlar ajanslara göre farklılık ve çeşitlilik gösterebildiği için gruplandırmalarda unvanlar örnek olarak eklenmiştir.

Reklam ajanslarında görev alan tüm çalışanların taban ücret sınırları, mevcut kıdem ve tecrübeleri göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Kıdeme ve tecrübeye göre alt sınır üzerinden fiyat artışı gerçekleştirilmelidir.

Yönetici pozisyonunda görev alan çalışanların (CEO, GM, CFO, CCO, ECD vb) taban ücretinin belirlenmesinde, her ajansın kendi ortalama maaş seviyesi ve ücret politikası esas alınmalıdır.

Bu rapor, net ücretler üzerinden hazırlanmıştır. Tüm vergiler hariçtir.

* Freelance çalışanlar, ödeme konusunda şartları standarda oturtmak için, anlaşılan tutarın %50’sini peşin, kalan tutarı 15 gün vadeyle almalıdır. Ayrıca ajansla anlaşma yaparken, çalıştıkları süre kadar sigortalanma haklarının olduğunu hatırlatmalıdır.

Raporun “Önümüzdeki Dönem” başlığı altında ise şu çarpıcı ifadeler yer alıyor:

“Reklam sektörü, pandemi ve seçim dönemiyle derinleşen ekonomik krizden en çok etkilenen sektörlerin başında gelmektedir. Son 3 yılda mecra, medya, markom, yapım gibi birçok sektör bileşeni düzenli artışlarla değerini korumaya çalışırken reklam ajanslarının gelir artışları dramatik seviyede geride kalmıştır. Reklamcılar Platformu Temmuz 2023 raporunda detaylı bir şekilde ifade edilen, reklamcıların %62,35’lik gelir kaybı geçtiğimiz dönem de kapatılmamıştır.”

Internet sitesi üzerinden Reklamcılar Platformu’nun çalışmalarını inceleyebilir; gelişmeleri platformun Twitter’ı ve Instagram’ı üzerinden takip edebilirsiniz.

Görsel: Reklamcılar Platformu