Otizm, oldukça karmaşık bir konu, üç yaşından önce başlayıp hayat boyu devam eden, nedeni tam olarak bilinmeyen kalıtımsal bir gelişim bozukluğu. Farklı seviyelerde seyredebilen otistik spektrum bozuklukları; sosyal ve iletişimsel becerileri etkileyip, insanlarla etkileşimi güçleştirebiliyor, konuşmaya ya da öğrenmeye engel yaratabiliyor, yinelenen takıntılı davranışlara neden olabiliyor. Üstelik otizm oldukça da yaygın bir gelişimsel bozukluk: Otistik spektrum bozukluklarının görülme oranı 68 çocukta 1. Oran bu kadar yüksekken otizmli bireylerin hayata katılabilmesi için erken teşhis ve eğitimin önemi düşünüldüğünde, bu akıllı telefon ve tablet çağında otizm odaklı uygulamaların doğması da kaçınılmaz. Biz de dünya çapında Dünya Otizm Farkındalık Ayı olarak kutlanan Nisan ayı vesilesiyle, iPad ve iPhone üzerinde bulabileceğiniz otizme özel, yerli ve yabancı uygulamalar arasından bir derleme sunuyoruz.
Tohum Otizm Vakfı tarafından geliştirilen bu uygulama, otizm spektrum bozukluğu olan çocukların yanı sıra normal gelişim gösteren diğer çocukların da dinlediğini anlama becerisinin geliştirilmesine sağlamayı amaçlıyor. 2 bölüm ve toplam 10 modülden oluşan uygulamanın bir diğer önemli özelliği de aile ve eğitimciler için veri toplama ve analiz etmesi…
Dr. Yankı Yazgan danışmanlığında Otsimo tarafından geliştirilen ve 2 Nisan Dünya Otizm gününde hayata geçen bu uygulama, ilk Türkçe otizm teşhis uygulaması. Elbette otizme dair teşhisi koymak için mutlaka konunun uzmanı bir doktorun çocuğu görmesi gerekiyor ama bu uygulama ile 16-30 ay arası çocuğunuzda otizm bozukluğuna ilişkin ön tarama yapabiliyor, eğer bir şüphe durumu varsa atılması gereken adımları belirleyebiliyorsunuz.
Sembol tabanlı, ödüllü iletişim uygulaması Proloquo2Go, konuşamayan veya konuşma güçlüğü çeken 150.000’den fazla insanın sesi olma özelliğini taşıyor. Dil gelişimini destekleyen ve iletişim becerilerini artıran bu uygulama; ebeveynler, eğitmenler ve terapistlere de yardımcı olacak özellikler sunuyor. Uygulama; İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dillerinde geliyor.
Pictello, özellikle otizmli çocuklar için sosyal öyküler veya görsel zaman dizinleri yaratılmasına yardımcı oluyor, konuşan fotoğraf albümleri ve kitaplar oluşturmanın kolay bir yolunu sunuyor. Pictello Story’deki her sayfa, doğal tınılı metin okuma sesleri veya kendi sesinizle kaydettiğiniz, okunabilen bir fotoğraftan ve metnin olduğu videodan oluşuyor. Böylece kelime becerileri gelişiyor, sosyal yetiler pekiştiriliyor, dinleme-anlama becerileri güçlendiriliyor. Uygulamanın İngilizce, İspanyolca, Almanca, Fransızca, Türkçe veya Felemenkçe seçenekleri bulunuyor.
4 yaş ve üzeri çocuklar için geliştirilen bu uygulama otizmli çocukların ele alınan nesne fotoğraflarını eşleme becerisi, matematik, okuma-yazma, fotoğraflı etkinlik çizelgesi takibi gibi birçok becerisinin ön koşulunu oluşturmasını sağlıyor.
Autism Core Skills, okul öncesi çağındaki otizmli çocuklar için, öğrenme sürecini eğlenceli ve ilgi çekici dersler sunuyor. Okuma, matematik ve iletişim becerilerini artırmaya yönelik bu dersler; özel temalarla öğrenmeyi eğlenceli hale getiriyor, ikili oyunlarla sıra bekleme ve kurallar gibi konuları öğretiyor. Uygulama içerisinde eğitmene yönelik ders planları ve öğrenme grafikleri de bulunuyor. Türkçe dahil 24 dilde sunulan uygulama, tüm otizmli çocukların potansiyellerini açığa çıkarmayı hedefliyor.
Children With Autism: A Visual Schedule
Apple Watch ile çalışabilen A Visual Schedule, otizmli çocuklar ve yetişkinler için tasarlanmış ilk giyilebilir resim tabanlı zaman planlayıcı. Kolayca anlaşılan bir simge ve ilerleme çubuğuna sahip uygulama, insanların planlanmış aktivitelerini bağımsız bir şekilde takip edebilmelerine yardımcı oluyor. Görsel programlar, otistik spektrum bozukluklarına sahip bireylerin rutinleri daha iyi yönetmelerine yardımcı oluyor.
Otizmli veya özel çocuklar için daha pek çok uygulaması olan Touch Autism tarafından geliştirilen Touch Trainer, dokunmatik ekran teknolojisini öğretmeyi hedefleyen basit bir neden sonuç uygulaması. 5 yaş ve altı çocuklar için tasarlanmış bu uygulama ince motor becerilerinin yanı sıra neden- sonuç ilişkisini de öğreten “ilk uygulama” olma özelliğini taşıyor. Uygulamanın önemi dokunma becerisinin kazandırılmasıyla daha sonra gelebilecek pek çok uygulamanın kapısını açan bir “ilk beceri” uygulaması olması.
5N1K, 3 – 8 yaş arası normal gelişim gösteren tüm çocuklar ve konuşma terapisti veya eğitimcilerin uygun gördüğü tüm özel çocuklar için. Eğitimciler tarafından planlanan ve sanatçıların çizip seslendirdiği bu uygulamada dil ve konuşma terapisti Seda Eyilikeder bilimsel altyapısı ve mesleki deneyimini paylaşırken oyuncu Gülçin Şantırcıoğlu canayakın sesiyle her kartın soru ve cevap cümlelerini seslendiriyor.
5 yaş ve altı çocuklar için tasarlanan ve Türkçe dahil 47 dilde sunulan bu uygulama; Montessori metoduna dayanan temeli ile çocukların harfleri öğrenmesine yardımcı oluyor. Özellikle dokunma duyusuna seslenen Montessori yöntemi; uygulama özellikle ya da sadece otizmli çocuklar için değilse de, onlar için de gayet faydalı bir destek. İngilizce, Fransızca, Almanca ve İspanyolca seslendirme seçeneği ile geliyor.
Daha önce detaylarını yazdığımız Otsimo, iki farklı uygulama sunuyor. Otsimo Çocuk, otizmli çocukların öğrenme kabiliyetlerini geliştirmek amacıyla özel eğitimciler ile birlikte çalışılarak yaratılmış oyun bazlı bir platform. Oyunlar giderek artan seviyeleri ile birlikte çocuklara harfler, şekiller, duygular vb. temel kavramları öğretmek için tasarlanmış. Otsimo Aile ise Otsimo Çocuk üzerinden bulunan oyunlara uzaktan takip ve kontrol izni vererek otizm eğitimini maksimum verime ulaştırmayı hedefliyor.
Autism Apps; otizmli, Down sendromlu ya da özel eğitime ihtiyaç duyan diğer çocuklara yönelik uygulamaların listelendiği bir uygulama. Uygulamaların yorumları, bilgileri ve bağlantıları var. Geliştiricisi Touch Autism‘in kendi uygulamalarının yanı sıra 30 kategoride bu alandaki uygulamaları göstererek kolaylık sağlıyor. Bu konu da Apple’ın hazırladığı otizm uygulama rehberini de kullanabilirsiniz.
Görsel: Enuma – iTunes App Store
