ABD’de polis şiddeti sonucu hayatını kaybeden George Floyd’un üzerine ülke genelinde nefret söylemi ve ırkçılık üzerine protestolar düzenleniyor. Bu ırkçılık karşıtı yaşanan ayaklanma ve protestolar bir yana ABD Başkanı Donald Trump’ın sosyal ağlar konusunda imzaladığı kararname ve Facebook’un bu duruma karşı aldığı tavır ABD’de gündem konusu olmuştu. Facebook’un uzunca bir süredir nefret söylemi konusunda herhangi bir adım atmaması tepkilerin artmasına yol açarken bardağı taşıran son damla Donald Trump’ın Facebook üzerinden yaptığı bir paylaşım oldu.
Twitter üzerinden de paylaşılan “Yağma başlarsa silahlar ateşlenmeye başlar” sözü bu platform üzerinde şiddeti yüceltiyor uyarısı verilerek yayınlandı. Facebook ise ABD Başkanı’nın nefret söylemi içeren paylaşıma karşı herhangi bir girişimde bulunmadı.
Nefret söylemi içeren paylaşıma karşılık Stop Hate for Profit boykotu
Donald Trump’ın şiddet içerikli paylaşımı konusunda herhangi bir adım atılmazken bunun üzerine büyük markalar birer birer boykot kararı açıklamaya başladı. Color of Change, National Association for the Advancement of Colored People (NAACP) ve diğer sivil toplum kuruluşlarının önderliğinde #StopHateforProfit (Kâr için nefreti durdur) etiketi ile başlayan kampanya kısa sürede hızla yayıldı. The North Face, Rei, Patogania, Upwork ve Dashlane Facebook ve Instagram’a ücretli reklam vermeyeceklerini açıklayan ilk markalar oldu. Yapılan açılamalarda ırkçı, şiddet ve nefret dolu içeriğin, yanlış bilgilerin Facebook platformunda dolaşımının engellemesi için böyle bir adım atıldığı söylendi.
We’re in. We’re Out @Facebook #StopHateForProfit
Learn more: https://t.co/uAT7u7mjBG https://t.co/jVxTIH5ThQ
— The North Face (@thenorthface) June 19, 2020
We will pause all paid advertising on Facebook and Instagram in the US in support of the #StopHateForProfit campaign. Facebook, Inc. must take the clear and unequivocal actions to stop its platform from being used to spread and amplify racism and hate. >>>https://t.co/7OpxtcbDGg pic.twitter.com/I989Uk9V3h
— Ben & Jerry's (@benandjerrys) June 23, 2020
Facebook ilk tepkilerin ardından markaların bu kararına saygı duyduğunu belirten bir açıklama yaptı. Nefret söyleminin kaldırılması için çalışmalara devam edeceklerini bildirdi. Ancak bu sözlere rağmen markaların boykotu genişledi.
Coca-Cola geçtiğimiz cuma günü tüm dünyada sosyal medya platformlarında reklam yayınlamayı durdurduğunu açıkladı. Unilever 31 Aralık tarihine kadar ABD’de Facebook, Instagram ve Twitter’da reklam yayınlamayacağını duyurdu. Verizon ve Hershey’s de bu süreç içerisinde kurucuları vasıtasıyla boykota katıldığını duyuranlar arasında yerini aldı.
Starbucks da tüm sosyal medya platformlarında reklam yayınlamayı durduracağını söyleyen şirketler arasında ismini yazdırdı. Listeye sonradan giren marka Pazar günü yaptığı açıklamada nefret söylemine karşı durduklarını belirtirken hem liderlerin hem de politika yapıcıların değişimini sağlamak için bir arada olmanın önemine dikkat çekti.
Thank you to @starbucks for answering the call and telling Facebook it’s time to #StopHateForProfit. We need all companies to come together in solidarity to send this message against hate. https://t.co/Z3CIHY2QZc https://t.co/Gn3HJcBJ1p
— Jonathan Greenblatt (@JGreenblattADL) June 28, 2020
Boykot eden markaların sayısı 200’e yaklaştı
Facebook kurucusu Mark Zuckerberg, son olarak şirketinin Kasım ayında gerçekleşecek ABD seçimlerine kadar politikalarını ihlal eden içerikleri ayrıştıracaklarını açıkladı. Ancak süregelen boykotun genişleyerek yayılması halen devam ediyor. Sosyal medya platformu geçtiğimiz yıllarda yaşadığı Cambridge Analytica veri skandalı olayı ile birlikte tarihinin en kötü dönemlerini geçiriyor. Gelirinin neredeyse tamamını reklamlar üzerinden sağlayan Facebook geçtiğimiz yıl 70 milyar dolar kazanç sağlamıştı. Mark Zuckerberg’in net serveti şu anda 7,2 milyar dolar azalarak 82,9 milyar dolara düştü. Facebook’un piyasa değeri de 56 milyar dolar azaldı. Şirketin bu ve benzeri gelirlerden yoksun kalması sosyal medya platformunda köklü değişimin öncüsü olabilir.
Şu ana kadar 200’e yakın şirket boykota katıldı. Katılım arttıkça oluşturulan boykot listeleri de güncellenmeye devam ediyor. Tüketici davranışlarının şirketler için önemli olduğu bu noktada şirketlerin mantıklı seçimler yapması gerekiyor. Tüketicinin eğilimi de göz önünde bulundurulduğunda Facebook üzerinden reklam vermenin insanlara ve topluma bir değer katmayacağı öne çıkıyor. Markalar şu anki pozisyonları ile müşterilerinin yanındaki duruşlarını sağlamlaştırmaya çalışıyor.
These are the companies that spend the most $ on Facebook ads.
Will you join the boycott and tell Facebook to stop spreading racism and hate?!@ProcterGamble@Walmart@Microsoft@Target@amazon@HomeDepot@Diageo_News@nytimes@dominos@BestBuy#StopHateForProfit
— Sacha Baron Cohen (@SachaBaronCohen) June 26, 2020
I was on @cnni early this morning to talk about #StopHateForProfit. That was before @unileverusa and @Honda signed up. Thank you to @NAACP, @ColorOfChange, @ADL, @CommonSense, @rashadrobinson. https://t.co/j4LdH8X6Wf
— Roger McNamee (@Moonalice) June 26, 2020
Görsel: Twitter
