Tüketici alışkanlıkları, teknolojinin ve çevre duyarlılığının yükselmesiyle büyük bir değişim geçirdi. İhtiyaç duyulan mal veya hizmete internet üzerinden anında erişebilmek mümkün. Üstelik satın almak yerine ihtiyaç duyulduğu sürece kullanılması ve yalnızca o süre için kullanım ücreti ödemek – hatta ücret yerine takas ya da karşılıksız olarak edinmek de – mümkün artık. Çünkü paylaşım ekonomisi tüketiciye bu imkanı sunuyor. Özellikle konut ve otomobil ihtiyacı söz konusu olduğunda, büyük paralar ödemek yerine geçici kullanım ücreti ödemek çok daha özgürleştirici bir şey günümüz insanı için. Bu eğilim, köhne kapitalizm tarafından da hemen yeni bir kan olarak kabul gördü ve paylaşım ekonomisine zıtmış gibi görünse de yeni büyük şirket modellerinin ortaya çıkmasına bile neden oldu. Airbnb ve Uber gibi devler bunlar içinde en bilinenleri. Trendler bir yana, paylaşım ekonomisi özünde sürdürülebilir yaşam prensipleriyle uyum içinde olduğundan yaşamımıza, yaşadığımız kente ve her şeyden önce de gezegenimize iyi gelecek bir yaklaşım. Bunun farkında olan İzmir Büyükşehir Belediyesi de paylaşımlı araç kullanımını hayata geçirdi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi kent sakinlerini paylaşım ekonomisine teşvik ediyor: “Sahip olma, paylaş!”
Paylaşımlı araç projesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi İZELMAN Genel Müdürlüğü ile Garenta iş birliğiyle hayata geçirildi. “Moov by Garenta Araç Paylaşım Modeli” adlı sistem, akıllı telefonlara indirilen MOOV by Garenta uygulamasıyla çalışıyor ve dakikalık araç kiralama fırsatı sunuyor. Kullanıcı uygulamayı indirip sisteme üye olduktan sonra, ihtiyacı olduğunda en yakın aracı sistem üzerinde görebiliyor ve kiralayabiliyor. Aracın yanına geldiğinde telefonu algılayan otomobilin kilidi açılıyor. Torpido gözünden anahtarı alan kullanıcı, araçla işi bittikten sonra hizmet bölgesi içerisinde aracı güvenli bir yere park ederek kiralamasını sonlandırabiliyor. İzmir Belediyesi kullanıcılara park etme konusunda teşvik ve kolaylık da sunuyor. Belediye, sisteme dahil araçların otoparklarından ücretsiz yararlanmasına izin veriyor. Modelin uygulamaya konulmasıyla birlikte İzmir’de toplam 200 paylaşımlı aracı hizmete girmiş oldu.
Kullanıcıların, akıllı telefonuna indireceği “MOOV by Garenta” uygulamasından üye olarak, ihtiyacı olduğunda en yakın aracı sistem üzerinde görüp beğendikten sonra kiralayabileceği sistem Başkan Tunç Soyer’in katılımlarıyla basına tanıtıldı.
? https://t.co/K9tiSCyQgK pic.twitter.com/OU4jtVd76L— İzmir Büyükşehir Belediyesi (@izmirbld) February 26, 2020
İzmir’de böyle bir adımın atılması, İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Tunç Soyer’i yıllardır takip edenlerimiz için aslında pek de sürpriz değil. Şahsen ben de yaklaşık 10 yıldır neler yaptığını uzaktan takip ediyorum. Çevre sorunlarına duyarlılığı ve uluslararası yerel kalkınma modeli Cittaslow (Sakin Şehir) hareketini Türkiye’ye taşımasıyla tanıdım pek çoğunuz gibi. Tunç Soyer, Seferihisar belediye başkanı olduğu dönemde, Seferihisar’ı sakin şehir yaparak bir dünya markası haline getirmiş ve tohum yasasına karşı geliştirdiği Seferihisar modeli ile de ses getirmişti. Hatta Cittaslow-Sakin Şehirler Birliği’nin genel başkan yardımcılığına da seçilmişti.
Aracı istediğin yerden al, ihtiyacın kadar kullan, istediğin yere bırak
“Binlerce yıldır süregelen ve ‘sahip olma’ üzerine kurulu ekonomik modelin yerini ‘birlikte kullanım’, ‘paylaşım’, ‘eş sahiplik’ kavramları üzerine kurulu ‘paylaşım ekonomisi’ modeli alıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, ‘İzmir Akıllı Paylaşım’ adlı platform aracılığıyla tüm aktörleri bu yeni ekonominin parçası olmaya davet ediyor” diyor Tunç Soyer.
İzmir Büyükşehir Belediyesi BİSİM ile bisiklet paylaşım modelini de hayata geçirmişti. Tüm bu adımlarla hedeflenen İzmir’de trafik sıkışıklığını, hava kirliliğini ve otopark talebini azaltmak. Otopark alanlarını açık ve yeşil alan olarak kent sakinlerinin hizmetine sokmak.
1 paylaşımlı aracın tercih edilmesi 10 aracın trafikten çıkması demek
MOOV by Garenta’dan Emre Ayyıldız sistemin detaylarını şöyle açıklıyor: Kiralama yapacağınız zaman uygulamayı açıyorsunuz, size en yakın araçları uygulama üzerinden 15’er dakikalık periyotlar halinde, 9,5 TL’den başlayan fiyatlarla kiralıyorsunuz. Her 15 dakikalık kiralamanıza 5 kilometrelik yakıt ve sigorta dahil. Aracın kapılarını uygulama üzerinden açıyorsunuz, anahtarı torpidodan alıyorsunuz ve kullanmaya başlıyorsunuz. Her şey dijital, her şey sadece birkaç tık. Bugün, 1 paylaşımlı aracın tercih edilmesi 10 aracın trafikten çıkması anlamına geliyor. Bu hem trafik hem de maliyet açısından fayda sağlıyor. Avrupa’nın birçok ülkesinde yerel yönetimler paylaşımlı araçları destekliyor. İzmir’in gösterdiği bu vizyonun, diğer kentlerimize örnek olmasını temenni ediyoruz.”
Görsel: İzmir Büyükşehir Belediyesi
