Elektrikli araçların yalnızca ulaşıma değil, evlere ve hatta elektrik şebekelerine enerji sağlamaya başladığı yeni bir dönem hızla şekilleniyor. İsveç merkezli bir elektrikli otomobil üreticisi olan Polestar, çift yönlü şarj teknolojisinin kullanıldığı yeni sistemiyle bu alanda resmi bir adım attı. Şirket, Polestar 3 modelinin evlere enerji aktarmasını sağlayan bi-directional (çift yönlü) şarj çözümünü duyurdu ve ABD’nin Kaliforniya eyaletinde enerji firması dcbel ile birlikte sistemin ilk versiyonunu kurmaya hazırlanıyor.
Kurulum üç temel bölümden oluşuyor: Sürücü, Polestar 3’ü evinin yakınına getiriyor; ardından dcbel’in “Ara” adlı ev enerji ünitesi devreye giriyor. Son bileşen ise aracın, evin ve elektrik şebekesinin enerji akışını yöneten yazılım. Bu yazılım sayesinde araç park halindeyken bataryasındaki enerjiyi eve aktarabiliyor, ihtiyaç duyulduğunda şebekeye de geri besleme yapabiliyor. Polestar, Almanya’da ikinci versiyonun geliştirilmesi için çalışmaların sürdüğünü, markanın “Zaptec Go2” adlı ev tipi şarj cihazını Avrupa pazarına sunmasıyla sistemin daha geniş coğrafyalara yayılacağını belirtiyor.
Aslında Tesla da çift yönlü şarj teknolojisini bazı modellerinde kısmen uyguluyor. Örneğin Model Y Performance, V2L (araçtan yük) ve V2H (araçtan eve) desteğiyle bataryasındaki enerjiyi elektrikli cihazlara ve evlere aktarabiliyor. Ayrıca Cybertruck modeli “Powershare” sistemi sayesinde araçtan yüke, eve ve hatta başka araçlara enerji verebiliyor. Ancak Tesla’nın çoğu modeli hâlâ tam anlamıyla şebekeye enerji verme (V2G) kapasitesine sahip değil; yani uygulama henüz sınırlı ve yaygın değil.
Bu adımlar, elektrikli araçların alternatif elektrik kaynağı olarak kullanılmasına yönelik önceki vakaları da doğrular nitelikte. Avustralya’daki Tropical Cyclone Alfred sırasında bazı elektrikli araç sahipleri, araçlarını V2L (vehicle-to-load) özelliği sayesinde elektrik kesintilerinde ev eşyalarını çalıştırmak için kullanmıştı. Haberlerde, bir Ioniq 6 sahibinin yalnızca bataryasının yüzde 28’iyle ışıkları ve büyük ev aletlerini, hatta küçük bir klimayı altı saat boyunca çalıştırdığı aktarıldı. Brisbane’de bir MG4 sahibinin de benzer şekilde aracından ev aletlerine enerji sağladığı bildirildi. 2013 model bir Nissan Leaf sahibi ise basit bir inverter yardımıyla aracını jeneratöre dönüştürerek buzdolabını ve cihazlarını günde yalnızca yüzde 10 batarya tüketimiyle çalıştırdı. Aynı şekilde Kia EV9 ve Ford F-150 Lightning sahipleri de şebeke kesintilerinde araçlarını güç kaynağına dönüştürmeyi başardı.
Çift yönlü şarj teknolojisi, elektrik kesintilerine karşı kritik rol oynayabilir
Elektrikli araçların enerji kaynağı olarak kullanıldığı bir diğer önemli örnek, 2023’te Kaliforniya’da PG&E ile Ford’un yürüttüğü pilot program oldu. Program kapsamında F-150 Lightning modelleri, evlere yedek güç sağlamak üzere test edildi. 2024’ün ikinci yarısında başlayan ikinci aşama ise araçtan şebekeye enerji aktarımını içeren V2G (vehicle-to-grid) denemelerini kapsadı.
Aynı yıl, Avustralya Ulusal Üniversitesi’nin yürüttüğü bir çalışmada Canberra’daki 16 Nissan Leaf aracının şebeke acil durumuna gerçek zamanlı yanıt verdiği kaydedildi. Victoria’daki büyük bir kömür santralinin fırtına nedeniyle devre dışı kalmasının ardından, şarj halinde olan dört araç anında şebekeye enerji vermeye başladı; park halindeki diğer 12 araç ise otomatik olarak devreye girerek ulusal şebekenin dengelenmesine katkı sağladı.
Bugün hâlâ yalnızca sınırlı sayıdaki elektrikli araç bu kapasiteye sahip ve sistemler yüksek maliyetli. Ayrıca sık kullanım, batarya sağlığında uzun vadeli aşınmalara yol açabiliyor. Ancak çift yönlü şarj teknolojisi hızla geliştiriliyor. Uygulamalar ölçeklendiğinde, elektrik kesintilerinin sık yaşandığı bölgelerde hatta en uzak yerleşimlerde bile elektrikli araçların geçici jeneratör olarak kullanılması mümkün olabilir.
Gelişmeleri Polestar ve dcbel paylaşımları üzerinden takip edebilirsiniz.
Görsel: Pexels
