Tasarlanmış nesneler duygusal travmaları iyileştirmeye yardımcı olabilir mi? Nienke Helder, cinsel istismara uğramış kadınlar için tasarladığı Sexual Healing Tools (Cinsel Rehabilitasyon Kiti) ile bu soruya olumlu yanıt veren tasarımcılardandı. İşin biraz da neşeli ve deneysel uçlarına doğru ilerlersek Rui Sun’ın tasarladığı Emotional First Aid Kit (Duygusal İlk Yardım Kiti) de anmadan geçemeyeceğimiz işlerden. Yine Elizabeth Commandeur ve Mark Starmach tarafından bir duygusal ihtiyaçlar otomatı olarak tasarlanan Intangible Goods ve Lara Défayes’in akıllı telefonunu elinden düşürmeyenler için yaptığı absürt FOMO Survival Kit (FOMO Hayatta Kalma Kiti) önemli çalışmalardandı. İsrailli tasarımcı Yaara Nusboim’in tasarladığı Alma bebekleriyle bu terapi setlerine bir yenisi daha eklendi.
“Alma”, oyun terapisinde kullanılmak üzere tasarlandı
Yaara Nusboim, Alma terapi bebekleri için çocuk psikologlarıyla iş birliği yapmış. Böylece tedavi sürecinin bir parçası olarak çocukların bastırılmış duygularını dışa vurmalarına yardımcı olabilecek bir dizi ahşap oyuncak ortaya çıkmış. Bebekler, oyun terapisinin bir parçası olarak kullanılıyor. Sette 6 tane Alma bebeği bulunuyor. Bunlar; korku, acı, boşluk, sevgi, öfke ve güvenlik gibi farklı duygulara karşılık geliyor.
“Bir çocuğun dili kelimeler değil, oyuncaklardır”
1930’ların tanınmış psikanalisti Melanie Klein’ın öncülüğünü yaptığı oyun terapisi yöntemine göre; çocuklar bir terapist tarafından analiz edilirken ve yönlendirilirken, konuşma yerine oyun ortamında deneyimlerini yaşamaya teşvik ediliyor. Nusboim de bu yönteme inan bir tasarımcı ve bu inancını “Bir çocuğun dili kelimeler değil, oyuncaklardır” sözüyle açıklıyor. Tasarımcıya göre bir oyuncakla oynamak çocuğun özel sorunlarına güvenli bir psikolojik mesafe sağlıyor. Bu sayede terapist çocuğun yaptığı seçimleri – hangi oyuncakları seçtiği, oyun şekli ve benzeri – gözlemleyebilir. Böylece de çocuğun zihinsel ve duygusal durumunu öğrenebilir.
Oyun terapisi, pediatrik psikolojide yerleşik bir yöntem olmasına rağmen Nusboim bunun için özel oyuncaklar yapılmadığını, sıradan oyuncaklarla bu yöntemin uygulandığını fark etmiş. Böylece Alma bebekleri tasarlamaya karar vermiş. Bir yıl boyunca yedi farklı çocuk psikoloğu ve farklı çocuklarla çalışmış. Terapistler Nusboim’e çocukların kendilerini oyuncak bebeklerde gördüklerini aktarmışlar. Bu yüzden farklı malzemeler kullanarak oyuncakları çeşitli duyguları aktarmaya açık hale getirmiş.Oyuncakların çocukların oynamak isteyeceği kadar ilginç olması, öte yandan da çocuğun kendi düşüncelerini ve duygularını yansıtabilmesi için mümkün olduğunca soyut olması temel kriterleri olmuş.
İnsanın içini ısıtan, nazik bir görünüme sahip olan cilalı akçaağaç ve onun tam tersi gibi görünen eğlenceli renk ve dokulardaki silikon dolgular oyuncakların ana malzemeleri. Örneğin sevgi bebeği, kuş tüyü desenlerine benzer yumuşak bir pembe yakaya sahip. İnsanda dokunma hissi yaratan bu görüntüsüyle Nusboim’e göre insan dokunuşunu ve bir dokunuşa özlemi, temsil ediyor. Gövdesi küre şeklinde olan oyuncak beklenmedik bir şekilde ağır. Bu da stabilite duygusuyla bağlantı kuruyor.
Kırmızı silikon dikenleri olan bebek ise öfke bebeği. Dikenler, sert ahşap bedenin içinde sıkıştırılmış ve bastırılmış ancak dışarıya sızmak isteyen öfkeyi temsil ediyor. Nusboim’e göre malzemelerdeki zıtlık, bebekler gibi çocukların da hem olumlu hem de olumsuz deneyimlerle var olduğunun ve bunda yanlış bir şey olmadığının anlaşılmasına yardımcı oluyor.
Şu anda, Nusboim her bebeği kendisi yapıyor. Bir torna ve freze makinesi kullanarak ahşabı kesip oyuyor. Ardından 3B baskı silikon paraçaları ekliyor. Oyuncakları gelecekte daha yaygın olarak kullanılabilir hale getirmek için endüstriyel üretime de geçebilmeyi umuyor.
Yaara Nusboim’in çalışmalarını internet sitesi ve Instagram’ı üzerinden takip edebilirsiniz.
