Geçtiğimiz hafta sonundan beri ciddi boyutlarda tartışılmaya devam eden Facebook deneyi ilk olarak ve de en çok kullanıcıların izni alınmadan akışlarının manipüle edilmesi konusunda tepki çekmişti. Bu tartışma NYU Creative Telecommunications programında araştırmacı ve programcı olan Lauren McCarthy’nin Facebook Mood Manipulator‘u geliştirmesine ilham kaynağı oldu.
Facebook Mood Manipulator’da da kullanıcı haber akışında ağırlıklı olarak olumlu veya olumsuz içerikli paylaşımlar görebiliyor, bu sefer fark işlemin kullanıcının keyfine kalmasında. Böylelikle kimsenin kimseden izin alma gerekliliği de kalmıyor.
Daily Dot yazarı EJ Dickson söz konusu uzantıyı deneyip hakkında düşündüklerini haberinde aktarmış. Deneyimi sonucunda uzantının ruh halini o kadar da manipüle etmediğini itiraf eden Dickson, bunun da McCarthy’nin uzantıyı geliştirmedeki amaçlarından biri olduğunu da ekliyor. McCarthy, bu uzantıda olduğu gibi yapılan deneyde de kullanıcıların akışının duygusal tonunda anlamlı bir değişiklik olmadığını düşünüyor. Bunun nedeni de hem bu uzantıda hem de meşhur deneyde kullanılan dilsel analiz yazılımı olan LIWC (Linguistic Inquiry Word Count) ‘nin genellikle kısa cümlelerden oluşan Facebook durum bildirimleri analizi için pek de ideal bir ölçüt olmaması. Facebook deneyinin yöntemi üzerine yapılan eleştiriler arasında da yöntemin bu konudaki zayıflığı başı çekiyordu.
McCarthy geliştirdiği bu uzantıyla, deneyde kullanılan olumlu ve olumsuz ölçütler dışında agresif ve açık kriterleriyle de kendi akışınızı istediğiniz gibi manipüle etmenize olanak tanırken bir anlamda hafta boyunca yapılan tartışmaları yeniden gözden geçirmenizi sağlıyor. McCarthy bahsettiği gibi kusurları olan bu teknolojinin “zihnin arayüzü” gibi bir potansiyeli olduğunu da görmezden gelmiyor.
Chrome üzerinden çalışan Facebook Mood Manipulator’ı denemek isteyenler ücretsiz olarak web sitesinden indirebiliyor.
Bu gelişmeyle beraber Facebook’un uzun zamandır çeşitli manipülasyonlarda bulunduğuna dair birtakım haberler de çıkmıştı. Son olarak Pazar günü CNN International’da Facebook deneyi sonrasında tartışılan bu detayları University of North Carolina’dan Yardımcı Doçent Zeynep Tüfekçi ve University of Austin’den Araştırma Görevlisi Tal Yarkoni ele almıştı. İzlemeye değer olan bu on dakikalık tartışmanın videosu aşağıda yer alıyor.
[Not: Aslında tüm bu kusurlu veya kusursuz algoritmaları aşan bir manipülasyon aracı var ki onu ele alan bir örneğe de önceden burada yer vermiştik. Buna da değinmeden geçmeyelim.]
