Dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli kültür miraslarını herkesin erişimine açan dijital arşiv ve envanter çalışmaları yapılıyor. Pandeminin etkisiyle bu dijitalleşme çalışmaları oldukça hız kazanmış durumda. Ülkemizde gerçekleştirilen ve bağımsız bir proje olan Kültür Envanteri Atlası da bu alandaki heyecan verici gelişmelerden. Reklamsız ve güvenilir bir bilgi kaynağı olmayı amaçlayan bu harita, kullanıcıların katılımıyla zenginleşecek çok önemli bir çalışma.

Harita temelli kültür arşivi: Kültür Envanteri Atlası

Kültür Envanteri Atlası ile karşılaştığımda ilk refleksim, yaşadığım bölgeyle ilgili girdileri görmek adına hemen arama çubuğunu kullanmak oldu. Çok yakınımda olmasına rağmen ziyaret etmeyi atlamış olduğu birkaç yeri hemen tespit ettim. Ayrıca en yakınımdaki en bilindik tarihi mekanı da aratıp Kültür Envanteri Atlası’na ne tür veriler girildiğini kontrol ettim. Söz konusu mekanda 4 yıl önce çekmiş olduğum fotoğraflardan oluşan arşivime bakıp bu fotoğraflarla haritaya katkıda bulunabileceğim aklıma geldi. Haritaya konum girdikten sonra sağ taraftaki ara/filtrele menüsünün de oldukça kullanışlı olduğunu fark ettim. Ayrıca yakın zamanda görsel dizin ekleneceği de duyurulmuş.

Haritaya; yer ekleme, hatalı/eksik içerik bildirme, fotoğraf ve çizim ekleme, Vikipedi makalesi eşleştirme gibi pek çok şekilde katkıda bulunmak mümkün. Kültür Envanteri Atlası’nın editörleri arasında yer alarak yaşadığınız yerin ya da istediğiniz bir bölgenin kültür elçisi de olabiliyorsunuz. Tüm bu katkıları nasıl yapabileceğinizi öğrenmeniz için de çok açıklayıcı bir kullanım ve katılım rehberi hazırlamışlar.

11 bine yaklaşan kültür varlığını geliştirmek, eksikleri tamamlamak için ''kültür elçisi'' olmak ister misiniz? https://t.co/hzp2NWxGt9 pic.twitter.com/7AeNQ3Vay3

— Kültür Envanteri Atlası (@envanteratlasi) March 23, 2020

Haritadan faydalanırken nereden başlayacağına karar veremeyenler için ana sayfadaki “keşfet” bölümünde gezinmek de oldukça keyifli olabilir. Bu bölüm, müze küratörlerinin belli bir temaya göre hazırladığı sergilere benziyor. Bir bakıma sanal müze deneyimi yaşatıyor insana:

“Bilirsek, koruruz!”

Projenin yönetim ve geliştirme ayağı Caner Cangül’ün, tasarım ve geliştirme ayağı ise A. Erdem Şentürk’ün imzasını taşıyor. Projenin amacı Anadolu, Balkanlar ve yakın coğrafyasında bulunan, “kültür varlığı” tanımına dahil olabilecek her türlü öğeyi araştırarak envanterini çıkarmak. Kültür varlıklarını, projeye özgü kriterler çerçevesinde değerlendiriyorlar ve bu doğrultuda tescilli olup olmadığına bakmaksızın veritabanına dahil ediyorlar. Hedef çevremizde bulunan kültür varlıkları ile ilgili güvenilir, güncel bir bilgi kaynağı sunmak ve kültürel zenginliğimizi daha görünür hale getirmek.

Görsel dizin, pek yakında Kültür Envanteri Atlası'nda…

Seçeceğiniz filtrelere uyan kültür varlıkları sadece haritada noktalar halinde değil, görsel dizinde de gösterilecek.

Örnek: Nişan taşları pic.twitter.com/6nWMw0HDiv

— Kültür Envanteri Atlası (@envanteratlasi) November 18, 2020

Projeye yapacağımız katılım çok çok önemli. Hepimiz evimize yürüyüş mesafesinde yer alan kültürel mirasları- tarihi bir kütüphane, müze, hamam, anıt ya da dini yapı da olabilir – bu haritaya dahil etmek ya da haritada bulunuyorsa eksiklerini karşılamak üzere çabalayabiliriz. Ayrıca bu tür bir çaba yerine maddi destekte bulunmak isterseniz yine [email protected] adresi üzerinden proje ekibiyle irtibata geçebiliyorsunuz.

Görsel: Kültür Envanteri Atlası