ABD’li tasarımcı Suzie McMurtry, orman yangını sırasında otomatik olarak tetiklenerek yangın sonrasında toprağı canlandıran miselyum topları geliştirdi. Bazı mantar türlerinde bulunan hif adlı ipliksi yapıların birleşmesiyle oluşan miselyumlar, mantarların toprak altındaki bölümlerinde bulunuyor.
McMurtry’nin geliştirdiği Living with Wildfire adlı sistem, milyarlarca uyuyan istiridye mantarı sporu ve suyla dolu kapalı bir çelik kaptan oluşuyor. Çelik kabın etrafında yer alan miselyum bölmesi, alev geciktirici özelliği ile sistemi koruyor. Miselyum kapsülü ise kurşunsuz çabuk eriyen kalayla kaplandı. İşleyişe göre bir orman yangını esnasında kabın içinde bulunan su buharlaşacak ve kapta basınç oluşturarak mantarın havaya fırlamasını sağlayacak. Yangının yatıştığı alanlarda kök salabilmeleri umuduyla mantar sporlarının uzaklara ve geniş bir alana yayılması sağlanarak yangın sonrasında toprak zehirden arındırılacak.
ABD’de orman yangınlarının sıkça yaşandığı California eyaletinde yaşayan Suzie McMurtry, 2020 yılında bölgede yaşanan korkunç yangınların ardından İngiltere’ye göç etmiş. Ancak dünyanın pek çok yerine yayılan yangınlar orada da McMurtry’nin peşini bırakmamış. İngiltere’de her geçen yıl artan orman yangınlarında, 2022 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 200 oranında artış yaşanmış. “Bu yüzden yenilenmenin sembolü olabilecek ama aynı zamanda orman yangını iklim riskinin burada bile arttığını kabul eden bir şey yaratmak istedim” diyor tasarımcı.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Henüz test edilme imkânı bulamayan prototip, McMurtry tarafından küçük ölçekli, merkezi olmayan bir orman yangını sigorta planı olarak tasarlandı. Sistem, kirlenmiş bir ortamdan kirleticileri parçalamak ve uzaklaştırmak için doğanın geri dönüştürücüleri olarak da bilinen mantarları kullanan deneysel bir yöntem olan mikoremediasyonu kullanıyor.
Remediasyon, herhangi bir sahanın endüstriyel kirlilikten arındırılarak ilk ve doğal haline getirilmesi işlemlerini ifade ediyor. McMurtry’nin mikoremediasyon için istiridye mantarlarını seçmesinin özel bir nedeni bulunuyor. Omnivor yani hem etçil hem otçul bir ayrıştırıcı mantar olan istridye mantarı, arsenik ve kurşun gibi ağır metalleri bile emebiliyor. Ancak parçalayamıyor.
Living with Wildfire sistemi, tohumları alevin en kötüsünden korumak için yalnızca ateşe maruz kaldıktan sonra açılmak üzere evrimleşen Contarta çamı ve Güney Avustralya’nın Banksia marginata ağacı gibi ağaçların ateşe tepki veren tohum kabukları örnek alınarak modellendi. Tasarımcı, toprağı stabilize etme ve erozyonu önleme konusundaki doğal yetenekleri göz önüne alındığında, mantarların orman yangınlarının neden olduğu hasarı hafifletmek için doğa temelli bir çözüm olabileceğine inanıyor.
Görseller:Suzie McMurtry, Instagram, Youtube
