Çocuklara bazı şeyleri anlatmakta zorlanabiliyoruz, hele ki travmatik bir süreç sonrası çocuğun zorlandığını görüp ne yapacağımızı bilememek iyiden iyiye iç burkan bir durum. İşte bu tip anlarda elimizin altında olmasını isteyeceğimiz türden bir kitap var. Amerikan Psikoloji Derneği onaylı “A Terrible Thing Happened” şimdi yenilenmiş baskısıyla Okuyan Koala Psikolojik Hikâyeler Serisi altında Türkçe olarak yayınlandı: “Çok Kötü Bir Şey Oldu”
Çocukların hayati becerileri kazanmalarını amaçlayan rehber kitap serisinin bir halkası olan “Çok Kötü Bir Şey Oldu” alt başlığının da söylediği gibi, travma yaşamış çocuklar için bir hikaye. Çocuklara yönelik ilham verici kişisel gelişim kitaplarıyla tanınmış Margaret M. Holmes tarafından akıcı bir metinle yazılan ve Cary Pillo tarafından yumuşacık çizimlerle renklendirilen kitap; hayatlarında kötü veya üzücü deneyimler yaşamış çocuklara yol gösteren, onlara yalnız olmadıklarını hissettiren ve baş etme becerilerini artıran bir kitap.
“Sherman çok kötü bir şeye şahit oldu. Bu kadar kötü bir şey yaşamak onu fazlasıyla korkutmuştu. İlk başlarda yaşadığı olayı unutmaya çalıştı ama içinde bir şey onu sürekli rahatsız ediyordu. Kendini üzgün, bazen de öfkeli hissediyor ve vücudunda anlam veremediği ağrılar oluyordu. En kötüsü de tüm bunların sebebini bilmemesiydi. Derken yaşadığı bu kötü şeyi konuşabileceği biriyle tanıştı. Sonrasında Sherman kendini çok daha iyi hissetmeye başladı.”
Hikayede, yaşanan kötü deneyimin ne olduğu dillendirilmiyor. Bu iki anlamda önemli, hem çocuk kendi deneyimini hikayedeki deneyimin yerine koyabiliyor. Hem de kötü olaylardan bahsedilerek çocuklara yeni kaygılar yüklenmemiş oluyor. Bir çocuk için travmatik olabilecek her şey hikayedeki “kötü” olay yerine konabilir: Yakının kaybı, hastalık, kaza, istismar, şiddet, terör, deprem…
Araştırmalara göre travmatik bir olaya şahit olmuş çocuklar, “ikincil” kurbanlar olarak kabul ediliyor ve travmanın mağduru olan birincil kurbanlar kadar veya onlardan daha fazla acı çekiyorlar. Bu nedenle, çocuklar için böyle bir durumda güvendiği bir yetişkinle konuşabilmek çok çok önemli. Bu kitap da tam olarak buna yardım etmeye çalışıyor. Kitabın ana konusunu oluşturan hikaye 4 – 7 yaş arası çocuklara seslenirken, ebeveyn bölümü de yetişkinler için değerli bir kaynak sunuyor.
Sevimli Sherman’ın hikayesi sayesinde çocuklar Sherman’ın yaşadıklarıyla paralellik kurarak, kötü olayların sadece onların başına gelmediğini, bunda kendilerinin suçu olmadığını, konuşabilecekleri insanlar olduğunu ve hissettiklerinin normal olduğunu görüyor. Ebeveynler için hazırlanmış bölümde ise travma yaşamış çocuklarla nasıl ilişki kurulabileceği, nasıl konuşulacağı, onlara nasıl yardım edilebileceği gibi bilgiler bulunuyor.
Kitaba dair Amazon’daki yorumlardan biri, kitaptaki en hoşuna giden yerin, çocuklara bazen anne-babaların, bazen de öğretmen ya da diğer yetişkinlerin yardım edebileceğinin anlatıldığı kısım olduğunu söylüyor. Her çocuğun illa anne ve babayla büyümediğini, bu tip çocukların da düşünülmüş olmasının çok önemli olduğunu vurguluyor. Bu benim için de çok değerli bir görüş zira benim de anne-baba-çocuktan oluşan klasik ailenin dayatıldığı çocuk kitaplarına itirazım var! Çocuk kitaplarının daha kapsayıcı olmalarını gerektiğini düşündüğümden kitaptaki bu kısmı ben de çok sevdim.
Umarım, hiçbir zaman bu kitaba ihtiyacınız olmaz ama böyle bir kitabın var olduğunu bilmek iyi bir şey.
Görsel: Okuyanus Yayınevi
