“GEEKSTA PARADISE:The Ballers of Uber, Airbnb + GitHub” oturumu SXSW’nin en çok ilgi gören oturumlarından biri olduğu için konuşmacılardan önce çıkan sunucuların esprileri ile başladı, eğer rastgele salonda olan biri varsa çıkmasının daha iyi olacağı, çok fazla kuyruk olduğu ve kimsenin çişini yapacak vakit bulamayacağı söylendi. Daha sonra hep beraber yerlerimizden kalkıp koltuk aralarındaki boşlukları doldurup kuyruktaki insanlara yer açmaya çalıştık sunucuların talimatıyla. Ardından da ikisi Harlem Shake eşliğinde dans etmeye başladılar.
Böyle yüksek enerjiyle başlayan oturumda dünyanın en önemli girişimlerinin kurucuları yaşadıkları zorlukları ve girişimlerin büyümesinin ne demek olduğunu anlattı.
Uber, ‘herkesin özel şoförü’ sloganıyla yola çıkan San Franciscolu bir internet girişimi. Akıllı telefonunuzdan talepte bulunuyorsunuz, size en yakındaki araba ve şoförü alıp istediğiniz yere bırakıyor, süreçlerle ilgili mesajlar telefonunuza geliyor gerçek zamanlı olarak. Taksilerdeki gibi o an şoföre para ödemek gibi bir durum yok, zaten Uber’in yarattığı deneyimi benzersiz kılan da taksi ve şoför kavramlarına yeni, alternatif bir boyut getirmesi; o an şoföre para ödemeden stil sahibi bir araçla ulaşımınızı sağlıyorsunuz. Uygulama mobil uygulamanızı bağladığınız kredi kartınızdan daha sonra ödemenizi kendi çekiyor.
Travis Kalanick Uber’in CEO’su. Uber 36 şehirde servis veriyor ve O’na göre Amerika’da büyüyor olmanın olmanın zorluklarını yaşıyor; Kalanick bunu Paris’te bu işi yapmanın Colarado’da yapmaktan çok daha kolay olduğunu söyleyerek destekliyor. Devletin onlara rakip olup olmadığı sorusuna ‘hayır’ diyerek yanıt veriyor, hisselerini halka açma konusunda ise yanıtı şu an özel sektörde daha çok para olduğu yönünde. Austin ve Dallas’ta hizmet veren Uber yakında Houston’a da açılmayı düşünüyor. Amerika’daki taksilerin devlet ile başının belada olması ve kontrolün çok sıkı olmasından dolayı Uber’in yaşadığı sıkıntılar var girişim olarak, hatta SXSW sırasında Austin’de Uber’in kullanımını yetkililer yasaklamak istedi bunun karşılığında da şirket hizmeti ücretsiz yaptı. Rakibi olan şirket SideCar da aynı yolu seçti.
Kalanick’e göre girişimci olmanın zorluğu ve geceleri uyumadan önce düşündüren şeyler 5 kişiden 45 kişiye çıkmanın zorluğu ama esas zorluk 200’den 800’e cikmak. Bir de her girişim için başlangıçlar zor. 10.000lerce sürücü ile çalışırken ve yıl içinde çok büyüdükleri için yılda 600 kişiyi işe almak, derecelendirme yapmak liderlik göstermek ve organizasyonu yönetmek beceri istiyor. Rekabet söz konusu olduğunda SideCar’ın Uber’in lisanssız sürücülerle yürüyen versiyonu olduğunu söylüyor ve yetenekli mühendislerine güvendiğini ekliyor, kendi oluşumlarının daha sürdürülebilir ve yasal olduğunu belirtirken tabii ki Uber daha ucuz bir hizmet olabilirdi ama bu hukukun güzelliği (?) diyor.
Kalanick için girişimci olmak her zaman tırmalamak demek, rahata erdiyseniz yeterince iyi değilsiniz. Her gün hisselerinizi takip edecek insanlar olacak, ulaşım sektörünün geleceğini icad etmek basit bir iş değil, kendinizin inanmadığı bir girişime yatırım bulmak mümkün değil, isterseniz 5 birim isterseniz 50.000 birim yatırım alın bunu sahip olduğunuz aynı yetenekle alıyorsunuz, dolayısıyla bir girişimci için küçük bir mesele ile başa çıkma yeteneği ile büyüğüyle çıkma yeteneği aynı. Kalanick’in önerisi inancınızla ayakta durmanız ve prensiplerinize sahip çıkmanız.
GitHub‘ın CTO’su Scott Chacon. GitHub birçok popüler projenin de depolandığı bir açık kaynak yazılım platformu, yazılım kontrol ve takip sistemi.
Konuşması en ilham verici konuşmalardan biriydi günler boyunca dinlediğim, temelde problem çözme yeteneğinden bahsetti diyebiliriz ilk önce biraz kendinden bahsetmesinin ardından. GitHub herhangi bir iş modeli ve iş tecrübesi olmadan, yalnızca dünyayı daha iyi bir yer haline getirme amacıyla yola çıkmış bir girişim. Eğer bir işe başlıyorsanız işi nasıl yapacağınıza bakın ve ürünün ilk prensibini temel alın diyor, çünkü ona göre bir iş modeli ilk gününden sonra çok faza değişmez hep aynı şekilde devam eder, bu sanayi devriminden beri bu şekilde diye ekliyor.
“Eğer bir iş modeli kurmayı kitaplardan öğrenmediyseniz deneyimlemek ilginç oluyor. Biz şirketimiz şöyle olmalı, böyle olmalı diyerek yola çıkmadık zaten nasıl olacağını bilmiyorduk.” diyor ve çalışma modelleri ile ilgili en ilham verici kısımlara geçiyor. Chacon GitHub’ın yıllarca bir ofisi olmadan çalıştığını söylüyor. Şirket, çalışan sayısı 15’e çıktiğı zaman bir ofis tutmuş ve hiçbir zaman ofise gelmeyi zorunlu kılmamış. Bizde çalışma saatleri, toplantı talepleri, müdürler, yöneticiler yok; liderler var var herkes fikir üretiyor geliştiriyordu diyerek ekliyor bu işin neden böyle işlediğini. Daha önce evlerinde ve kafelerde çalışan ekibin o rahat hissettikleri aynı ortamı yaratmak için tuttukları ofise büyük masalar koyup bir kafe gibi düzenlemişler; yalnızca kablosuz internet bağlantısı ve masalarda duran kahveler temel alınan şey. Kimse kubik ofislerde çalışıp, işe kaçta gelip çıktığını kağıtlara işlemek zorunda değil, herkes yetişkin ve önemli olan çalışırken nerede verimli ve iyi hissettikleri Chacon’a göre. Bir yandan da henüz yeni Yahoo CEO’su CEO Marissa Mayers’ın çalışanların evden çalışmasını tamamen yasakladığı gerçeği var. Chacon bu fikre tamamen karşı çıkıyor, mesele verimlilik.
GitHub’in temel prensibi şu soruları sormak:
1. Soru: Problemin kökeni ne?
Bir GitHub toplantısına girerseniz mutlaka topluluğun problemin temeline odaklandığını görürsünüz diyor Chacon.
2. Soru: Neden?
Chacon’a göre bu basit soruyu şirketin her türlü aşamasında uyguladığınızda çok işe yarıyor.
Neden sabah 8 akşam 5 formatında çalışalım?
Neden ofiste çalışalım? Belki de işbirliği doğar ve yüzyüze olmanın faydalarını görürüz.
Peki, ama neden her gün? Neden 8-5?
Her gün beyin fırtınası yapmak yerine problemleri çözmenin başka stilleri olamaz mı?
Chacon çalışanların mutluluğunun sadakata dönüşmesinin önemini yeniden vurguluyor. Çalışma ortamı bir eğitim çevresi ortamı olmalı evet, ama peki ofisinizde insanlara yuvada gibi mi üniversitede gibi mi hissettiriyorsunuz? Ofis çevresinde insanların nasıl bir ortam istediğini iyi inceleyin diyor Chacon, genel verimliliği etkiler, bizim ofisimizde hiçkimse çocuğunun önemli bir gününü kaçırmaz diye de ekleyip saygımızı sonuna kadar hak ediyor. Bu yaklaşım çalışanların sadakatine dönüşüyor, O’na göre dünyanın herhangi bir yerinden biriyle çalışabilirler, ofiste olması şart değil.
Şirket yönetiminde herkes telefonla bağlantı halinde, herkes katkıda bulunabilir ve iletişimde kalabilir.
Sonuç olarak GitHub’in prensibi şu: Problemin temeli ne? Nasıl çözebiliriz? Diğer şirketler ne yapıyor, biz ne yapıyoruz? “Yarattığınızdan tatmin olmak değil büyülenecek bir şey yaratmak.” işe akıllarda kalan cümle.
Şimdi de Chacon’un sunumunu paylaşmak isterim. SXSW oturumdan 30 gün önce sunumun gönderilmesini istemiş, durumlar böyle olunca da Chacon bunları göndermiş, dikkatimizin dağılmasının ya da sıkılmamızın mümkün olmadığını söylüyor :)Bunu da endüstriyel psikoloji alanında bir deneyden feyz alarak yapıyor; haftada 6 gün, 12 saat çalışılan fabrikada verimlilik düşünce ortalığa yünle oynayan yavru kediler koymuşlar ve verimlilik artmış.
