Siri gibi sesli asistanlar giderek gündemimize otururken sesini duyuramayan insanlara nasıl yardım edilebilir? Uluslararası yardım kuruluşu Doctors of the World’un İspanya kolu Médicos del Mundo; bu soruyla yola çıkmış. Bu teknoloji-odaklı çağda, sesi duyulmayan insanlara dikkati çekebilmek için de teknolojiyi beklenmedik bir şekilde kullanmış.

Alcalá Üniversitesi Bilişim Bilimi ve Eğitimi Bölümü ile iş birliği yapan Médicos del Mundo; kendilerini duyuramayan insanların yaşadıkları hakkında farkındalık  yaratmak amacıyla bir uygulama yaratmış. SIRIA (Siri/ Suriye benzerliği) adını taşıyan bu uygulama; Siri’nin toplumun dışına itilen insanlar konusunda uzmanlaşmış hali. Sessiz insanların sesi olduğunu söyleyen duygusal bir yapay zeka.

Sesini Duyuramayanların Sesini Duyuran Bir Uygulama

Evsiz kalanlar, ülkelerini geride bırakmış göçmenler, sağlık sıkıntılarıyla boğuşan gençler, yaşlılar ve bunun gibi yüzlerce insanlar yapılan sohbetlerden büyük bir veri elde edilmiş. Bu veri kendi içinde bir dile dönüştürülmüş. Kendisiyle konuşanlara akıllı yanıtlar veren uygulama; dayandığı veriden hareket ederek farklı sorunlar hakkında pek çok bilgi sunuyor. Bu sayede de çeşitli insanların yaşadığı hikayeler üzerinden sohbet etme fırsatı veriyor. Evsiz kalmak nasıl bir his sorusuna cevap veriyor; sınırı nasıl geçtiğini anlatıyor, günlük alması gereken ilaçları sıralıyor, insanlara nasıl yardım edebilecekleri konusunda öneriler veriyor.

Bu özel uygulamanın tanıtımı için konuyla ilgilenen bir grup insan test etmeye davet edilmiş. Tanıtım sırasında, insanlar SIRIA ile etkileşime girerek ondan çeşitli bilgiler almış. Siri-benzeri robotik bir sesle konuşan SIRIA, davetlilerin hepsini duygulandırmayı başarmış.

SIRIA’nın Bir Sırrı Var

Ancak, hepsi bu kadar değil. Zira SIRIA’nın bir sırrı var. Davetlilerinin konuşmalarının sonlarına doğru açığa çıkarılan bu sır, aslında SIRIA’nın sadece gerçek bir insanın konuşmalarını, seslerine robotik bir efekt vererek aktaran bit arayüz olması. Yani evet, SIRIA bir sesli asistan ya da yapay zeka değil, sadece gerçeği aktarmak için kullanılan bir araç. Seslerin sahibi gerçek kişilerse… Aslında her gün etrafımızda gördüğümüz o insanlar.

Çalışma için hazırlanan videonun sonunda, hiçbir teknolojinin gerçek bir hikaye kadar insanlara dokunamayacağını söyleniyor. Bundan sonra da SIRIA ile etkileşime girerek uzun sohbetlere katılan davetlilerin, çalışmanın sonunda “uygulamanın” anlattığı hikayelerin gerçek sahipleriyle önce telefon üzerinden sonra da yüz yüze tanıştığı anlar yansıtılmış. Bu noktada tabii bol sarılma, göz yaşı ve uyanış hali görülüyor. Sonra o kişilerin kendi ağızlarından, bu sefer arada robotik sesli bir yapay zeka olmadan, hikayelerin birazını dinliyoruz. Bu kadar ağır sorunlarla boğuşup sesini duyuramamanın ağırlığını iyice duyumsuyoruz.

La Despensa tarafından yaratılan kampanyanın amacı, artık haberlerde yer almasa da hala büyümeye devam eden bir soruna dikkat çekmek. Bunun içinde bu çok gerçek sorunla insanların yeniden bağlantı kurmasını sağlamak için yapay zekadan (ya da en azından yapay zeka vaadinden) faydalanılmış.