Sahte haberler, asılsız içerikler internet sayesinde çok hızlı yayılıyor. Sosyal medya üzerinden tek tıkla yapılan paylaşımlar kısa sürede bir çok insanın önüne geliyor. Teyit edilmemiş bu bilgilerin daha çok kişiye ulaşmasını engelleyecek bir seçenek de bulunmuyor. Yapılan sahte haberlerin doğruluğunu kontrol eden teyit.org gibi platformlar en azından sosyal medyada dolaşan bu haberlerin doğruluğunu kontrol edebiliyor. Brezilya merkezli ajans Artplan ve Metro Gazetesi de gerçek olmayan haberler konusunda insanları bilgilendirecek bir proje başlattı.
Proje, internet üzerinde yapılan işlemlerde robot olup olmadığınızı kontrol eden captcha üzerinden işliyor. Normalde belirlenmiş görüntüleri seçmenizi isteyen program, projeye özel bir yalan haber bulma uygulamasına dönüşüyor. Artplan ve Metro Gazetesi, gösterilen görseller içinde hangisinin sahte bir haber olduğunu bulunmasını istiyor. Yapılan seçimin doğruluğu ve yanlışlığına göre haber ile ilgili daha detaylı bir bilgi yapılan seçimden sonra kullanıcıya gösteriliyor. Metro Gazetesi başkanı Cláudio Bianchini gazeteciliğin gerçeğin koruyucusu olduğunu ve insanları doğru bilgilerle buluşturan nokta olduğunu ifade ediyor. Sahte haberle savaşmak için yapılabilecek her müdahalenin önemine vurgu yapıyor.
Sahte haberler sosyal medyadan yayılıyor
Ipsos tarafından yapılan bir araştırmaya göre insanların yüzde 86’sı sahte haberlere maruz kaldığını ve bu insanların haberleri bir seferlik de olsa gerçek olarak algıladığı açıklanıyor. Ayrıca insanlar yüzde 67’lik bir oranla Facebook’un sahte haberlerin en çok bulunduğu yer olduğunu düşünüyor. Bu oranı yüzde 65’lik oranıyla sosyal medya platformları, yüzde 56’lık oranıyla YouTube ve yüzde 51’lik oranla televizyon takip ediyor. Artplan yaratıcı direktörü Zico Farina hızla paylaşımın yapıldığı internetin haberlerin doğrulunu teyit etmek ve insanlara gerçeği göstermek için de uygun olduğunu söylüyor. Captcha gibi bir aracıyı yeniden tasarlayarak sistemi kendi lehlerine çevirdiklerini ifade ediyor.
Sahte haberler ülkelerin politik geleceğini, insanların sağlık durumuyla ilgili aldığı bilgiyi veya sadece gün içerisinde yaşanmış bir olayın gerçekliğini etkileyebiliyor. Sahte haberlerin boyutunun arttığı son zamanlarda yapılan bu proje sahte haberler konusunda farkındalık yaratılırken insanların gerçeklerle buluşması sağlanıyor.
Künye
Müşteri: Metro Newspaper
Ajans, Artplan
Yaratıcı Yönetmen: Zico Farina, Marcos Abrucio
Sanat Yönetmeni: Ary Nogueira
Metin Yazarı: Rafael Pascarella
Müşteri İlişkileri Yöneticisi: Luiz Villano
Prodüksiyon Müdürü: Clariana Regiani
RTVC: Karoline Justino, Patricia Oliva
Yapım: Bruno Werner
Yapımcı: Bossa Nova Films
İdari Yapımcı: Eduardo Tibiriça, Sandra Othon
Yapım Koordinasyonu: Valquiria Pacheco
Halka İlişkiler: Dani Harriz, Kiska Kaysel
Ses: Cabaret
Görsel: treassessoria
