Lübnanlı alternatif rock grubu Mashrou’ Leila’nın yeni şarkısı “Roman” için FP/ McCann Beyrut iş birliğiyle çekilen müzik videosu, Arap dünyasının klişelerini yeniden yorumluyor ve kadınları ön plana koyarak Orta Doğu’nun feminizm anlayışını ele alıyor.
Şarkı, ismini bölgede M.Ö. 63 – M.S 646 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatorluğu’ndan alıyor ve sözleri pek çok tarihi ve siyasi referansla yüklü. Rum kelimesi başta Roma İmparatorluğunu temsil ederken şimdilerde genel olarak Batı dünyasını anlatan bir kelimeye dönüşmüş. Dolayısıyla şarkının Batının Doğuya bakışına dair bir eleştiri olduğu söylenebilir. Şarkının içeriğini göz ardı etsek dahi çekilen müzik videosunun özgürleşmeye dair göndermesi oldukça net. Geleneksel kıyafetler içerisindeki kadınları modern dans hareketleri yaparken görüntüleyen video; zorlanmanın yenilenme yönünde bir adım olduğunu vurgularken umut dolu simgeler içeriyor. Bu da grup için alışıldık bir duruş aslında zira grubun cinsellik, LGBTİ hakları, kadın gibi konularda daha önce de tartışma yaratan pek çok şarkısı bulunuyor.
“Roman”ın videosu, bir kamyonun arkasında giden kimi baş örtülü, kimi örtüsüz geleneksel kıyafetler içerisindeki kadınlarla açılıyor. Bunlar farklı kültürden kadınların Lübnan’da giydikleri kıyafetler. Bu da grubun da dediği gibi, Batı medyasının Doğulu kadınları kurban olarak göstermek için kullandığı bir öğe aslında. Ancak, videodaki kadınlar duruşları ve bakışlarıyla bir kurban gibi lanse edilmiyorlar. Aksine, güçlü bireyler olduklarını hissettiriyorlar. Video ilerledikçe şarkıyla beraber dans etmeye başlayan kadının güçlü dansı da bu vurguyu anlatıyor. Dansın geleneksellikten uzak yapısı kadınların geleneksel görünümleriyle birleştiğinde ortaya çıkan tezat; Orta Doğu’da yükselen feminizm anlayışına dair bir betimleme adeta. Buradaki kadın, modern dünyayı ve gücünü kucaklarken geleneklerinden de vazgeçmiyor.
Videonun YouTube’daki açıklamasında yazdığı üzere, video dünyada hakim olan ve Arap-İslam dünyasıyla kendini uyumsuz addeden Batı feminizmini özellikle sorguluyor. Erkek müzisyenleri kahraman olmaktan çıkararak, kadın yönetmeninin bakışına tabi tutuyor ve kadınlar ileri giderken onları arka koltuğa yerleştiriyor. Şarkının sözleri zorlanma, çatışma, aldatılma gibi temalar üzerinde dönerken nakarat kısmındaki “aleihum!”(Charge! ) sözü ile baskıyı kurban olmaya bir bahane olarak göstermek yerine, direniş için fırsat sağlayan bereketli bir alan olarak konumluyor.
Videonun sonunda kadınlar hep bir araya gelerek denize doğru yürüyor. Bu da Lübnan toplumunda görülmesi istenen değişime dair oldukça güçlü bir metafor yaratıyor.
Künye:
Şarkı: Roman
Sanatçı: Mashrou’ Leila
Reklam Ajansı: FP7/McCann, Beirut
Yapım: Clandestino Films
Yönetmen: Jessy Mousallem
Görsel: YouTube
