Leonardo da Vinci, mühendislikten anatomiye, haritacılıktan astronomiye, resimden paleontolojiye uzanan çok geniş bir alanda üretim yaptı. Bu çok yönlülüğünün en güçlü kanıtı sayılan defterleri arasında en büyük olanı Codex Atlanticus. Konsept tasarımlar ve teknolojik fikirler içeren bu defter serisi, Visual Agency’nin Milano’daki Biblioteca Ambrosiana ve Mondadori Portfolio iş birliğiyle tamamen dijital ortama aktarıldı.
Da Vinci’nin 40 yılı aşkın bir dönem süresince oluşturduğu Codex Atlanticus, matematikten botaniğe, uçuş tasarımlarından çeşitli bilimsel araştırmalara ve müzik aletlerine kadar sayısız konuyu içeren 12 ciltlik bir koleksiyon. 16. yüzyılın sonlarında Milanolu heykeltıraş Pompei Leoni, da Vinci’ye ait bu belgelerin bir kısmını toparlayarak iki büyük ciltte bir araya getirdi. Bu ciltlerin ilki teknik ve bilimsel konulara, ikincisi ise anatomi ve sanatsal çalışmalara odaklanıyordu. Daha sonra teknik içerikli bu ilk koleksiyon, bugün 12 ciltten oluşan Codex Atlanticus’un temelini oluşturdu ve 1637’den bu yana tarihi kütüphane Biblioteca Ambrosiana’da muhafaza ediliyor.
Visual Agency, 2019 yılında da Vinci’nin ölümünün 500. yılı vesilesiyle Codex Atlanticus üzerinde veri görselleştirme odaklı bir dijital arşiv girişimi başlattı. Amaç, bu devasa koleksiyonu hem daha erişilebilir hem de etkileşimli hale getirmekti. Da Vinci’nin tüm kariyerini kapsayan bu çalışma; mekaniğin, hidrolik araştırmalarının, paraşüt tasarımlarının ve savaş makinelerinin de aralarında bulunduğu geniş bir ilgi yelpazesini gözler önüne seriyor.
12 ciltlik koleksiyon artık tamamen çevrim içi
Dijital veri tabanı oluşturulurken çeşitli sınıflandırma araçlarından yararlanıldı. Ziyaretçiler koleksiyonu yalnızca sayfa veya yıl sırasına göre değil, konuya göre de inceleyebiliyor. Renk kodlu grafikler, her konunun sayfalarda ne sıklıkta yer aldığını gösterirken, 1478–1519 yılları arasında da Vinci’nin hangi dönemlerde daha üretken olduğunu ortaya koyan yatay grafikler de sunuluyor. Bu etkileşimli yapı, kullanıcıların farklı sayfaları yan yana değerlendirip da Vinci’nin düşünce dünyasının yıllar içindeki evrimini takip etmesini kolaylaştırıyor. Visual Agency, bu aracı “da Vinci’nin ana eserinin interaktif görselleştirmesi üzerinden düşünce gelişimini analiz etmeyi sağlayan bir çözüm” olarak tanımlıyor.
Da Vinci’nin tasarımları, modern teknoloji için en önemli ilham kaynaklarından biri
Bir parantez açalım, Da Vinci’nin makineleri doğrudan üretime geçmemiş olsa da: uçuş makineleri, robotik, hidrolik, mekanik taşıma ve paraşüt tasarımları modern teknolojiyi ciddi bir şekilde etkiledi.
Was this the mind of a GENIUS exploring the edge of possibility? Leonardo Da Vinci sketched these beautiful spiral PERPETUAL WHEELS in the Codex Atlanticus and Codex Forster II. Were they pushing the boundary of what’s POSSIBLE… or simply elegant studies of impossible geometry… pic.twitter.com/bpXvVHnRvc
— WhatdoIknow (@Earstohearyou) November 26, 2025
Örneğin; hava vidası tasarımı, helikopterin prensiplerine öncülük etti. Modern helikopterler doğrudan onun çiziminden yapılmamış olsa da, dikey kalkış ve rotorlu uçuş fikri onun eskizlerinde ilk kez net bir şekilde ortaya kondu. Da Vinci’nin konik paraşüt tasarımı, modern paraşütün temel prensipleriyle çok benzer. 2000’lerde yapılan testlerde, tasarımının çalışabileceği kanıtlandı; yani teorik olarak bir kişi güvenle iniş yapabiliyor. Kendi kendine hareket eden makine tasarımı da otomobillerin ve robotik taşıma sistemlerinin temel mekanik fikirlerinden biri olarak görülebilir. Yine “mekanik şövalye” tasarımı, modern robotik ve insansı otomasyon için ilham kaynağı oldu. Günümüzde robotik kollarda ve insansı robotlarda benzer eklem mekanizmaları ve kablo-germe sistemleri kullanılıyor. Onun su çarkları, pompa ve kanal sistemi tasarımları, hâlâ bazı sulama sistemlerinde ve hidroelektrik uygulamalarında prensip olarak kullanılıyor.
Projenin yayına girmesinden bu yana dijital arşiv 150 binden fazla tekil ziyaret aldı ve Webby Award ile Information is Beautiful Award dahil yedi uluslararası ödüle layık görüldü.
Koleksiyona bu adresten erişebilirsiniz.
Leonardo da Vinci – “Flower of Life” (c.1478-1519) – Codex Atlanticus, fol. 307v pic.twitter.com/hgcOLNBlUw
— Caelivisor (@caelivisor_ll) September 19, 2025
https://t.co/UX8Fs6Eaqu pic.twitter.com/KgNkTQCZMi
— Piotr Zarzeczański (jego otyłość/jego otyłości) (@redaktorbs) November 14, 2025
Görsel: Codex Atlanticus
