adidas Futurecraft her sene yenilikçi ve sınırlı sayıda ayakkabıların üretildiği ve paylaşıldığı bir ürün geliştirme programı. adidas, Futurecraft ile sene içerisinde sınırlı ürünler üretmek yerine yeni ortaklar bulmayı ve geliştirilen ürünleri daha geniş kitlelere pazarlamayı hedefliyor. 3B baskı alanında uzman Carbon şirketiyle birlikte üretilen Futurecraft 4D modeli yeni nesil ayakkabı üretiminde 3B baskı kullanımının önünü açacak bir gelişme olmuştu. Daha önceleri atık plastikleri kullanarak ayakkabı yapan marka, adidas Futurecraft Loop modeli ile tek ve geri dönüştürülebilir bir ham madde kullanarak ayakkabı üretti.

Kullanımı bittikten sonra geri dönüşüm döngüsüne katılabilecek olan ilk koşu ayakkabısı Futurecraft Loop sadece tek ham madde ile üretildi. adidas ürettiği antrenman ayakkabılarında genellikle 12’den fazla ham madde kullanıyor. Futurecraft Loop üretiminde ise termoplastik poliüretan versiyonu bir malzeme kullanıldı. Ham maddenin kullanıldıktan sonra tekrar eritilebilir olması geri dönüşüm için avantaj sağlıyor. Bunun yanı sıra elastik olması, yağa ve grese dayanıklılığı ile geri dönüşüm için oldukça kullanışlı özelliklere sahip. Dolayısı ile kullanımı biten ürün temizlenip parçalara ayrıldıktan sonra tekrar eritiliyor ve yeni ayakkabın malzemesi oluyor. Bu ham madde adidas’ın Boost modelinin orta tabanında da kullanıyordu.

Tutkal ve iplik yerine lazerle birleştirme

adidas Malzeme Mühendisi Tanyaradzwa Sahanga, ürün kullanılmamaya başlandığında adidas’ın ayakkabıyı geri dönüştürebileceğini ve böylelikle üretilecek yeni ayakkabının tamamı olmasa da malzemenin bir kısmı buradan karşılanacağını söyledi. Her ne kadar adidas’ın önceden kullandığı bir malzeme işin içinde olsa da ayakkabının tamamının tek bir materyal ile üretmesinin zorluğunu vurguladı. Ayakkabının üst kısımları için genellikle polyester benzeri ürünler kullanılıyor. Üst kısımda ayakkabıyı iplik kullanılarak birleştiriliyor. Tabanı ise ayakkabının üstüne tutkal ile yapıştırılıyor. Bu durum geri dönüşümü engelleyebilecek bir başka problem. Tüm bu zorlukları aşmak için tutkal ve iplikleri devre dışı bırakan adidas, ayakkabının parçalarını lazer yardımı ile birleştirdi.

Eski ayakkabının geri dönüşüm süreci yeni bir ayakkabıyı sıfırdan üretecek kadar gerçekleşmiyor. Malzemenin tamamı geri dönüşüme uygun olsa bile dönüşüm gerçekleştikten sonra yüzde 10’u yeni ayakkabı için kullanılabilir oluyor. Loop giyilerek yapılan 400 kilometrelik deneme koşusunda ise ayakkabıda herhangi bir bozulma meydana gelmedi. Bir grup koşucu için ürettilen 200 çift ayakkabının dağıtımını gerçekleştirdi. Koşuculardan birkaç yıl içinde geri dönüşler alıp ayakkabıyı daha da geliştirmek istiyor.

adidas geri dönüştürülen malzemenin hepsinin kullanılabilmesi ve üretilecek yeni ayakkabının tamamının eskisinden hazırlanabilmesi için çalışmalar yapıyor. 2021 yılında, ikinci jenerasyon Futurecraft Loop ile birlikte ayakkabının satışına başlanması bekleniyor.

Görsel: adidas