2026’ya doğru geri sayarken yılın haberlerini inceledik ve 2025’te ele aldığımız konular arasında öne çıkanları, içerdikleri temalara göre derledik. Tüm derlemelerimize buradan erişebilirsiniz. Bu derlemede, yapay zekânın kullanıldığı bağımsız işleri bir araya getirdik.
Bu yıl yapay zekâyı irdeleyen ve bu teknolojiyi kullanan belgesellere, Türkiye’den ve dünyadan kişisel sanat projelerine, mizah ve müzik dünyasından yapay zekâ gelişmelerine yer verdik. Bireysel üreticilerin deneysel işlerinden kolektif projelere uzanan bu seçki, teknolojinin yaratıcılıkla kurduğu yeni ilişkiye yakından bakmayı amaçlıyor. Ortaya çıkan işler, hem etik tartışmaları hem de ifade biçimlerinin geleceğini yeniden düşünmeye davet ediyor.
Şimdiden mutlu yıllar!
Yapay Zekâ Üzerine Derin Analizler ve Felsefi Sorular: Yapay Yeni Dünya
Dok İstanbul’un yeni belgesel filmi Yapay Yeni Dünya, uzmanların ve bizzat yapay zekânın görüşlerini alarak teknolojinin insanın rolünü, emeğini ve varoluşunu nasıl dönüştürdüğünü sorguluyor. Film, insanın teknolojiyle olan ilişkisi üzerine şimdiye kadar izlediğiniz en zihin açıcı yapımlardan biri olabilir. Hazar Uyar’ın yazıp yönettiği belgesel, Türkiye’nin tanınmış uzman isimlerinin görüşleri ve bu görüşlere karşılık ChatGPT’nin görüşleri üzerinden ilerliyor. Konuşmalara yapay zekâ ürünü görüntüler (filmler, animasyonlar) eşlik ediyor. Filmde, kendi alanlarında yıllardır tanınan ve sevilen 3 isim görüşlerini paylaşıyor: Teknoloji yazarı ve gazeteci Serdar Kuzuloğlu, trend danışmanı ve Bigumigu kurucu ortağı Yalçın Pembecioğlu ve Consciouslab kurucusu Kayhan Dural.
Türkiye’de Sokağın DNA’sını Okumak: “Türkiş Ürbanizm”
Mimar ve kentsel tasarımcı Hayrettin Günç, uzun süredir şehirleri sadece uzaktan seyretmek yerine onları anlamaya ve alışılmışın dışında bir gözle “görmeye” odaklandığını söylüyor. İnsanların neden belirli noktalarda duraksadığını, nerelerde sosyalleştiğini ya da neden bir caddenin hep aynı tarafını kullandığını çözmek için çalışıyor. Günç, mahallelerimizi ve sokaklarımızı biçimlendiren görünmez güçleri, insan ilişkilerini ve yazılı olmayan “kentsel kodları” analiz etmeyi amaçlıyor. Bu arayışın bir yan ürünü olarak ortaya çıkan “Bir Şehir Var Uzakta” projesi, yapay zekâ destekli görselleştirmelerle şekilleniyor.
Oğuzhan Uğur ve Usta Çizerler İş Birliğiyle Yapay Zekâ Destekli Mizah Kanalı: “Moruk”
Oğuzhan Uğur’un usta çizerlerle iş birliği yaptığı yeni dijital mizah kanalı Moruk, 16 Temmuz’da yayına başladı. Daha önce SAYGI1, Mevzular Açık Mikrofon, P!NÇ gibi formatlarla büyük ilgi gören ve dijital medyada önemli bir yer edinen Oğuzhan Uğur, bu kez çizgi dünyasından yola çıkan ama yapay zekâ teknolojilerinin de yoğun şekilde kullanıldığı yepyeni bir konseptle karşımızda. “Moruk” isimli bu girişimin amacı, toplumda son dönemde azalan tebessümü geri getirmek.
Boya Katmanlarının İçindeki Büyülü Dünya
Pennsylvania Eyalet Üniversitesi, Müzik Okulu’nda yardımcı öğretim üyesi olarak görev yapan Jacob Holster, sosyal medyada bandyquantguy adıyla tanınıyor. Eğitmen, araştırmacı ve yaratıcı ünvanlarıyla anılan Holster, son dönemde yapay zekâ ürünü kısa filmleriyle dikkat çekiyor. Bu filmler, impasto tekniğiyle resimlenmiş evrenlerde geçiyor. Kalın boya katmanları ve fırça darbeleri hareketlenerek büyüleyici görüntüler ortaya çıkarıyor.
Yapay Zekâ ile Türkiye Turu
Türkiye’yi gezemediği bir dönemde yapay zekâyla sanal bir yolculuğa çıkan Ali Demirel; gerçeklik, aidiyet ve yaratıcılık üzerine düşündüren bir video hazırladı. Ali Demirel bu deneyimi hem bir yerlere gitmiş gibi hem de bir şeyleri kaybetmiş gibi hissettiren bir süreç olarak tanımlıyor. Ortaya çıkan video da bu ikilikten doğmuş. Instagram’da yaptığı paylaşımda, bu yolculuğun yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda derin bir içsel süreç olduğunu vurgulayan sanatçı, “Fiziksel olarak gezseydim daha az yorulurdum…” diyerek yapay zekâyla üretmenin zihinsel ve duygusal boyutuna dikkat çekmiş.
Küçük Bir An, Büyük Bir Dalga: Mürsel Güven’le Görsel Hikayeler ve Yapay Zekâ Üzerine
Mürsel Güven, bir vapur yolculuğunda yakaladığı küçük bir anın, uluslararası iş birliklerine uzanan yaratıcı bir dalgaya dönüşümünü Bigumigu’ya anlattı.
Alkan Avcıoğlu’nun Tamamen Yapay Zekâ Ürünü Uzun Metrajlı Belgeseli “Gerçek Ötesi”
Yapay zekâ sanatçısı Alkan Avcıoğlu tarafından yaratılan “Gerçek Ötesi” (Post Truth), Başka Sinema dağıtımcılığıyla 20 Haziran’da vizyona girdi.
Fatboy Slim’in Efsane Rolling Stones Mash-Up’ı 25 Yıl Sonra Resmen Yayında
Fatboy Slim’in DJ setlerinde çaldığı kült mash-up’ı “Satisfaction Skank”, Rolling Stones şarkısından alınan sample için yıllar süren telif engelinin kalkmasının ardından resmi olarak yayımlandı. Mash-up, resmi müzik videosuyla birlikte 11 Aralık’ta yayına girdi. Video da oldukça ses getirdi. Yapımcı John Hassay çekilmesi imkansız sahneleri yapay zekâ sayesinde hazırladıklarını söyledi.
Aden, Yapay Zekâ Tartışmasına İronik Bir Çıkışla Katıldı
Müzik grubu Aden, tamamen yapay zekâya geçtiklerini ilan ettikleri ironik bir videoyla “sanatın insan emeği ve duygusundan koparılamayacağını” vurguladı. Grup paylaşımda, aşağıdaki ifadelere yer verdi: “Evet, yapay zekâyı eleştirdiğimiz videoyu yine bir yapay zekâ ile yarattık. … Zaten AI çöplüğüne dönmüş internete bu videoyu yüklediğimiz için özür dileriz ancak bazı şeyleri eleştirmenin en etkili yolunun ironi olduğunu eminiz ki siz de biliyorsunuz.”
Görsel: Hayrettin Günç
