İnsanın doğaya verdiği hasar etkilerini somut bir şekilde hissettirmeye başladıkça, doğayı korumaya ve kayıpları telafi etmeye yönelik aktivist hareketler ve kampanyalar da ivme kazandı. Ormanları korumak ve ağaçlandırma yapmak da bu hareketlerin önemli bir kısmını oluşturuyor. Katie Holten’ın New York ağaçlarından oluşturduğu ağaç alfabesi, İrlandalı şirket BioCarbon Engineering’in havadan günde 100.000 ağaç dikebilen drone’ları bu anlamda yer verdiğimiz önemli projelerdendi. Filipinler ise “Çevre Yasası için Mezuniyet Mirası” ile bu konuda tüm dünyaya örnek olabilecek bir adım attı.

Filipinler bu yasayla her yıl 175 milyon yeni ağaç kazanabilir

Filipinler Pasifik Okyanusu’nun batısında yer alan ve irili ufaklı 7.641 adet ada ve adacıktan oluşan bir Güneydoğu Asya devleti. Yoksul olsa da büyülü doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir ülke. Ancak dünyanın her yerinde olduğu gibi, ormansızlaşmanın olumsuz etkileri burada da yaşanıyor. Gelişmekte olan sanayi ve tarım arazilerinin yayılması, Filipinler’deki ormanlık alanlarda önemli bir düşüşe neden olmuş. 20. yüzyıl boyunca, Filipinler’deki ormanlık alan yüzde 70’den yüzde 20’ye düşmüş. Ve şimdi Filipinler bu “Çevre Yasası için Mezuniyet Mirası” ile bu kayıpları telafi etmeyi hedefliyor. Mecliste onaylanan yasa taslağı, Forbes’in haberine göre onaylanmak ve ardından uygulamaya konmak üzere Filipinler Senatosuna gönderilmiş durumda.

Çevre Yasası için Mezuniyet Mirası bütün ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerini kapsıyor. Tasarı onaylanırsa, her birinden mezun olmak için en az 10 ağaç dikmekle yükümlü olan bir öğrenci en az 30 ağaç dikmiş olacak. Böylece her yıl 175 milyon yeni ağaç dikileceği öngörülüyor. Yasa tasarısına göre, bölgenin iklimine ve topografyasına uyan yerli türlerin ekilmesine odaklanılacak. Filipinler hükümeti bünyesindeki bir dizi kuruluş; fide üretimi, saha tespiti, izleme, değerlendirme ve teknik destek verecek.

Ağaçların dikilebileceği alanlar şöyle sıralanmış:

• Ormanlar
• Mangrov ormanları ve sit alanları
• Askeri ve sivil araziler
• Kentsel alanlar
• Aktif olmayan veya terk edilmiş maden sahaları
• ve diğer uygun alanlar

Yasa taslağı Filipinli gençlere, iklim değişikliğiyle mücadeleye destek verme ve kendi gelecekleri için daha yeşil bir çevre inşa etme fırsatı sunuyor. Bunun için eğitim sisteminin de gençlere doğal kaynakların etik ve sürdürülebilir kullanımını aşılaması, sosyal açıdan sorumlu vatandaşlar yetiştirmesi amaçlanıyor.

Gençlerin diktiği ağaçları, şirketlerin kesmesine kim dur diyecek?

Dünyaya örnek olacak bu gelişme, Türkiye’de yaşansaydı neler olurdu hep birlikte bakalım mı? Öncelikle Türkiye’de meclisten böyle bir yasa tasarısının geçmesi oldukça düşük bir ihtimal gibi. Malum ülkemizde ağaçtan ziyade beton çok daha önemli bir zenginlik sayılıyor! Ağaç dikmenin milli değerimiz haline gelen betona karşı “terör” olarak nitelendirilmesi bile söz konusu olabilir. Yasa kaza eseri geçse ve sonra da uygulansa neler olur peki?

Danıştay kararına rağmen altın madeni arama çalışmaları için Çanakkale’de kesilen on binlerce ağaç bunun en güzel cevabıdır sanıyorum! Hukuğu çiğneyerek gerçekleştirilen bu katliamın yanı sıra hukuğun ne yazık ki çok geç devreye girdiği ve “geç kalan adalet adalet değildir” dedirten örnekler de var. Hatırlarsanız Kolin Şirketler Grubu’nun Manisa’da 6.000 ağacı sökmesinin ardından Danıştay zeytinlik alanın acele kamulaştırması hakkında yürütmeyi durdurma kararı almış, olan ağaçlara ve zeytinle geçimini sağlayan bölge halkına olmuştu. Dolayısıyla gençlerin ağaç dikip özel şirketlerin hukuksuzca ağaçları katlettiği bir ülke olmak hiçbir işe yaramayacaktır. Adalet ve denetim mekanizmalarının işlemediği bir yerde, geri dönüşü olmayacak hayati kayıplar yaşamaya mahkum ediliyoruz.  

Szi ne dersiniz?

Görsel: James Connolly, Aldrin William Pascua