Kitlelerin en anlamlı yönüne geldi sıra. Sosyal sorumluluk kampanyaları kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlar tarafından farklı yönleriyle yürütülüyor. Ancak kitlesel fonlamanın kazandırdığı ivme sevindirici. Yardımların çok kısa sürede hedefine ulaştığını ve işe yaradığını görmek. Sosyalliğin en işlevsel yönü.
Kickstarter ve Indiegogo’da bu tip yaratıcılığıyla ikna eden sosyal girişimleri görüyoruz.
En yakın örneklerinden biri Haiti’li yetim çocuklara yiyecek ve barınma sağlamak üzere düzenlenen bir sosyal program. 58 bin dolarlık bağış topladı.
Özellikle Indiegogo, topluluk yaratması ve sunacağınız ödüllerle ilgili önerilerde bulunması açısından çekici görünüyor. Ancak sadece sosyal girişimleri yine yaratıcı içeriklerle görebildiğimiz birçok ağ var aslında. Mashable, bu ağlardan yenilikçi olanları derlemiş.
Crowdrise
Etkili ve öğretici olması tercih sebebi. Bilinen işlerden biri Camp Interactive’in düzenlediği New York maratonuydu. 3,2 milyon dolar topladı.
Burada geleceği şekillendirecek kadın girişimlerinden, hayvan haklarına kadar pek çok farklı sosyal alana destek verebilirsiniz.
OpenIDEO
Bu ağ “Challenge Accepted” düsturuyla yürüyor. Kullanıcılarıyla birlikte kafa yoruyor ve baştan aşağı ortak üretilmiş projeler çıkıyor ortaya.
2011 başında açılan sitenin ilk sorusu “düşük gelirli ülkelerde mobil teknolojilerle anne sağlığını nasıl geliştirebiliriz?” olmuş. Katılımcılar 300 ilham verici fikirle geri dönmüş, 10 tanesi gerçekleştirilmiş. Oxfam ve Nokia da bu sistemle özel olarak ilgileniyormuş. Global sosyal sorumluluk kuruluşlarıyla ortaklaşa çalışabilmeleri ve ölçümlemeyi yabana atmamaları önemli özelliklerinden.
33needs
İddiası yatırımda geri dönüşü daha net sunmak. Sosyal girişimcilerin 6 farklı konuda (Dünya, Sağlık, Gıda, Eğitim, Topluluk ve Fırsatlar) başvuruda bulunabildiği bir ağ aynı zamanda.
Causes
140 milyon kullanıcısıyla 30 milyon fon sağlamış 2011’de. Ayrıca özel günlerde dileklerinizi gerçekleştirmek üzere Facebook entegreli bir aracı da bulunuyor.
Sparked
Kar amaçsız kuruluşların güncel kampanyalarına yer vererek kitlesel kaynak bulmalarına aracı oluyor.
AdvertActivist
Aktivist reklamcıların sosyal sorumluluk kampanyalarını kitlesel fonla desteklemek için açılmış.
Bunlar dışında global yoksullukla savaşan Microplace, insan hakları için geliştireceğiniz projelere açık kaynak yazılım sağlayan Ushahidi, yerel çevresel projelere yönelen Ioby gibi daha spesifik yaklaşanları da var.
Çevreyi güzelleştirmek adına başka bir güzel iş de My Ideal City.
Bir ortak fikir ve kaynak projesi olarak geliştirilen My Ideal City, Kolombiya’nın Bogota şehrini yaşayanlarıyla birlikte güzelleştirmeyi amaçlıyor. Ortak geliştirme süreci ve gerektiğinde ortak yatırımlarla.Yaratıcı fikirlerden bir diğeri, fonlama başlığı altında değil ama aynı amaca hizmet ettiği için paylaşalım; The Most Powerful Arm .
Ekip, 3,500 çocuktan 1’inde görülen kas gelişim bozukluğu (DMD) ile savaşmak için Avustralya hükümetine başvuruda bulunacak. İmzanızı bağışlıyorsunuz, bir robot kol gerçek zamanlı olarak duvara aktarıyor. Kampanya dahilinde bu imzalarla birlikte 1,7 5 milyon dolar hükümetten talep ediliyor. Şimdiye kadar 23 bin imza toplanmış.
Bir diğer gülümseten iş Türkiye’den Rumisu ekibinden, biayda.com’da bağış toplayan ve geliri tamamen HAYTAP’a gönderilen el yapımı bu sevimli oyuncaklar.
Biayda.com, Türkiye’de özellikle sosyal girişim alanındaki payı genişletmek isteyen kitlesel fonlama ağı. Kurucusu Koray Dinçalp bize bu alanda tecrübeyle sabit görüşlerini kısaca şöyle aktardı:
“Sosyal girişimcilik deyince kafalarda sadece “bağış toplamak” ve “gönüllülük” unsurları canlandığından, kar amacı güden bir sosyal iş modeli henüz topluma çok yabancı. Bireysel sosyal proje sahiplerini STK ve kurumlar ile bir araya getirerek yaratılan sosyal etkinin genişletilmesi için çalışıyoruz. ASHOKA, KIVA gibi büyük organizasyonların Türkiye’de faaliyete başlamış olması da sosyal girişimcilik adına büyük bir gelişme.”
Şu sıralar 11 farklı projeyle Özyeğin Üniversitesi’nin Sosyal Değişim Laboratuarları’nda TOG ile birlikte sosyal girişimlere yönelik iş planları üzerinde çalışan Bi’ ayda.com’un hedefleri arasında üniversitelerde kitlesel finansman seminerleri ve freelancerlar ile girişimciler için küçük çaplı inkübasyon atölyeleri düzenlemek de varmış.
Türkiye’de bu pazarın yatırımcı gruplarından ivme aldığı aşikar, sanıyorum daha büyük bir yayılım için medyada patlayacak birkaç şaşırtıcı başarıya ihtiyaç var.
Projelerin başarıya ulaşması yolunda Wired’a göre “kitlelere karşı sunuma hazır olmak” asıl mesele. Doğru kitleyi yakalamak için spesifik bir ağ seçmekte fayda var. Ve bir ön tanıtım yapmak. Özellikle sosyal sorumluluk alanında kampanyanın daha geniş kitlelere sesini duyurabilmesi şart. Proje kalabalığında ayrışabilmek adına SXSW’den gelen şu önerilere bi’ göz atmanız tavsiye olunur. Zira ben bu uzun mektubu yazana kadar uzaklarda yüzlerce proje gerçekleşti bile.